Mùa bắt mực lá ở biển bãi ngang Quảng Trị
Vào mỗi độ vụ nam về, khi mực lá tìm về vùng biển ven bờ sinh sản, cũng chính là lúc nghề đặt lừ (lồng) bắt mực lại trở nên nhộn nhịp, mang theo bao hy vọng về một mùa bội thu. Phương thức khai thác hải sản này cũng chính là một nét văn hóa biển cả đặc trưng, được truyền lại từ đời này sang đời khác của ngư dân vùng biển bãi ngang Mỹ Thủy, xã Hải An, huyện Hải Lăng, Quảng Trị.
Những ngày chớm hè, đi dọc bờ biển Mỹ Thủy, xã Hải An, huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị, ai cũng dễ dàng bắt gặp những dải nắng vàng trải dài trên khắp các triền cát, bờ cát. Sóng biển xanh vỗ bờ dồn dập, tung bay bọt trắng xóa... Cảnh biển đẹp lại càng thú vị hơn khi được chứng kiến thuyền của ngư dân cập bờ mang theo nhiều lộc biển - mực lá tươi. Gọi là lộc, nhưng thực tế đây là thành quả lao động không biết mệt mỏi của dân biển trong những ngày hè nóng rát.

Anh Nguyễn Thanh Hùng, một ngư dân xã Hải An kể: Vào mỗi độ vụ nam về, khi mực lá tìm về vùng biển này để sinh sản, những người ngư dân chúng tôi bắt đầu vào vụ mùa đặt lồng bắt mực lá. Vụ đánh bắt thường diễn ra trong suốt mùa nắng nóng. Vị trí để thả lồng bẫy thường cách bờ từ 1 cho đến 5 hải lý. Độ sâu để đặt lồng từ 5 cho đến 20 mét. Mỗi thuyền đi bẫy mực thường có 2 người, số lượng lồng bẫy thông thường mang theo tùy thuộc vào thuyền to hay nhỏ, khoảng từ 20 - 60 cái. Và để có thể đặt được nhiều lồng bẫy mực ngư dân phải ra khơi từ sáng sớm.
.jpg)
Công cụ bắt mực lá là những chiếc lồng bẫy. Đây là một ngư cụ truyền thống được làm thủ công, là kết tinh kinh nghiệm và sự hiểu biết sâu sắc về tập tính của loài mực. Khung tre vững chắc, lớp lưới nilon mắt nhỏ giữ mực không thể thoát ra. Mồi nhử, thường là trứng mực tươi, được đặt cẩn thận bên trong để thu hút những con mực có giá trị kinh tế cao này.
.jpg)
Theo anh Hùng, ngư dân đi bắt mực lá mùa này ở Mỹ Thủy nhiều lắm, song không phải ai cũng bắt được nhiều mực. Để có thể mang lộc biển cập bờ nhiều hơn ngư dân đặt lồng bắt mực lá phải là người thông thạo dòng chảy, con nước cũng như nắm bắt thời tiết để biết nơi nào nhiều mực tập trung để đặt lồng. Cố định lồng sao cho chắc chắn không để lồng trôi dạt đi xa. Và sau chừng một giờ đồng hồ đặt lồng xuống biển, ngư dân trở lại thu lồng bắt mực. “Nghề này vô chừng lắm, có hôm thu nhập vài triệu đồng nhưng cũng có hôm lỗ cả tiền dầu. Nhưng bù qua bù lại mỗi ngày cũng được từ 10 cho đến 15 kg mực. Với giá thu mua tại bờ của thương lái khoảng 400 nghìn đồng/kg, trừ chi phí trung bình mỗi thuyền trong một ngày cũng được khoảng xấp xỉ 4 triệu ” - Anh Hùng cho hay.
Đều đặn mỗi ngày ngư dân ra biển 2 lần, 5 giờ sáng để thả lồng bẫy và 2 giờ chiều thu lồng. Có mực thì mang về bán cho thương lái, còn lồng bẫy thì thu gọn lại xếp lên thuyền, chiếc nào bám bẩn hay hư hỏng thì cọ rửa, sửa chữa rồi hôm sau lại mang ra biển bẫy mực tiếp.


Với ngư dân Mỹ Thủy, nghề đặt lồng bắt mực lá thực sự là "vụ mùa vàng" mà họ chờ đợi nhất trong năm. Nó không chỉ mang lại nguồn thu nhập ổn định, mà còn là niềm hy vọng, là động lực để họ tiếp tục gắn bó với biển cả, với nghề truyền thống của cha ông.
"Nghề lồng xếp bẫy mực lá hiện đang được ngư dân các xã biển bãi ngang khai thác khá hiệu quả, nhất là các xã thuộc huyện Hải Lăng. Dễ làm, lại cho thu nhập ổn định nên trừ những ngày mưa gió, còn lại ngư dân đều đi thả lồng bẫy mực. Tùy theo số lượng lồng bẫy, vị trí thả mà số lượng mực thu được mỗi ngày cũng khác nhau. Nhưng trung bình với khoảng 50 chiếc lồng bẫy, mỗi thuyền cũng thu được từ 3-7 kg mực lá.
Có thuyền thả lồng bẫy trúng luồng mực thì còn thu hoạch được từ 15 - 20 kg. Với mức giá hiện tại khoảng 350 ngàn đồng/kg, tính ra mỗi ngày ngư dân kiếm được 1,5 - 2,5 triệu đồng, trừ chi phí thu được 700 - 1,2 triệu đồng mỗi người.
Ngoài ra, cũng có một số tàu cá công suất lớn làm nghề này, thường xuyên khai thác ở ngư trường đảo Bạch Long Vỹ với thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi chuyến”. Ông Lê Đức Thắng, Phó Trưởng phòng Quản lý khai thác và dịch vụ hậu cần nghề cá, Chi cục Thủy sản thông tin.