Myanmar hướng tới đa dạng hóa quan hệ hợp tác

Cân bằng giữa hai hàng xóm lớn

Các chuyên gia cho rằng, với kinh nghiệm trong đối phó với quân đội, sự thành thạo trong ứng xử trước mối quan tâm của cộng đồng quốc tế, cũng như chủ nghĩa thực dụng trong giải quyết các vấn đề quốc gia, bà Suu Kyi được xem là người có nhiều kinh nghiệm nhất để thúc đẩy chính sách đối ngoại cởi mở hơn.

Với vị trí chiến lược ở Ấn Độ Dương và tài nguyên thiên nhiên phong phú, thách thức lớn của Myanmar hiện nay là cân bằng quan hệ với hai nước láng giềng khổng lồ Trung Quốc và Ấn Độ. Dưới thời của Tổng thống tiền nhiệm U Thein Sein, quan hệ Myanmar – Trung Quốc phần nào bị sứt mẻ. Nhiều dự án trọng điểm của Trung Quốc tại quốc gia láng giềng bị đình chỉ, bao gồm dự án thủy điện Myitsone trị giá 3,6 tỷ USD, dự án đường sắt nối thành phố Côn Minh, Trung Quốc và bang Rakhine, Myanmar… Trung Quốc có những lợi ích chiến lược về chính trị, kinh tế quan trọng ở Myanmar cần phải bảo vệ. Do đó, Bắc Kinh đã tỏ rõ mong muốn thiết lập hợp tác chặt chẽ với chính quyền mới ở Naypyitaw, thể hiện qua việc Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã mời bà Aung San Suu Kyi thăm Bắc Kinh vào mùa hè năm ngoái, trước thềm cuộc tổng tuyển cử lịch sử của Myanmar. Ngay sau khi Nội các mới của Myanmar được thành lập, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã lên đường thăm Myanmar trong hai ngày 5-6.4.

Bà Sang Suu Kyi và Thủ tướng Ấn Độ Modi	Nguồn: The Hindu

Đối với Myanmar, Trung Quốc vẫn là đối tác thương mại lớn nhất. Do đó, Naypyitaw cần duy trì quan hệ tốt đẹp với Bắc Kinh; mặt khác, đẩy mạnh hợp tác với Ấn Độ, nhằm giảm dần sự lệ thuộc trong quan hệ với Trung Quốc. Việc Chính phủ của Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi chuyển từ chính sách “Hướng Đông” sang “Hành động phía Đông” cho thấy khu vực Đông Á là trọng tâm chính sách của New Delhi. Việc kết nối với Myanmar sẽ tạo thêm động lực cho chính sách của Ấn Độ, mang lại sự tiếp cận tốt hơn và phát triển cho khu vực Đông Bắc của Ấn Độ. Chính phủ Ấn Độ cho rằng, những cải thiện trong phát triển, an ninh và kiểm soát biên giới ở khu vực Đông Bắc sẽ giúp khỏa lấp những khoảng trống giữa khu vực này với các khu vực khác của nước này.

Tìm kiếm đối tác mới

Trước đây, Myanmar ưu tiên các khoản đầu tư đơn phương của Trung Quốc, dù các khoản đầu tư này có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực, thậm chí thổi bùng căng thẳng sắc tộc ở các khu vực biên giới giáp Trung Quốc. Gần đây, Myanmar đã thận trọng hơn với các khoản đầu tư hào phóng cùng những hứa hẹn ngon ngọt của Bắc Kinh. Myanmar đã phát tín hiệu chào đón các khoản đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) từ những khu vực khác trên thế giới.

Kể từ sau cuộc tổng tuyển cử tự do đầu tiên của Myanmar năm 2011, Mỹ và phương Tây đã thiết lập lại quan hệ ngoại giao với Myanmar, đồng thời nới lỏng các lệnh cấm vận kinh tế. Trong bối cảnh đó, trên cương vị Bộ trưởng Ngoại giao Myanmar, bà Suu Kyi sẽ muốn mở rộng đầu tư trực tiếp nước ngoài và hướng Tây nhiều hơn, tìm kiếm các quan hệ đối tác song phương để phục vụ mục đích tái thiết và phát triển đất nước. Bà Suu Kyi cũng muốn hợp tác tốt hơn với các nhà lãnh đạo ASEAN, nhằm khẳng định vị trí của Myanmar trong ASEAN.

Giới phân tích dự báo, trong tương lai, Myanmar sẽ tăng cường đa dạng hóa quan hệ hợp tác, nhằm cân bằng quan hệ giữa các nước lớn, thắt chặt quan hệ với các nước láng giềng. Hiện Myanmar đã ký thỏa thuận đối tác với Nhật Bản, Hàn Quốc và các nước ASEAN, trong đó có Thái Lan.