Ngày cuối năm ở Nhà máy Lọc dầu Dung Quất

Nhà máy là nhà, là quê hương

NMLD Dung Quất là một nhà máy hiện đại bậc nhất khu vực Đông Nam Á, chiếm diện tích khoảng 810ha, trong đó có 471ha mặt biển, có giá trị đầu tư trên 3 tỷ USD hiện lên đầy tự tin và kiêu hãnh. Từng tốp công nhân, nhân viên kỹ thuật miệt mài sải bước vào những phân xưởng sản xuất mà ở đó, được điều khiển bằng những hệ thống thiết bị công nghệ tự động tiên tiến nhất của thế giới, và thật tự hào khi người Việt Nam hoàn toàn làm chủ công nghệ vận hành nhà máy. Bình, một kỹ sư người Huế làm ở khu điều khiển trung tâm nói với tôi: “Anh em ở đây không có khái niệm về quê nghỉ Tết chị ạ, gắn bó ở đây cả chục năm, lấy vợ ngay tại địa phương, nhà máy là nhà, là quê hương, ăn Tết cũng ở trong nhà máy”.

Ít ai ngờ rằng, nơi đây từng là một vùng nông thôn ven biển nghèo khó phía đông huyện Bình Sơn với đồng chua, ruộng cát và cái đói nghèo bủa vây, người dân quanh năm “bán mặt cho đất, bán lưng cho trời”. Ngày đó, dẫu có nằm mơ giữa ban ngày cũng không thể hình dung được một dự án có một tầm vóc hiện đại đến thế, một nhà máy vận hành liên tục, ổn định ở công suất 105% công suất thiết kế, đến nay đã tích lũy được hơn 9,5 triệu giờ công an toàn. Ngoài ra, các công việc được triển khai trong nhà máy và trên công trường đều được giám sát, tuân thủ đầy đủ các quy định về an toàn - sức khỏe - môi trường theo tiêu chuẩn quốc tế.

Hơn 1.500 cán bộ, kỹ sư, công nhân trình độ cao của Công ty TNHH Một thành viên Lọc - Hóa Dầu Bình Sơn (BSR) đơn vị thành viên của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, được giao trách nhiệm quản lý, vận hành sản xuất kinh doanh NMLD Dung Quất đã phát huy trí tuệ, sức sáng tạo của sức trẻ để 21h00 ngày 9.11.2016, chính thức hoàn thành chỉ tiêu sản lượng 5,8 triệu tấn sản phẩm các loại, về đích sớm 52 ngày so với kế hoạch năm 2016. Vượt qua nhiều trở ngại, BSR đã thành công khi xuất bán sản phẩm xăng dầu các loại năm 2016 khoảng 6,14 triệu tấn, khí hóa lỏng (LPG) khoảng 489.946 tấn, Polypropylene là 166.519 tấn. Đồng thời, tổng khối lượng xuất bán xăng E5 RON 92 qua kho PVOil Dung Quất trong năm 2016 khoảng 26.960 tấn. Những nỗ lực tạo nên một kết quả tốt đẹp: Năm 2016, sản lượng sản xuất đạt 6,84 triệu tấn, vượt 117,16% so với kế hoạch PVN giao, sản lượng tiêu thụ đạt 6,8 triệu tấn, vượt 116,47% so với kế hoạch năm, doanh thu đạt 72.516 tỷ đồng, nộp ngân sách nhà nước ước đạt 11.986 tỷ đồng (tương đương khoảng 0,5 tỷ USD).

Trong báo cáo mới nhất, ban lãnh đạo BSR đã tự hào nêu ba yếu tố tạo nên thành quả trên. Thứ nhất, BSR triển khai thực hiện tốt các giải pháp tiết kiệm cụ thể năm 2016 đã tiết giảm được 633,08 tỷ đồng từ nâng cao được hiệu quả chế biến, sản xuất, tiết giảm các chi phí sản xuất kinh doanh, vượt kế hoạch tiết kiệm cả năm 43%. Thứ hai, BSR đã xây dựng và đưa vào áp dụng bộ chỉ tiêu kiểm soát tồn kho, các quy trình được cập nhật, cải tiến liên tục. Thứ ba, các chỉ số kinh doanh chính (KPI) của nhà máy tích lũy trong năm 2016 đều được kiểm soát chiếu theo tiêu chuẩn quốc tế.

Nâng tầm vóc hiện đại

Năm 2015, dự án nâng cấp mở rộng (NCMR) NMLD Dung Quất được Chính phủ chấp nhận với công suất chế biến tăng từ 6,5 lên 8,5 triệu tấn dầu thô/năm, tương đương 192.000 thùng dầu/ngày, tăng khoảng 30%. Sau khi hoàn thành, nhà máy sẽ chế biến được 200 đến 300 loại dầu thô, để tăng thêm hiệu quả sản xuất. Phê duyệt là vậy nhưng nhiều người vẫn nghĩ chắc còn phải… xa xôi lắm. Nhưng không, một khu phức hợp Lọc hóa dầu tiên tiến, hiện đại đang dần hiện hữu. Tổng Giám đốc BSR Trần Ngọc Nguyên, đã có thời gian công tác trên 15 năm trong lĩnh vực lọc hóa dầu và trải qua các vị trí điều hành sản xuất của nhà máy cho biết: “Dự án NCMR đã triển khai được gần 20 tháng kể từ thời điểm phát hành hồ sơ mời thầu của gói thầu tư vấn lập thiết kế tổng thể (FEED). Tuy còn có nhiều khó khăn nhưng các hạng mục công việc đang được Ban QLDA tích cực triển khai để bảo đảm theo kịp tiến độ tổng thể đã được phê duyệt. Công ty xác định việc nâng cấp mở rộng là nhiệm vụ quan trọng của công ty trong năm 2017 cần đẩy mạnh trong chiến lược nâng cao năng lực cạnh tranh.

