Nâng số lượng và chất lượng
Theo báo cáo mới nhất về tổng điều tra dân số và nhà ở, tuổi thọ trung bình của người Việt Nam là 73,6 tuổi, tăng thêm 8,4 tuổi trong 30 năm. Mặc dù tuổi thọ người Việt Nam ngày càng tăng, nhưng số năm sống khỏe lại ít, do đó, nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người cao tuổi là rất lớn. Điều đó đòi hỏi hệ thống cơ sở y tế và nhân lực lão khoa phải được nâng tầm cả về chất và lượng, để ứng phó với thực trạng người cao tuổi sống thọ nhưng không khỏe.
Thiếu bác sĩ, điều dưỡng lão khoa
Theo báo cáo của Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình, tuổi thọ trung bình của người Việt Nam hiện đang tăng dần theo thời gian nhưng số năm sống khỏe mạnh chỉ đạt khoảng 64 tuổi. Giám đốc Bệnh viện Lão khoa Trung ương TS. BS. Nguyễn Trung Anh chia sẻ, trở ngại lớn đối với công tác chăm sóc người cao tuổi là hầu hết các địa phương đều thiếu bác sĩ, điều dưỡng chuyên ngành lão khoa, chưa đáp ứng được nhu cầu gia tăng của người cao tuổi.
Thực tế cho thấy, hiện nay cả nước chỉ có một bệnh viện đầu ngành chăm sóc cho người cao tuổi là Bệnh viện Lão khoa Trung ương. Theo thống kê tại các địa phương, chỉ khoảng 20% các bệnh viện tỉnh có khoa lão khoa, chủ yếu tập trung ở tỉnh có dân số đông. Về đào tạo, chỉ có Trường Đại học Y Hà Nội, Trường Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch TP Hồ Chí Minh thành lập được bộ môn lão khoa.
Bác sĩ Nguyễn Trung Anh cho biết, không chỉ thiếu về nhân lực với tỷ lệ 10 người bệnh mới có 1 nhân viên chăm sóc, cơ sở vật chất tại các trung tâm cũng nghèo nàn, thiếu dụng cụ tập phục hồi chức năng.
 Nhiều địa phương thiếu bác sĩ, điều dưỡng chuyên ngành lão khoa |
| Nguồn: ITN |
Còn tại Hà Nội, hệ thống nhà dưỡng lão và trung tâm bảo trợ xã hội trên địa bàn thành phố còn hạn chế cả về số lượng và chất lượng. Với mô hình nhà dưỡng lão có thu phí do các tổ chức ngoài công lập xây dựng và vận hành, điều kiện cơ sở vật chất được bảo đảm, đủ nhân viên, hộ lý, điều dưỡng, bác sĩ. Tuy nhiên, do mức phí ấn định từ 4 đến 9 triệu đồng/tháng tùy vào từng gói dịch vụ và mức độ cần được chăm sóc của người cao tuổi nên không phải ai cũng có điều kiện tiếp cận với những dịch vụ này. Mặc dù việc triển khai hệ thống chăm sóc sức khỏe người cao tuổi ở các bệnh viện hạng II, Trung tâm Y tế các quận, huyện, thị xã của thành phố đã tương đối tốt. Song, đến thời điểm hiện tại, chỉ có một số ít bệnh viện thành lập được khoa lão, có đơn nguyên lão khoa, còn lại đa phần mới bố trí dành riêng một số giường bệnh phục vụ người cao tuổi.
| Hiện tại, nước ta có khoảng 11 triệu người cao tuổi, dự báo đến năm 2030, sẽ có gần 19 triệu người và năm 2050 là hơn 28 triệu người cao tuổi. Trung bình một người cao tuổi thường mắc 6,9 loại bệnh, chủ yếu là các bệnh mạn tính như tim mạch, tăng huyết áp, đái tháo đường, ung thư, xương khớp… |
Tăng tính chuyên nghiệp
Tổng cục trưởng Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình, Bộ Y tế Nguyễn Doãn Tú cho rằng, cần đưa chuyên ngành lão khoa vào danh mục ưu tiên; triển khai quyết liệt việc thành lập khoa lão tại các bệnh viện với quy mô khoảng 10% giường kế hoạch, cơ sở vật chất phù hợp với người cao tuổi, tiếp nhận các bệnh nhân có nhiều bệnh phức tạp, có các hội chứng lão khoa điển hình, tổ chức phòng khám cho người cao tuổi tại các khoa khám bệnh. Các bệnh viện về lão khoa cần đầu tư xây phòng bệnh theo đúng tiêu chuẩn cho người cao tuổi, trong đó nhà vệ sinh, nhà tắm đều phải phù hợp và đầy đủ tiện nghi, giúp các điều dưỡng thuận lợi hơn trong chăm sóc người bệnh. Không chỉ đáp ứng tốt hơn nhu cầu khám, chữa bệnh tại các bệnh viện mà còn phải tăng cường năng lực quản lý bệnh mạn tính ở người cao tuổi tại cộng đồng thông qua tuyến y tế cơ sở.
Nhằm hoàn thành mục tiêu năm 2025 có ít nhất 95% số người cao tuổi khi bị bệnh được tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe, 85% số người cao tuổi được khám sức khỏe thông thường định kỳ ít nhất một lần trở lên/năm, Hà Nội đã yêu cầu Bệnh viện Bắc Thăng Long, Bệnh viện Đa khoa Đức Giang, Bệnh viện Đa khoa Sơn Tây, Bệnh viện Thanh Nhàn, Bệnh viện Đa khoa Vân Đình, Bệnh viện Đa khoa Hà Đông thành lập khoa lão. Các bệnh viện tuyến huyện dành một số giường để điều trị cho người cao tuổi, phát triển mô hình trung tâm chăm sóc sức khỏe người cao tuổi ban ngày tại các quận, huyện, thị xã theo hình thức xã hội hóa, ít nhất mỗi quận, huyện, thị xã có một trung tâm.
Cùng với việc thành lập các bệnh viện lão khoa, theo các chuyên gia, để nâng cao chất lượng chăm sóc sức khoẻ cho người cao tuổi, các bác sĩ lão khoa phải có kiến thức rất rộng và đủ tốt mới đáp ứng được nhu cầu chữa trị bệnh tật của người cao tuổi; bảo đảm điều trị chính xác và tránh việc người cao tuổi phải uống nhiều loại thuốc khác nhau cùng lúc. Vì vậy, đội ngũ bác sĩ, y tá, điều dưỡng lão khoa cần được đào tạo chuyên sâu và phải có kinh nghiệm trong phối hợp điều trị, nhất là sử dụng thuốc.
Mặt khác, cần xây dựng nhiều mô hình, câu lạc bộ tại địa phương để người cao tuổi tham gia và có thể trao đổi kinh nghiệm sống, kinh nghiệm chăm sóc sức khỏe. Đồng thời, khuyến khích, động viên người cao tuổi làm những công việc phù hợp, giúp họ vừa có thêm thu nhập, cải thiện đời sống vừa nâng cao tinh thần và sức khỏe, phòng tránh bệnh tật.
