Nên bổ sung các dự án đầu tư khác có sử dụng vốn nhà nước

Tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 21, sáng nay, 15.3, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về một số vấn đề lớn còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Đấu thầu (sửa đổi).

Cân nhắc mở rộng đối tượng điều chỉnh

Báo cáo một số vấn đề lớn về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Đấu thầu (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Nguyễn Phú Cường nêu rõ, dự thảo luật Chính phủ trình Quốc hội bỏ quy định tại điểm c khoản 1 Điều 1 của Luật Đấu thầu năm 2013, theo đó, dự thảo Luật quy định điều chỉnh đối với dự án đầu tư của doanh nghiệp nhà nước, không điều chỉnh đối với các dự án đầu tư có sử dụng vốn nhà nước, vốn của doanh nghiệp nhà nước từ 30% trở lên hoặc dưới 30% nhưng trên 500 tỷ đồng trong tổng mức đầu tư của dự án như Luật hiện hành. Cơ quan soạn thảo đề nghị giữ phương án này, quy định tại khoản 2 Điều 2 như sau: “PA1: 2. Hoạt động lựa chọn nhà thầu của doanh nghiệp nhà nước theo quy định của Luật Doanh nghiệp để thực hiện: a) Các gói thầu thuộc dự án đầu tư; b) Mua sắm trang bị cơ sở vật chất, kỹ thuật, máy móc, thiết bị cho hoạt động khoa học và công nghệ.”

Một số ý kiến đại biểu Quốc hội cho rằng nếu quy định như dự thảo Chính phủ trình sẽ thu hẹp đáng kể đối tượng dự án sử dụng vốn nhà nước phải đấu thầu, tạo khoảng trống pháp luật trong quản lý vốn nhà nước vì số lượng dự án đầu tư được triển khai thực hiện ở Công ty con không phải thực hiện theo quy định của luật đấu thầu sẽ là khá lớn (Công ty con không phải là doanh nghiệp Nhà nước).

Nhiều ý kiến Thường trực Ủy ban Tài chính – Ngân sách đề nghị tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội và quy định đối tượng áp dụng đối với dự án đầu tư của doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp có trên 50% vốn thuộc sở hữu của doanh nghiệp nhà nước.

Bên cạnh đó, một số ý kiến Thường trực Ủy ban Tài chính – Ngân sách cho rằng, nếu mở thêm phạm vi các doanh nghiệp có vốn của doanh nghiệp nhà nước thì phạm vi sẽ rất rộng, trong khi có nhiều ý kiến cho rằng khu vực doanh nghiệp nhà nước đang kém cạnh tranh so với khối doanh nghiệp tư nhân do chịu sự ràng buộc quá nhiều quy định pháp luật. Do vậy, đề nghị cân nhắc để tránh làm hạn chế tính chủ động của các doanh nghiệp, trường hợp cần thiết, chỉ quy định các công ty con của các doanh nghiệp nhà nước có 100% vốn điều lệ của doanh nghiệp nhà nước.

Không sợ làm chậm quá trình, làm minh bạch, công khai thì vẫn tốt

Tại phiên họp, các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản nhất trí với báo cáo của Ủy ban Tài chính ngân sách; đánh giá cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra đã tiếp thu nhiều ý kiến của các đại biểu Quốc hội, hoàn thiện dự thảo Luật tương đối hoàn chỉnh.

Theo Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, dự án Luật Đấu thầu (sửa đổi) là nội dung quan trọng liên quan nhiều đến việc sử dụng vốn, tài sản nhà nước, các thủ tục, cách thức, quy trình, cải cách thủ tục hành chính, minh bạch, công khai môi trường đầu tư kinh doanh, ngăn ngừa các hành vi tiêu cực, tham nhũng.

