Một kết thúc buồn
Nhiều khả năng, Thủ tướng Anh Tony Blair sẽ thông báo từ chức vào 9.5 tới. Đây không phải vấn đề đáng nói vì thực ra quyết định trên đã được bàn luận tới từ rất lâu rồi, chỉ có điều nó xảy ra vào thời điểm tồi tệ nhất của vị Thủ tướng sắp mãn nhiệm.

Nếu cách đây 10 năm, ông Tony Blair tươi cười bước vào căn nhà số 10 phố Downing, chấm dứt 18 năm cầm quyền của phái bảo thủ với một chiến thắng vang dội của Công Đảng thì giờ đây, vị Thủ tướng thuộc hàng trẻ tuổi nhất trong lịch sử nước Anh lại đang phải trải qua những thời khắc tồi tệ và “đáng nhớ” nhất trong sự nghiệp chính trị đầy ấn tượng của mình. Quả thực, ông Blair thăng tiến từ rất sớm: 30 tuổi đã là thành viên Nghị viện, 41 tuổi là Thủ lĩnh Công đảng và 44 tuổi trở thành Thủ tướng Anh. Công bằng mà nói, nước Anh dưới thời ông có khá nhiều thay đổi tích cực, kinh tế phát triển, thất nghiệp giảm, hệ thống bảo hiểm xã hội và y tế được cải cách, mối quan hệ giữa đảo quốc và châu Âu lục địa được cải thiện. Nếu xét về mặt bầu cử, Thủ tướng Tony Blair cho đến nay là nhà lãnh đạo thành công nhất mà Công đảng từng có, là người duy nhất giành thắng lợi trong ba cuộc bầu cử liên tiếp, mà hai trong số đó thắng đa số tuyệt đối. Chắc chắn người ta sẽ nhớ đến thời kỳ Tony Blair ở 3 điều: những cải cách trong lĩnh vực dịch vụ công của Anh; các cải tổ rộng rãi về hiến pháp mà hầu hết đều diễn ra vào giai đoạn 1997-2000; và cuộc chiến Iraq.
Không may, điều cuối cùng lại chính là một trong những căn nguyên chính đem lại vận đen hiện nay cho Thủ tướng.. Uy tín và sự ủng hộ đối với ông từ đó rơi rụng khá nhiều. Tệ hơn, đó không phải vấn đề của riêng Thủ tướng mà còn ảnh hưởng đến Công đảng khi thời điểm bầu cử Hội đồng địa phương ở xứ Wale và Scotland vào 3.5 đang đến rất gần.
Theo kết quả thăm dò mới nhất, Đảng Dân tộc ở Scotland vốn cổ suý cho khả năng giành độc lập khỏi Anh đang dẫn trước 5-7 % ủng hộ so với Công Đảng. Thực tế, việc Thủ tướng Tony Blair thông báo sẽ từ chức và bản thân người được cho là kế nhiệm ông, Bộ trưởng Tài chính Gordon Brown vốn là người Scotland sẽ chẳng cải thiện được kết quả bầu cử nghèo nàn có thể đoán trước.
Đối với cá nhân ông Blair, tình hình vẫn càng tồi tệ. Vụ scandal chính trị “mua danh bán tước”, trong đó cáo buộc Công Đảng đã nhận những khoản vay lớn từ những nhà tài phiệt và đổi lại dành ghế cho họ ở Thượng viện, chưa chấm dứt. Cách đây hơn một tuần, cảnh sát đã chuyển cho Sở Công tố Hoàng gia tất cả các bằng chứng liên quan đến vụ việc thu thập được trong vòng 1 năm qua. Trong vài tuần sắp tới, cơ quan này sẽ quyết định số phận của 2 trợ tá thân cận của Tony Blair là ông Lord Levy, người phụ trách vấn đề gây quỹ cá nhân kiêm đặc phái viên Trung Đông của Thủ tướng và bà Ruth Turner, Giám đốc các quan hệ chính phủ.
Có thể ít người mong bản thân Thủ tướng bị kết án nhưng rõ ràng vụ bê bối là một sự xấu hổ nặng nề đối với vị lãnh đạo vốn từng hùng hồn tuyên bố “Tôi là người cực kỳ thẳng thắn”. Thật ra người dân xứ sương mù đã mất lòng tin với ông Blair ngay từ khi ông không chứng minh được việc Iraq có sở hữu vũ khí hàng loạt, nguyên nhân chính dẫn đến cuộc chiến tại nước này mà Anh có dính líu. Nếu nhớ lại thời kỳ ban đầu, vị tân Thủ tướng trẻ tuổi được coi là bồ câu với quan điểm coi trọng hoà bình thì giờ đây nước Anh trở nên hiếu chiến khi trở thành cái bóng của Washington là điều không chấp nhận được của nhiều cử tri đã bỏ phiếu cho Công Đảng.
Mây đen đang dầy thêm trên dinh Thủ tướng nhưng thời điểm chính xác để chủ nhân của nó chính thức ra đi đang trở nên rõ ràng. Vào ngày 8.5, 5 ngày sau cuộc bầu cử ở Scotland và một số nơi khác, chính quyền mới ở Bắc Ai len sẽ lên cầm quyền, đánh dấu một trong những thành tích mà ông Blair làm được trên cương vị Thủ tướng. Vì thế dù có thể thay đổi nhưng dường như nhiều khả năng Thủ tướng Tony Blair tuyên bố từ chức ngay ngày hôm sau. Như vậy cuộc bầu cử chọn người lãnh đạo của Công Đảng sẽ diễn ra trong vòng 7 tuần và 30.6 là thời điểm sớm nhất có thể chứng kiến sự chuyển giao quyền lực giữa Tony Blair và Gordon Brown.
Từ nay đến lúc đó, Thủ tướng vẫn còn kịp kỷ niệm sinh nhật lần thứ 54 ở số 10 phố Downing nhưng e rằng đó sẽ là sinh nhật buồn.
Thái Anh