Tích cực lồng ghép bình đẳng giới trong chính sách ứng phó với biến đối khí hậu

Tham dự buổi đối thoại có hơn 100 đại diện của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội (MOLISA), DCC, UNDP và các cơ quan của Liên Hợp Quốc, các Đại sứ quán, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, các tổ chức phi chính phủ cùng các học viện.

Tại buổi đối thoại, các đại biểu đã đánh giá tiến độ của quốc gia trong việc lồng ghép giới vào các chính sách khí hậu, đặc biệt là 5 lĩnh vực ưu tiên của Kế hoạch Quốc gia thích ứng với biến đổi khí hậu (NAP) của Việt Nam. Các đại biểu cũng thảo luận về các chính sách khí hậu phù hợp; về việc NAP Việt Nam sẽ đóng vai trò thế nào trong việc tạo ra những thay đổi có tác động, nhằm tăng cường khả năng phục hồi cho phụ nữ và nam giới ở cấp địa phương.

Phát biểu khai mạc, Trưởng ban Biến đổi khí hậu và Môi trường UNDP Đào Xuân Lai cho biết, bình đẳng giới thường được nhắc đến như một “nguyên tắc” trong các chính sách. Tuy nhiên, cần phải phát triển các công cụ thực tế để chuyển từ lý thuyết ở cấp Trung ương sang thực hiện ở cấp địa phương. Điều này đòi hỏi phải xây dựng các hướng dẫn cụ thể về giới cho các bộ, ngành và các tỉnh trong việc thúc đẩy bình đẳng giới trong ứng phó với biến đổi khí hậu. 

Ngày nay, mối liên hệ giữa bình đẳng giới và ứng phó biến đổi khí hậu ngày càng được hiểu rõ hơn. Khảo sát cho thấy, một số bộ đã có mức độ hiểu biết nhất định, nhưng ở nhiều cơ quan, vấn đề bình đẳng giới vẫn được coi là “phần bổ trợ”. “Chúng ta cần tiếp tục nâng cao nhận thức, xây dựng cơ sở tri thức và giáo dục tất cả các bên liên quan”, ông Đào Xuân Lai nhấn mạnh.

Biến đổi khí hậu gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đối với một số nhóm phụ nữ, nguyên do khác biệt về giáo dục, y tế, việc làm, khả năng tiếp cận và làm chủ các nguồn tài nguyên và tài chính, cơ hội tham gia vào quá trình hoạch định chính sách và ra quyết định, phân công lao động… Biến đổi khí hậu có nguy cơ làm giảm cơ hội việc làm được trả lương của phụ nữ; gia tăng những khác biệt một cách rõ rệt hơn.

Bên cạnh đó, vai trò của phụ nữ cũng chưa được nhìn nhận đúng mức. Phụ nữ thường được coi là nạn nhân của các tác động khí hậu và ít được coi là “đối tượng chủ động trong thích ứng với biến đổi khí hậu”. Tuy nhiên, phụ nữ đã và đang có những đóng góp quan trọng trong thích ứng với biến đổi khí hậu. Thực tế cho thấy, phụ nữ có khả năng thích ứng, phục hồi sau thiên tai và các hiện tượng thời tiết cực đoan do biến đổi khí hậu gây ra. Tuy nhiên, khả năng đó cũng phụ thuộc nhiều vào năng lực, điều kiện kinh tế, xã hội và sự hỗ trợ của các cấp quản lý.

Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu, Bộ Tài nguyên và Môi trường Phạm Văn Tấn cho biết, Việt Nam cam kết đưa vấn đề bình đẳng giới và hành động vì khí hậu vào trong chương trình nghị sự cao nhất của đất nước. Việt Nam cũng là thành viên tích cực của các thỏa thuận quốc tế nhằm phát triển và thúc đẩy các mục tiêu này. Những nỗ lực không ngừng để lồng ghép bình đẳng giới đang dần tạo ra những tiến bộ rõ rệt, thể hiện qua Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu giai đoạn đến năm 2050.

Theo ông Tấn, báo cáo Lồng ghép giới vào kế hoạch quốc gia thích ứng với biến đổi khí hậu của Việt Nam đã cung cấp một cái nhìn tổng quan và cập nhật về khí hậu, cơ cấu quản trị giới, xem xét các yếu tố dẫn đến bất bình đẳng giới và tính dễ bị tổn thương của phụ nữ trước tác động của biến đổi khí hậu, đồng thời phân tích các tình trạng lồng ghép giới vào các chính sách ngành trước khi đưa ra một loạt các khuyến nghị. Báo cáo này sau đó sẽ được đệ trình lên Công ước khung của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu.