Xây dựng chính sách dựa trên đặc thù địa phương
Tại Tọa đàm "Tạo lực hút cho công nghiệp hỗ trợ: Vai trò từ địa phương" do Tạp chí Công Thương tổ chức vừa qua, ông Phạm Tuấn Anh, Phó Cục trưởng Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương) cho biết, thời gian qua, Bộ luôn phối hợp chặt chẽ với các địa phương để triển khai chương trình phát triển công nghiệp hỗ trợ đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Từ năm 2022, Bộ Công Thương đã thành lập một tổ công tác gồm các đơn vị chuyên môn thuộc Bộ, trong đó Cục Công nghiệp là đơn vị thường trực, để làm việc với các địa phương. “Chúng tôi đã làm việc với khoảng 15 địa phương nhằm trao đổi những nội dung về các chính sách của Trung ương đã ban hành và trên cơ sở đặc thù của từng địa phương thì tiếp tục xây dựng những chính sách cho phù hợp với các địa phương”, ông Phạm Tuấn Anh cho hay.
Mặt khác, Bộ Công Thương cũng thường xuyên phối hợp với các địa phương và các doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) lớn trong việc phát triển các nhà cung cấp nội địa. Đồng thời, phối hợp với các bộ, ngành cùng với các địa phương để xây dựng những chính sách thu hút đầu tư vào các địa phương, đặc biệt đã xây dựng hai trung tâm hỗ trợ phát triển công nghiệp tại phía Bắc và phía Nam để chung tay cùng với các địa phương hỗ trợ nâng cao năng lực cho các doanh nghiệp.
Phó Cục trưởng Cục Công nghiệp Phạm Tuấn Anh đánh giá, một số địa phương có tiềm năng phát triển công nghiệp hỗ trợ lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Thái Nguyên, Bắc Ninh, Bắc Giang, Hải Phòng… trong thời gian vừa qua, trên cơ sở những chính sách chung của Trung ương, đã chủ động ban hành những chính sách cho riêng địa phương mình. Những chính sách này tập trung chủ yếu vào một số nội dung như hỗ trợ các doanh nghiệp đào tạo nguồn nhân lực, giúp các doanh nghiệp tiếp cận được vào chuỗi sản xuất toàn cầu. Các địa phương có một vai trò rất lớn, ông Phạm Tuấn Anh nhấn mạnh.
Đơn cử, TP. Hồ Chí Minh thời gian vừa qua (trước năm 2024) đã có chính sách cho các dự án ưu tiên được vay vốn bằng cách cấp bù lãi suất. Ngày 19.7.2024, UBND Thành phố Hồ Chí Minh cũng đã ban hành Quyết định số 42/2024/QĐ-UBND về thực hiện chính sách hỗ trợ lãi suất đối với các dự án đầu tư thuộc lĩnh vực ưu tiên phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn. Chính sách cấp bù lãi suất cũng đã được đưa vào trong dự thảo của Nghị định sửa đổi Nghị định số 111/2015/NĐ-CP để hỗ trợ cho các doanh nghiệp.
Nâng cao năng lực các doanh nghiệp địa phương
Mô hình hợp tác phát triển công nghiệp hỗ trợ giữa Trung ương, chính quyền địa phương và các doanh nghiệp đầu tàu là một trong những chương trình hợp tác điển hình mà Bộ Công Thương đã triển khai, ghi nhận nhiều kết quả tích cực.
Minh chứng cho thấy, các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ Việt Nam đã có sự cải thiện đáng kể cả về chất và lượng trong thời gian qua. Về mặt số lượng, từ đánh giá ban đầu là có hơn 300 doanh nghiệp Việt Nam đạt được chứng chỉ ISO/TS 16949, tuy nhiên, đến hiện tại thì con số này đã đạt được trên 500. Còn về chất lượng, các doanh nghiệp đã chuyển dịch dần trong việc không chỉ sản xuất những linh kiện mà có hàm lượng công nghệ thấp và chỉ cần tập trung vào những thế mạnh về nhân công giá rẻ, mà đã tiến lên những nấc thang cao hơn của các linh kiện đòi hỏi về công nghệ cao hơn, ví dụ như dập rèn, hay là các linh kiện cho những dòng xe mới. Bên cạnh đó, trình độ quản lý của tầng lớp lãnh đạo, nhận thức về việc nâng cao khả năng cạnh tranh về chất lượng, về chi phí, về khả năng giao hàng cũng đã được nâng lên một bước đáng kể.
Ông Nguyễn Trung Hiếu, Trưởng Ban Kế hoạch kinh doanh Công ty Ôtô Toyota Việt Nam cho biết, Toyota Việt Nam đã có một chương trình hợp tác lâu năm với Bộ Công Thương. Năm 2024 là năm thứ tư chương trình này được triển khai với kết quả đáng ghi nhận. Cụ thể, có những đơn vị đã giảm được tồn kho lên đến 59% và tiết kiệm được gần 4.000m2 diện tích nhà xưởng. Có những đơn vị loại bỏ đến hàng chục tấn trang thiết bị không cần thiết và có đơn vị thậm chí đã tăng được năng suất lao động lên đến hơn 70%.
Là một trong những doanh nghiệp sản xuất nhôm thanh định hình phục vụ công nghiệp và xây dựng, đã thành công tham gia vào chuỗi cung ứng với hệ thống nhà xưởng quy mô tại Bắc Ninh, ông Dương Minh Hải, Giám đốc Sản xuất Công ty Cổ phần Công nghiệp KIMSEN đánh giá cao đối với những chính sách và hoạt động thiết thực của các cơ quan quản lý nhà nước và các đối tác mà Bộ Công Thương đã liên kết là hoạt động mà giúp cho KIMSEN trong giai đoạn công ty đang chuyển mình tham gia vào lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ.
Đến nay, những sản phẩm của KIMSEN đã tham gia cung cấp cho các tập đoàn đa quốc gia, các công ty FDI hoạt động tại Việt Nam và xuất khẩu. Tính đến thời điểm hiện nay, khoảng trên 50% sản lượng của doanh nghiệp dành cho các hoạt động xuất khẩu trực tiếp và các doanh nghiệp FDI trong nước. Bên cạnh việc tư vấn cải tiến hiện trường, doanh nghiệp cũng được sự hỗ trợ của Trung tâm Phát triển Công nghiệp (Cục Công nghiệp) trong việc đào tạo các kỹ sư, các chuyên gia trong lĩnh vực thiết kế, chế tạo khuôn mẫu, lập trình các chương trình công nghệ cao, những sản phẩm yêu cầu có độ chính xác cao, ông Dương Minh Hải thông tin.