Hiện nay, các mốc quan trọng của dự án đã được triển khai, hoàn thành: Công tác đền bù đã đạt 99% tiến độ, san dọn, chuẩn bị mặt bằng đạt khoảng 60%. Còn theo kế hoạch phấn đấu được cập nhật mới nhất của nhà thầu AFW, tiến độ hoàn thành thiết kế FEED dự kiến vào ngày 4.3.2017. Ông Nguyên cho biết, hiện BSR lựa chọn tư vấn thu xếp tài chính 1,82 tỷ USD cho dự án. Đồng thời, BSR đã và đang tiếp tục phối hợp với Ban Tài chính của Tập đoàn Dầu khí làm việc với các tổ chức tín dụng trong và ngoài nước để tài trợ vốn cho dự án như: VietinBank, Vietcombank, BIDV, BNP Paribas Việt Nam, Societe Generale Việt Nam…

Cho những mùa xuân mới

Chủ tịch Hội đồng thành viên BSR Nguyễn Hoài Giang cho biết: “Công ty sẽ phấn đấu để tổng doanh thu năm 2017 chắc chắn phải trên đạt 62,394 nghìn tỷ đồng và nộp NSNN trên 7,179 nghìn tỷ đồng bằng các giải pháp cụ thể, trong đó tiếp tục cắt giảm chi phí, chạy vượt công suất ở mức an toàn nhất từ 107% đến 110% công suất”. Ông Giang cũng cho biết thêm, mục tiêu chính cả năm của BSR vẫn là vận hành NMLD bảo đảm an toàn, ổn định, làm chủ công nghệ, tối ưu năng lực hiện có, nâng cao hiệu quả và phát triển bền vững.  Ngoài ra BSR sẽ chủ động, quyết liệt thực hiện tái cơ cấu doanh nghiệp theo định hướng chỉ đạo của tập đoàn dầu khí trong đó bao gồm việc hoàn chỉnh mô hình quản lý BSR theo mô hình công ty, thúc đẩy quyết liệt trong triển khai các bước để nhà máy cổ phần hóa BSR theo lộ trình Chính phủ đã phê duyệt. Và nhất định, BSR sẽ chủ động cạnh tranh trên thị trường.

Trong một giây phút hiếm hoi giữa giờ nghỉ của nhà máy, tôi nói với ông Nguyễn Hoài Giang, trước bối cảnh nền kinh tế toàn cầu còn nhiều khó khăn, đặc biệt là giá dầu thất thường, bất ổn, để có những mùa xuân mới thành công, ắt BSR còn phải vượt lên nhiều thử thách. Trong ánh mắt người “thuyền trưởng”, ánh lên niềm tin kiên định: “Thử thách thì luôn hiện hữu và khó mà biết trước được, nhưng chúng tôi luôn tâm niệm, phải chủ động trước thử thách. Đồng thời, phải có một ban lãnh đạo phải luôn dám làm, dám chịu trách nhiệm với tất cả tâm huyết, biết gạt cái tôi, lợi ích cá nhân, tất cả vì lợi ích chung của tập thể, đất nước”. Câu nói của ông bất giác khiến tôi nhớ tới giây phút lặng nhìn bức điêu khắc đầy ấn tượng chân dung của Thủ tướng Võ Văn Kiệt thuộc khuôn viên khu hành chính của nhà máy với ánh mắt đầy tin yêu, trao gửi. Vị Thủ tướng từng có quyết định khó khăn nhất trong cuộc đời làm chính khách của mình đó là thuyết phục sự đồng tình của Bộ Chính trị và sự thống nhất trong Chính phủ để đưa NMLD đầu tiên của Việt Nam về xây dựng tại khu vực Quảng Ngãi tận dụng lợi thế cảng nước sâu và phát triển kinh tế - chính trị tại khu vực miền Trung. Và giờ đây, có những thế hệ nối tiếp đang ngày đêm hoàn thành tâm nguyện của ông đó là sẵn sàng dám làm, dám chịu vì sự phát triển mạnh mẽ của một dự án thế kỷ. 

Huyện Bình Sơn, nơi đặt NMLD Dung Quất nằm trong vùng khốn khó nhất đồng bằng ven biển Quảng Ngãi. Thiên nhiên khắc nghiệt cộng với sự tàn phá khủng khiếp của chiến tranh đã khiến nơi này trở thành “miền đất khổ”. Cả một vùng mênh mông cát trắng, đó đây lác đác mấy khóm gai quýt dại, quắt queo chịu đựng dưới ánh nắng gay gắt giờ đây đã trở thành một vùng kinh tế hiện đại mà NMLD Dung Quất là tâm điểm. Chúng ta cảm ơn những người lãnh đạo đã có quyết định mang tính lịch sử, gắn với nhân dân, gắn với vận mệnh dân tộc. Và cảm ơn cả những người đang viết tiếp trang sử cho NMLD Dung Quất. Họ, những nhà quản lý, những công nhân, kỹ sư bình dị, nhưng mang trong mình trọng trách nặng nề và những khát vọng cao cả. Họ rất cần được tiếp thêm “lửa” nghị lực để vượt lên khó khăn, thử thách, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ vận hành một nhà máy mang tầm vóc quốc gia,  không chỉ đem lại lợi nhuận mà còn mang một ý nghĩa cực kỳ quan trọng đối với việc bảo đảm an ninh năng lượng, góp phần đẩy mạnh tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.