Mở rộng quy mô đào tạo nhân lực y tế

Nguồn: baoyenbai.com.vn

Phân bố không đồng đều

Thời gian qua, cấu trúc và sự phân bố nguồn nhân lực y tế thay đổi mạnh mẽ, theo đó, có xu hướng cán bộ y tế trình độ cao tập trung về tuyến trên, những nơi có điều kiện KT - XH tốt hơn và lĩnh vực chuyên môn hấp dẫn…, bỏ lại tuyến dưới, những vùng khó khăn, những lĩnh vực chuyên môn kém thu hút như y tế dự phòng, nhi, lao, tâm thần… khiến khu vực này thiếu nhân lực. Phó vụ trưởng Vụ Khoa học Đào tạo, Bộ Y tế Trần Quốc Kham cho biết, năm 2008, cả nước có 349.491 cán bộ y tế, đạt tỷ lệ 40,5 cán bộ y tế/10.000 dân. Trong đó, có gần 7 bác sỹ/10.000 dân; riêng TP Hồ Chí Minh có 12,4 bác sỹ/10.000 dân. “Nhân lực y tế phân bố không đồng đều ở các địa phương, tập trung chủ yếu ở các tỉnh, khu vực có điều kiện thuận lợi, các tỉnh miền núi, vùng Tây Nguyên, Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL)…”, ông Kham nói. Thống kê của Bộ Y tế cũng cho biết, số cán bộ y tế trình độ cao đẳng, trung cấp chiếm 2/3 tổng số cán bộ; số cán bộ trình độ ĐH chiếm 1/4, và chỉ có khoảng 2% có trình độ thạc sỹ, 0,51% có trình độ tiến sỹ. Đáng chú ý, ông Kham nhấn mạnh, số cán bộ y tế ở thành thị chiếm 50% tổng số cán bộ y tế trong khi dân số ở thành thị chỉ chiếm 27,7% tổng số dân.

Để khắc phục tình trạng thiếu nguồn nhân lực, những năm qua, Bộ Y tế và các bộ, ngành liên quan đã triển khai nhiều hình thức đào tạo cán bộ y tế như: đào tạo cử tuyển, đào tạo liên thông, đào tạo theo địa chỉ... Ngoài ra, để có thêm nguồn cán bộ y tế có trình độ chuyên môn cao, một vài bệnh viện chuyên khoa đầu ngành của Bộ Y tế đã triển khai đào tạo sau ĐH cho cán bộ y tế tuyến dưới. Bên cạnh đó, ngành y tế cũng đã triển khai có hiệu quả Đề án 1816, vừa giúp tuyến dưới nâng cao trình độ cho cán bộ y tế vừa giúp người dân được tiếp cận các dịch vụ kỹ thuật cao, khám, chữa bệnh ngay tại cơ sở. Tuy nhiên, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Quốc Triệu cho rằng, hơn lúc nào hết ngành y tế cần có chiến lược tổng thể về con người; quy hoạch về đào tạo và phát triển nhân lực, những chính sách phù hợp để có được nguồn nhân lực y tế ổn định ở mọi tuyến, mọi nơi, mọi lĩnh vực chuyên môn… đáp ứng được nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe nhân dân trong tình hình mới.

Không vì thiếu nhân lực mà vội tăng quy mô

Xuất phát từ thực trạng trên, ngành y tế đã xây dựng Dự thảo Quy hoạch phát triển nguồn nhân lực y tế giai đoạn 2011 - 2020, theo đó, phấn đấu đến năm 2020 sẽ có 52 cán bộ y tế/10.000 dân; trong đó có 10 bác sỹ/10.000 dân, 12 điều dưỡng/10.000 dân, 2,5 dược sỹ đại học/10.000 dân; 8 kỹ thuật viên/10.000 dân. Theo dự thảo Quy hoạch, 100% các trường ĐH, CĐ và trung cấp đạt tiêu chuẩn theo quy định của Bộ Y tế, Bộ Giáo dục và Đào tạo về cơ sở vật chất, điều kiện chuyên môn dành cho công tác đào tạo; bảo đảm đủ nhân lực cho các chuyên ngành có sức thu hút thấp; các cơ sở đào tạo nhân lực y tế bậc ĐH có bệnh viện thực hành trực thuộc, đảm bảo điều kiện giảng dạy, nghiên cứu khoa học, thực hành… đồng thời tham gia khám, chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe nhân dân…

Theo các đại biểu, dự thảo Quy hoạch đã đề xuất các giải pháp phát triển nhân lực y tế như sớm ban hành bổ sung các loại phụ cấp ưu đãi mà cán bộ y tế hiện chưa được hưởng (thâm niên, trách nhiệm, an ninh quốc phòng, chế độ bảo hiểm rủi ro nghề nghiệp...); mở rộng đối tượng để mọi cán bộ y tế công tác trong ngành đều được hưởng chế độ phụ cấp ưu đãi theo nghề cùng với việc nâng định mức ưu đãi (tối thiểu là 30% và mức tối đa là 70%)...

Góp ý vào dự thảo Quy hoạch, nhiều đại biểu ở điểm cầu Khánh Hòa, Tây Nguyên, ĐBSCL đề xuất ngành y tế cần làm việc với các bộ, ngành liên quan để mở rộng quy mô đào tạo; mở thêm, nâng cấp các khoa trong các trường ĐH trung thành ĐH chuyên ngành y dược mới...; hình thành các trường ĐH Sức khỏe ở Hà Nội và TP Hồ Chí Minh trên cơ sở các trường Đại học Y Hà Nội, ĐH Y Dược TP Hồ Chí Minh, có quy mô và chất lượng đào tạo ngang tầm với các trường y, dược có uy tín trong khu vực; tại mỗi vùng KT - XH có ít nhất một trường cao đẳng trọng điểm ngành, đào tạo đa chuyên ngành, đa bậc học với quy mô sinh viên từ 800-1.000 sinh viên…

Thừa nhận hiện nay nhu cầu thụ hưởng dịch vụ y tế của người dân ngày càng cao, các vấn đề về chính sách đầu vào trong tuyển sinh, sử dụng cán bộ y tế và yêu cầu phải tăng cường nhân lực… đang là một thách thức lớn với ngành y tế, song Bộ trưởng Nguyễn Quốc Triệu nhấn mạnh: “Không thể vì thiếu nhân lực mà vội vã tăng quy mô đào tạo, xây dựng trường mới, trong khi người thầy đào tạo nhân lực y tế thì phải làm việc quá tải. Điều này sẽ ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo”. Về mô hình viện trường, Bộ trưởng cho biết sẽ tiến tới thành lập ĐH Sức khỏe vào năm 2015 để nâng cao chất lượng nghiên cứu khoa học, chất lượng chăm sóc người bệnh…