Về phạm vi, đối tượng áp dụng, Chủ tịch Quốc hội nhất trí với một số ý kiến cho rằng nên áp dụng cả đối với việc sử dụng vốn Nhà nước trong đầu tư, đối với các doanh nghiệp dưới 50% vốn điều lệ và kể cả những doanh nghiệp không có một đồng vốn nhà nước nào thì vẫn phải áp dụng vì "sử dụng vốn nhà nước" và "vốn nhà nước tại đơn vị" là hai khái niệm khác nhau. Nhiều công ty tư nhân hoàn toàn nhưng được Nhà nước giao việc, ví dụ giao nhiệm vụ dự trữ xăng dầu và dùng tiền của Nhà nước thì Kiểm toán có quyền kiểm toán phần này. 

"Chúng ta cũng không sợ làm chậm quá trình. Chúng ta làm minh bạch, công khai thì vẫn tốt. Nên viết như thế nào đó để đảm bảo khái quát. Nếu chúng ta vẫn giữ như phương pháp liệt kê thì nên chăng bổ sung thêm cả các dự án đầu tư khác có sử dụng vốn nhà nước, có nghĩa là kể cả doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp dưới 50% vốn, doanh nghiệp không có vốn nhà nước mà có sử dụng vốn nhà nước thì đều phải làm việc này, không hạn chế tỷ lệ phần trăm hay bao nhiêu tỷ đồng trở lên", Chủ tịch Quốc hội nói. 

Bên cạnh đó, Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị nghiên cứu thêm quy định ở mục b khoản 3 Điều 2 dự thảo Luật về phạm vi điều chỉnh bao gồm cả dự án đầu tư thuộc trường hợp phải tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư theo quy định của pháp luật, quản lý ngành và lĩnh vực. Đây là nội dung hoàn toàn mới được bổ sung trong dự thảo Luật lần này.

Liên quan đến vốn nhà nước từ hoạt động tự chủ, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nhất trí với việc không tách phần thu từ các đơn vị sự nghiệp công, vì các đơn vị ngành y tế đang thực hiện tự chủ theo quy định của Luật Khám bệnh, chữa bệnh và Luật Đầu tư công.

Đối với nội dung liên quan đến Luật Đất đai, dự án luật Đấu thầu (sửa đổi) này đã quy định hồ sơ, trình tự, thủ tục trong việc đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có quyền sử dụng đất. Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cho biết, nhiều ý kiến của các thành viên Ủy ban Kinh tế cho rằng cần thu hẹp trường hợp đấu giá quyền sử dụng đất, mở rộng các trường hợp đấu thầu dự án có quyền sử dụng đất để nâng cao hiệu quả sử dụng đất.

Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải giao Ủy ban Tài chính - Ngân sách phối hợp với các cơ quan liên quan phối hợp tiếp thu, giải trình đầy đủ ý kiến của đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội để hoàn thiện hồ sơ dự án Luật xin ý kiến tại Hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách, các Đoàn Đại biểu Quốc hội và cơ quan hữu quan; bảo đảm chất lượng dự án Luật khi trình Quốc hội.

Phó Chủ tịch Quốc hội cũng chỉ rõ, trong quá trình chuẩn bị có nhiều nội dung quan trọng, nhiều ý kiến cần làm rõ, do đó, ngoài xin ý kiến toàn diện về dự thảo Luật cần nêu rõ các nội dung lớn, quan trọng, còn có ý kiến khác nhau; báo cáo rõ trong việc đáp ứng các mục tiêu, quan điểm, định hướng chính sách lớn đặt ra khi sửa đổi Luật.

Với các nội dung còn có ý kiến khác nhau, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị rà soát, đánh giá kỹ tác động về hoàn thiện phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng, giải trình, hoàn thiện phù hợp, thuyết phục phạm vi vốn nhà nước, vốn từ nguồn thu hợp pháp của các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập, dự án sử dụng vốn Nhà nước; việc sử dụng các nguồn lực của Nhà nước; hoàn thiện quy định về các hình thức lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư; quy định về mua thuốc, vật tư, hóa chất, y tế, mua sắm tập trung…