Nồng độ bụi vượt tiêu chuẩn cho phép
Theo nghiên cứu của Viện Môi trường và Tài nguyên, TP Hồ Chí Minh đang bị ô nhiễm bởi bụi và hạt bụi mịn PM10, PM2.5 (loại có đường kính khí động học chỉ bằng 1/30 đường kính sợi tóc). Nếu nồng độ trung bình năm của PM2.5 tại các đô thị ở Việt Nam khoảng 28µg/m3 (cao hơn 3 lần so với khuyến nghị là 10µg/m3), thì nồng độ này tại TP Hồ Chí Minh lên đến gần 40µg/m3.
Theo Chuyên gia cấp cao nghiên cứu về ô nhiễm không khí của Viện Môi trường và Tài nguyên, Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh Hồ Quốc Bằng, nguyên nhân dẫn đến việc nồng độ bụi cao và hạt bụi mịn ngày càng nhiều, vượt quá tiêu chuẩn cho phép ở TP Hồ Chí Minh là do nguồn khí phát thải không được kiểm soát trong đời sống sinh hoạt và các hoạt động kinh doanh, sản xuất gây ra. Cụ thể, đối với bụi thì phát thải từ hoạt động giao thông do ma sát mặt đường, phanh xe, vỏ xe chiếm 37,7% trong tổng phát thải bụi của TP Hồ Chí Minh; kế tiếp là phát thải bụi từ hộ gia đình chiếm 11,4%; công trình xây dựng chiếm 9%; cửa hàng, bãi vật liệu xây dựng chiếm 7,8%; nhà hàng, quán ăn chiếm 5%...
Tuy nhiên, theo ông Hồ Quốc Bằng, dù chất lượng không khí ở TP Hồ Chí Minh đã bị ô nhiễm nhưng chưa đến mức nghiêm trọng, bởi lượng phát thải SO2 ở thành phố vẫn còn trong ngưỡng Quy chuẩn Việt Nam cho phép, nhưng nếu không có các hành động kịp thời để cải thiện tình hình thì tương lai sẽ rất khó kiểm soát.
Đồng quan điểm, Chủ tịch Mạng lưới Không khí sạch Việt Nam (VCAP) Hoàng Tùng Dương cho biết, hàng năm, trên thế giới có khoảng 6 triệu người chết vì ô nhiễm không khí; con số này ở Việt Nam là 115.000 người. Nếu Việt Nam nói chung và các thành phố lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh không chủ động đối phó với tình trạng ô nhiễm không khí ngay từ bây giờ, con người sẽ phải đối mặt với nhiều bệnh tật và tổn thất về kinh tế sẽ tăng nhanh trong thời gian tới.
 | |
| Chất lượng không khí tại TP Hồ Chí Minh đang ở mức báo động | Nguồn: ITN |
Kiểm soát các nguồn thải
Khi liên tục tiếp xúc với bụi và các hạt bụi mịn, con người có thể mắc phải một số căn bệnh về đường hô hấp, tim mạch, ung thư. Nghiên cứu tại quận 5, TP Hồ Chí Minh trong năm 2015 cho thấy, kết quả tính toán và ước lượng số người bị tử vong do ảnh hưởng của PM10 là 5 người/năm. Đối tượng dễ mắc phải các loại bệnh này là trẻ em dưới 5 tuổi, phụ nữ mang thai. |
Để hạn chế tình trạng ô nhiễm không khí nói chung và ô nhiễm do hạt bụi mịn gây ra, theo chuyên gia Hồ Quốc Bằng, giải pháp trước mắt là đẩy nhanh công tác kiểm tra khí thải xe gắn máy, loại bỏ xe gây ô nhiễm. “Xe gắn máy là phương tiện phát sinh nhiều khí thải nhất, vì vậy cần quyết liệt hơn nữa trong việc kiểm định khí thải cho tất cả xe gắn máy, chứ không chỉ đối với xe từ 175cm3 trở lên; đồng thời kiểm soát nguồn khí thải từ các nhà máy, khu công nghiệp có lượng khí thải lớn” - ông Bằng nhấn mạnh.
Đồng thời, TP Hồ Chí Minh cũng cần đặc biệt lưu ý đến vấn đề quy hoạch và phân vùng xả khí thải; giao định mức xả thải đến từng nhà máy lớn; giảm xe cá nhân sử dụng nguyên liệu hóa thạch. Bên cạnh đó, cũng cần triển khai các giải pháp cụ thể như đánh giá về tác động đến sức khỏe do ô nhiễm không khí gây ra; đẩy mạnh truyền thông, hướng dẫn bảo vệ sức khỏe cho cộng đồng; quan trắc, giám sát chất lượng không khí ngoài trời và trong nhà...
Song song đó, việc bảo vệ và thúc đẩy trồng cây phủ xanh đô thị phải được quan tâm đúng mức; kiềm chế tốc độ bê tông hóa tại đô thị, các công trình giao thông; công trình xây dựng phải được che chắn, giảm thiểu đến mức tối đa ảnh hưởng đến môi trường xung quanh. Trong sản xuất, cần tuân thủ các điều kiện về bảo vệ môi trường, đẩy nhanh việc cải tiến phương pháp chôn lấp rác, xây dựng các nhà máy đốt rác, xử lý rác tiên tiến, không chỉ chạy theo lợi ích kinh tế.
Ngoài các giải pháp về kiểm soát, hạn chế các nguồn thải và xe cá nhân, sử dụng nhiên liệu sạch, Chủ tịch Mạng lưới Không khí sạch Việt Nam Hoàng Tùng Dương cho rằng, giải pháp đầu tư xây dựng các trạm quan trắc không khí tự động cần phải được chú trọng hơn nữa. “Chúng ta phải biết được những khí nào, hạt nào, nguồn thải nào… xả thải vượt tiêu chuẩn tác động đến không khí, làm cho chất lượng không khí bị suy giảm thì mới tìm ra được biện pháp để ngăn chặn, xử lý. Đồng thời, người dân khi biết được các thông số này thì họ sẽ cũng có cách để bảo vệ chính bản thân mình” - ông Dương cho hay.
