Cuộc thử nghiệm nguy hiểm
Đó là chỉ trích của hơn 1.200 nhà khoa học cùng ký tên, có cả những người đang là cố vấn của Chính phủ các nước như New Zealand, Israel và Italy, trong một lá thư gửi cho Tạp chí The Lancet, cảnh báo chiến lược của Anh vào thời điểm hiện nay là “không thể hiểu nổi về mặt khoa học”, có thể tạo điều kiện cho các biến thể kháng vaccine khác xuất hiện và lan tràn khắp thế giới. Theo The Guardian, các nhà khoa học kêu gọi Chính phủ Anh tạm dừng kế hoạch dỡ bỏ các biện pháp chống dịch vì đó là “cuộc thử nghiệm nguy hiểm và phi đạo đức”. Họ lo ngại nhiều quốc gia khác cũng có thể học tập theo Anh, đe dọa công tác chống đại dịch Covid-19 của toàn thế giới.
Những lo ngại trên xuất hiện sau khi giáo sư Chris Whitty, cố vấn hàng đầu về Covid-19 của Chính phủ Anh, ngày 15.7 cảnh báo số người nhập viện vì Covid-19 ở nước này có thể đạt đến mức “khá đáng sợ” trong vòng vài tuần. Số ca nhiễm mới tại Anh đang ở mức cao nhất trong 6 tháng qua, theo số liệu chính thức. Số người nhập viện và tử vong vì Covid-19 của Anh cũng đang ở mức cao nhất kể từ tháng 3. Giới chuyên gia y tế thực hiện các tính toán mô hình cho thấy, nếu nước Anh không duy trì bất cứ biện pháp hạn chế nào để chống dịch, ngay trong mùa hè này, xứ sở sương mù sẽ ghi nhận những ngày cao điểm với khoảng 100.000 ca nhiễm/ngày, từ 1 - 2 triệu ca nhiễm trong vài tuần tới và có thể lên tới 10 triệu ca nhiễm mới vào cuối mùa hè.
Bất chấp các diễn biến dịch đang ngày càng phức tạp cùng nhiều chỉ trích từ giới khoa học, Thủ tướng Anh Boris Johnson mới đây vẫn tuyên bố, Chính phủ Anh kiên quyết thực hiện việc gỡ toàn bộ các hạn chế vào ngày 19.7 với lý do chiến dịch tiêm vaccine đang mang lại hiệu quả vì sẽ nhanh chóng ngăn số người trở nặng.
“Sẽ có những ngày và những tuần trước mắt khó khăn khi chúng ta phải đối mặt với làn sóng do biến thể Delta đang gây ra, rất buồn là cũng sẽ có thêm nhiều người nhập viện và tử vong, nhưng mỗi ngày qua đi, nước Anh đều xây được bức tường vaccine tạo miễn dịch cao hơn. Bức tường này tại Anh hiện đã cao hơn và vững chắc hơn hầu hết bất kỳ nơi nào khác trên thế giới”, ông Boris Johnson lạc quan phát biểu.
Lo ngại của các nhà khoa học
Sự tự tin của người đứng đầu Chính phủ Anh không thể làm an lòng các nhà khoa học ở Anh và toàn cầu. Tiến sĩ Stephen Griffin, một nhà virus học tại Đại học Leeds cho rằng, Anh chưa thể sẵn sàng gỡ bỏ các hạn chế vì các trường hợp nhiễm biến thể Delta sẽ tăng quá cao. Ông nói: “Điều khó chịu ở đây là chúng ta có những loại vaccine tuyệt vời nhưng chúng thực sự đang được sử dụng như một phương án dự phòng để cho phép Chính phủ lặp lại khá nhiều sai lầm từ năm ngoái. Ý tôi là, họ gỡ phong tỏa một cách kém hiệu quả hai lần và lần này là lần thứ ba. Tôi hiểu tác động kinh tế của các hạn chế, nhưng phiên bản tồi tệ nhất của điều đó là có những hạn chế cực độ, rồi gỡ bỏ rồi lại hạn chế, gỡ bỏ…, đó chính xác là những gì chúng ta đã làm”.
