Múa Ong Eo của người Khơ Mú

      Tiết mục không thể thiếu trong các buổi sinh hoạt văn hóa, văn nghệ ở bản Thàn là múa Ong Eo. Người Khơ Mú gọi điệu múa này là Viêng ver guông, còn người Thái gọi là múa Ong Eo, có thể hiểu đây là điệu múa lắc mông, múa lượn eo. Cộng đồng người Khơ Mú ở nước ta có gần 43.000 người, đứng thứ 23 trong 54 dân tộc Việt Nam, sống ở nhiều tỉnh phía Bắc nhưng điệu múa này chỉ có duy nhất ở bản Thàn với 43 hộ người Khơ Mú sinh sống.
      Múa Ong Eo gồm rất nhiều bài như: múa mừng Đảng, mừng Xuân; múa Ong Eo tằng bu; múa Cọng lin Ong Eo; múa xoè vòng… Đây là điệu múa rất khó, đòi hỏi phải kết hợp rất nhiều động tác như lên, xuống, chân, lưng, tay và bụng, rồi lắc ngang… Múa Ong Eo kết hợp cả xèo, tăng bu, trống, chiêng. Toàn thân người múa rung lên với một sinh lực dồi dào. Người múa như hiến mình cho nhịp điệu của chiêng, của trống, của tiếng khèn. Khó nhất là động tác Ong Eo xuống thấp. 
      Đối với người Khơ Mú ở bản Thàn, múa Ong Eo thể hiện mối cộng cảm giữa những con người sống cùng bản, liên quan mật thiết với tín ngưỡng cầu mùa và khát vọng tình yêu đôi lứa. Vì thế, qua mọi biến cố của đời sống, múa Ong Eo được lớp lớp các thế hệ nghệ nhân và con cháu lưu truyền. Theo ông Mã Văn Viên, Trưởng bản Thàn, điệu múa này còn được đem đi biểu diễn ở khắp nơi trong tỉnh và cả Hà Nội.
      Múa Ong Eo đối với người Khơ Mú ở bản Thàn dường như là một hoạt động tinh thần rất màu nhiệm, giúp họ quên đi những lo toan đời thường và gắn bó với cuộc sống, với lao động. Ở bản Thàn, hiện nay múa Ong Eo không chỉ hiện hữu trong những đêm văn nghệ quần chúng, trong những ngày lễ, tết, mà còn được lồng ghép vào hoạt động của các đoàn thể như thanh niên, phụ nữ. Ngoài ra còn có những đêm diễn dành riêng cho múa Ong Eo nhằm nâng cao tính văn hóa của các điệu múa, cũng như chất lượng nghệ thuật. Chủ tịch UBND xã Chiềng Pằn, Lò Văn Lống cho biết thêm: Để giữ bản sắc dân tộc, chúng tôi đã nhờ các cụ ghi chép lại các điệu múa và nguồn gốc của chúng, thường xuyên tuyên truyền bà con trong bản giữ gìn cái văn hóa độc đáo của bản mình, thành lập đội văn nghệ… để truyền điệu múa từ thế hệ này sang thế hệ khác.

Quốc Khánh