Lương hưu cao do đóng mức cao với thời gian dài

Hiện nay, ông P.P.N.T (trú tại TP. Hồ Chí Minh) là người đang có mức lương hưu cao nhất cả nước với hơn 124 triệu đồng/tháng. Trước khi nghỉ hưu, ông T. là Chủ tịch Hội đồng thành viên kiêm Tổng Giám đốc của một công ty. Tháng 4.2015, ông T. nghỉ hưu với mức lương hưu hơn 87,3 triệu đồng/tháng. Sau 5 lần điều chỉnh lương hưu của Nhà nước, đến tháng 6.2023, mức lương hưu của ông T. là 124.714.600 đồng/tháng.

Để có được mức lương hưu như hiện tại, ông T. đã có trên 23 năm đóng BHXH. Trong đó, giai đoạn trước năm 2007 khi quy định tiền lương làm căn cứ đóng BHXH theo mức lương thực tế (số tiền đóng BHXH không bị giới hạn mức trần), mức đóng BHXH của ông T. rất cao. Có những thời điểm, mức tiền lương đóng BHXH bình quân của ông T. là hơn 200 triệu đồng/tháng.

Khi Luật BHXH năm 2006 có hiệu lực, đã quy định mức trần tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc cao nhất bằng 20 tháng lương tối thiểu chung (hoặc lương cơ sở). Theo đó, từ tháng 1.2007 đến tháng 3.2015, ông T. luôn đóng BHXH ở mức cao nhất theo quy định, với mức tiền lương đóng BHXH bình quân là 15,4 triệu đồng/tháng. Trong đó, gần 2 năm trước thời điểm nghỉ hưu (mức lương cơ sở khi đó là 1,15 triệu đồng),mức tiền lươnglàm căn cứ đóng BHXH hàng tháng của ông T. là 23 triệuđồng/tháng.

Theo thống kê của BHXH Việt Nam, tại thời điểm tháng 4.2023, cả nước có 471trường hợp có mức hưởng lương lưu từ 20 triệu đồng trở lên. Trong đó, mức hưởng từ 20 triệu đồng đến dưới30 triệu đồng là 382 trường hợp; từ 30 triệu đồng đến dưới 50 triệu đồng là 80trường hợp; từ 50 triệu đồng trở lên là 9 trường hợp.

Các trường hợp này đều làm việc trong các công ty tư nhân, công tyliên doanh, doanh nghiệp nước ngoài tại Việt Nam, có thời gian đóng BHXHtheo mức lương thực hưởng bằng tiền ngoại tệ hoặc tiền đồng Việt Nam ở mức cao (trướcnăm 2007) hoặc theo mức tối đa bằng 20 lần mức lương tối thiểu chung/mức lươngcơ sở tại thời điểm đóng (từ năm 2007 trở đi).

Quy định tính mức lương hưu hàng tháng

Căn cứ Điều 56 Luật BHXH năm 2014 và Điều 7 Nghị định số115/2015/NĐ-CP ngày 11.11.2015 của Chính phủ, mức lương hưu hàngtháng của người lao động được tính bằng tỷ lệhưởng lương hưu hàng tháng nhân với mức bình quân tiền lương tháng đóngBHXH. Trong đó, tỷ lệ hưởng lương hưu (từ năm 2022) đối với lao động nam nghỉ hưu, cứ 20 năm đóng BHXH được tính bằng45% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.

Đối với lao động nữ nghỉ hưu, cứ 15 năm đóng BHXH được tính bằng45% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH. Sau đó cứ thêm mỗi năm đóng BHXH, người lao động được tính thêm2%; mức tối đa bằng 75% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.

Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH được tính theo quy địnhtại Điều 62 Luật BHXH năm 2014, người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhànước quy địnhcó toàn bộ thời gian đóng BHXH theo chế độ tiền lương này thìtính bình quân tiềnlương tháng của số năm đóng BHXH trước khi nghỉ hưu.

Cụ thể, tham gia BHXH trước ngày 1.1.1995 thì tính bình quâncủa tiền lương tháng đóng BHXH của 5 năm cuối trước khi nghỉ hưu. Tham gia BHXH trong khoảng thời gian từ ngày 1.1.1995đến ngày 31.12.2000 thì tính bình quân của tiền lương tháng đóngBHXH của 6 năm cuối trước khi nghỉ hưu. Tham gia BHXH trong khoảng thời gian từ ngày 1.1.2001 đến ngày 31.12.2006 thì tính bình quân của tiền lương tháng đóng BHXH của 8 năm cuối trước khi nghỉ hưu. Tham gia BHXH trong khoảng thời gian từ ngày 1.1.2007 đến ngày 31.12.2015 thì tính bình quân của tiền lương tháng đóng BHXH của 10 năm cuối trước khi nghỉ hưu.  Tham gia BHXH từ ngày 1.1.2016 đến ngày 31.12.2019 thì tính bình quân của tiền lương tháng đóng BHXH của 15 năm cuối trước khi nghỉ hưu.Tham gia BHXH từ ngày 1.1.2020 đến ngày 31.12.2024 thì tính bình quân của tiền lương tháng đóng BHXH của 20 năm cuối trước khi nghỉ hưu. Tham gia BHXH từ ngày 1.1.2025 trở đi thì tính bình quân của tiền lương tháng đóng BHXH của toàn bộ thời gian.

Người lao động có toàn bộ thời gian đóng BHXH theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định thì tính bình quân tiền lương tháng đóng BHXH của toàn bộ thời gian.

Người lao động vừa có thời gian đóng BHXH thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định, vừa có thời gian đóng BHXH theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định thì tính bình quân tiền lương tháng đóng BHXH chung của các thời gian. Trong đó, thời gian đóng theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định được tính bình quân tiền lương tháng đóng BHXH theo quy định tại khoản 1 Điều 62 Luật BHXH năm 2014.

Hiện, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội đã đưa ra dự thảo Thông tư hướng dẫn điều chỉnh lương hưu, trợ cấp BHXH và trợ cấp hàng tháng. Theo đó, từ ngày 1.7, mức lương hưu, trợ cấp BHXH và trợ cấp hàng tháng sẽ được điều chỉnh tăng thêm.