“Hiện nay có rất nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, những quốc gia làm tốt nhất trong đại dịch này là những quốc gia đã kiểm soát được sự lây nhiễm virus của họ. Và có mối tương quan trực tiếp giữa việc kiểm soát virus và phân loại nền kinh tế. Vì vậy, khái niệm cho phép loại virus này đi qua dân số của chúng ta với tốc độ nhanh hơn tốc độ tiêm phòng có thể bắt kịp đang tiến gần đến ý tưởng miễn dịch bầy đàn bằng cách lây nhiễm. Trong khi đó, điều này thực sự không thể hoạt động bình thường và sẽ gây hại cho con người. Thành thật mà nói, tôi cảm thấy điều đó hoàn toàn vô trách nhiệm”, tiến sĩ Stephen Griffin quan ngại.
Theo CNBC, trong cuộc họp trực tuyến hôm thứ 6 tuần qua (16.6), những nhà khoa học hàng đầu và cố vấn chính phủ trên toàn thế giới cảnh báo, Anh đang tiến dần đến thảm họa bởi quyết định dỡ bỏ các hạn chế ngừa đại dịch Covid-19 của mình. Giáo sư Michael Baker tại Đại học Otago và là thành viên của nhóm cố vấn Covid-19 của Bộ Y tế New Zealand tỏ ra rất ngạc nhiên về phương án của Anh. “Ở New Zealand, chúng tôi xem Anh là nước dẫn đầu cộng đồng khoa học. Vì vậy thật đáng ngạc nhiên khi Anh lại không tuân theo các nguyên tắc cơ bản về sức khỏe cộng đồng”. Giáo sư José Martin-Moreno từ Đại học Valencia, cố vấn cấp cao của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng cho hay, ông “không hiểu vì sao chuyện này xảy ra” khi mà nước này “không thiếu những người có kiến thức khoa học”.
Trong khi đó, bà Christina Pagel, Giám đốc Đơn vị nghiên cứu hoạt động lâm sàng của Đại học danh tiếng University College London cảnh báo: có khả năng một biến thể mới của Covid sẽ xuất hiện vào mùa hè này. Bà cho biết, “bất kỳ đột biến nào có thể lây nhiễm sang những người được tiêm chủng đều có lợi thế chọn lọc lớn và có thể lây lan. Và vì vị thế của chúng ta là trung tâm du lịch toàn cầu, bất kỳ biến thể nào khởi phát và lây lan ở Vương quốc Anh sẽ có khả năng lan rộng ra phần còn lại của thế giới”. “Chính sách của Vương quốc Anh không chỉ ảnh hưởng đến chúng ta mà còn ảnh hưởng đến tất cả mọi người”, bà phát biểu thêm.
Ông William Haseltine, một nhà virus học của Mỹ, đồng thời là Chủ tịch của ACCESS Health International, cho rằng, thế giới đã “luôn hướng tới Vương quốc Anh để có những chính sách hợp lý và tuyệt vời”. Nhưng “thật không may, đó không phải là trường hợp của đại dịch Covid”. Ông thậm chí lo sợ một số bang của Mỹ sẽ theo gương của Vương quốc Anh. Haseltine coi cái gọi là chiến lược miễn dịch bầy đàn, nơi quần thể được phép xây dựng khả năng miễn dịch tự nhiên đối với bệnh tật thông qua việc tiếp xúc với nó, là “giết người”. “Tôi nghĩ đó là từ mà chúng ta nên sử dụng, bởi vì nó là như vậy, chính sách đó có thể dẫn đến hàng nghìn, hàng vạn người chết."
Trong khi đó, bà Shu-Ti Chiou, Chủ tịch sáng lập của Quỹ Phát triển bền vững và y tế Đài Loan, tỏ ra bức xúc vì việc “lấy mất ô của những người không có áo mưa trong khi trời mưa rất to là không có đạo đức”. Bà cũng đưa ra lo ngại rằng, với những trẻ không được chủng ngừa, chúng sẽ bị “bỏ lại phía sau” do tỷ lệ mắc bệnh trong giới trẻ ngày càng cao.
Meir Rubin, một luật sư tư vấn cho Chính phủ Israel về quản lý rủi ro, thì cảnh báo, “ngay cả những loại vaccine tốt nhất cũng chỉ là chiến thuật chứ không phải chiến lược”. Ông lưu ý, tại một vùng của Israel, hơn 80% dân số đã được tiêm chủng đầy đủ vaccine Pfizer-BioNTech, nhưng vẫn xảy ra “đợt bùng phát nghiêm trọng” của Covid-19. Theo ông, nếu không loại bỏ virus, ngay cả một quần thể được tiêm chủng cũng có thể “sụp đổ bởi biến thể tiếp theo”.
Cơ quan chủ quản: Văn phòng Quốc hội
