Nặng lý thuyết, thiếu thực tế

Theo Phó cục trưởng Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý cơ sở giáo dục, Bộ GD - ĐT Nguyễn Hải Thập, sau 3 năm thực hiện Thông tư liên tịch số 30, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trong nhà trường vẫn còn không ít những khó khăn, vướng mắc. Chương trình giảng dạy pháp luật trong các trường chưa thống nhất, nội dung phổ biến, giáo dục pháp luật còn dàn trải, nặng về phổ biến các quy định của pháp luật, chưa chú trọng đến việc hướng học sinh rèn luyện kỹ năng ứng xử, kỹ năng vận dụng pháp luật vào để giải quyết các vấn đề của thực tế cuộc sống.

Bên cạnh đó, nhận thức về vị trí, vai trò của môn học giáo dục công dân và công tác phổ biến giáo dục pháp luật trong nhà trường ở nhiều nơi còn có khoảng cách khá xa so với nhiệm vụ chuyên môn của ngành giáo dục. Nhận thức về công tác phổ biến, giáo dục pháp luật nói chung, việc dạy và học pháp luật nói riêng của một số cán bộ, giáo viên, học sinh, sinh viên chưa đúng mức, chưa đầu tư nhân lực, tài lực, thời gian thỏa đáng cho công tác này.

Ngân sách dành cho công tác phổ biến, giáo dục pháp luật hết sức khó khăn. Nhiều sở, trường chưa bố trí kinh phí phổ biến, giáo dục pháp luật thành khoản riêng để chủ động tiến hành công tác phổ biến, giáo dục pháp luật. Hiểu biết pháp luật của học sinh, sinh viên sau khi ra trường còn rất hạn chế. Hiện tượng vi phạm pháp luật nói chung và vi phạm pháp luật về giáo dục trong người học vẫn xảy ra trong đó có cả những vi phạm đặc biệt nghiêm trọng.

Nguồn: ITN

Những hạn chế này xuất phát từ việc những bài giảng của giáo viên còn thiếu tính thực tế do trình độ chuyên môn, vốn sống, kinh nghiệm thực tế của nhiều giáo viên hiện nay là quá ít ỏi, phần lớn là giáo viên chính trị, cử nhân sư phạm sang giảng dạy pháp luật nên kiến thức không chuyên sâu, do bị thúc ép về mặt tiến độ của chương trình…, một số trường đã tổ chức các hoạt động ngoại khóa nhưng chưa có nhiều, chưa thu hút được sự tham gia đông đảo của sinh viên.

Xuất phát từ những hạn chế trên, nhiều đại biểu cho rằng, khi phổ biến, giáo dục pháp luật trong nhà trường cần cụ thể phạm vi, giới hạn, cách tiếp cận được hướng dẫn rõ ràng, cụ thể; việc phổ biến, giáo dục pháp luật nội dung gì? Bao nhiêu là đủ và áp dụng cụ thể cho đối tượng học sinh nào? Do đó rất cần có chuyên đề cụ thể, có sự chọn lọc phù hợp với từng đối tượng học sinh từ mầm non đến sinh viên các trường đại học.

Chia sẻ kinh nghiệm và cách làm, Phó giám đốc Sở GD - ĐT tỉnh Hoà Bình Đặng Quang Ngàn cho biết, phổ biến giáo dục pháp luật nên được đưa vào trường học từ cấp mầm non với sự lồng ghép giữa giảng dạy lý thuyết và phổ biến trải nghiệm trong cuộc sống. Không nên coi trọng đã tổ chức được bao nhiêu hội thảo, cuộc thi mà nên coi trọng tác động của công tác giáo dục, phổ biến pháp luật đến nhận thức của học sinh như thế nào, bởi nếu làm tốt, học sinh sẽ chấp hành nghiêm túc và không vi phạm pháp luật. Muốn giáo dục pháp luật trong trường học một cách hiệu quả thì nên giáo dục về hành vi của học sinh, sinh viên qua những việc làm, hành động cụ thể trong đời sống hàng ngày. Thầy cô giáo và phụ huynh cần chọn cho đúng mục tiêu và cách thức giảng dạy con em một cách khoa học và đúng hướng.

Đồng tình với ý kiến trên, Phó giám đốc Sở GD - ĐT Nam Định Cao Xuân Hùng nhấn mạnh thêm, cần phải có chương trình giáo dục phù hợp, xác định nội dung pháp luật cần phổ biến chính, nội dung bổ sung đối với từng cấp học, bởi ở từng độ tuổi, nhận thức của học sinh sẽ khác nhau nên việc giáo dục pháp luật nên từ những thứ đơn giản đến phức tạp hơn. Bên cạnh đó, phải truyền tải kỹ năng tự học, tự trang bị những kiến thức cơ bản về pháp luật cho từng đối tượng học sinh, sinh viên. Giáo viên phải có chuyên môn về pháp luật để lựa chọn nội dung, cách thức, phương pháp phổ biến, giáo dục pháp luật thích hợp cho học trò của mình.

Cho rằng việc phổ biến giáo dục pháp luật trong nhà trường đưa ra quá nhiều lý thuyết, ít tính thực tiễn, Phó hiệu trưởng Trường Cán bộ Tòa án Trần Văn Hà cho rằng cơ cấu chương trình pháp luật trong nhà trường phổ thông hiện nay chưa thực sự phù hợp. Thực tế là chính những người giảng dạy còn không hiểu hết về luật thì rất khó để truyền tải kiến thức một cách chân thực, dễ hiểu tới các em. Ông cũng kiến nghị nên tạo điều kiện cho học sinh, sinh viên tham quan mô hình Nhà nước ở chính địa phương mình. Qua những đợt tham quan, trải nghiệm, học sinh, sinh viên mới có thêm kiến thức về chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan, chính quyền địa phương để từ đó có những việc làm, hành vi chấp hành đúng pháp luật một cách nghiêm túc.

Giáo dục pháp luật trong nhà trường có vai trò hết sức quan trọng trong việc tạo dựng nền móng tri thức pháp luật, văn hóa pháp luật cho học sinh, sinh viên - những chủ nhân tương lại của đất nước. Vì vậy, đưa giáo dục pháp luật vào trường học ngay từ cấp mầm non là rất cần thiết. Điều quan trọng là phải đổi mới cách thức giáo dục, lược bỏ bớt phần lý thuyết, tăng tính thực tế tạo hứng thú học tập cho giới trẻ, theo đó, chất lượng giáo dục pháp luật trong nhà trường sẽ được nâng cao và hiệu quả hơn.