Mượn khái niệm trong địa chất học để tạo ra hình dung về một không gian chứa trầm tích thời gian, địa tầng hàm chứa những liên tưởng trừu tượng về sự tích tụ, hấp thu, lắng đọng của những trầm tích văn hóa và biến động lịch sử chồng chất.
![Mở của triển lãm](https://cdn.daibieunhandan.vn/images/de2ce54bdb7a59a5f7ed9fad7e3b3f207b259c71115f6e16c0dc7cc6b799b57734a5ab25a776793940f48949a9cd1a02455a96a3c6722fb4aa9a99435fa599ba6ea504ff1a5389cc22892f3ed8c59cda/Khong-gian-trien-lam-1-1694487767007.JPG "Không gian triển lãm "Địa tầng số 0". Ảnh: The Outpost")
Chuyển ý thành tên triển lãm, Địa tầng số 0 như xác định một điểm khởi đầu, để từ đó lan rộng sang những địa tầng khác và bao trùm lên một cấu trúc tổng thể. The Outpost đặt mình trong dòng chảy nghệ thuật địa phương, bắt đầu với mong muốn khai đào, ráp nối những dấu tích đang bị vùi lấp, che phủ.
Với các tác phẩm của 12 nghệ sĩ: Điềm Phùng Thị, Võ An Khánh, Phi Phi Oanh, Nguyễn Huy An, Hoàng Dương Cầm, Lý Trần Quỳnh Giang, Hà Mạnh Thắng, Nguyễn Thị Thanh Mai, Trần Tuấn, Phan Thảo Nguyên, Trương Công Tùng, Phạm Trần Việt Nam, Địa tầng số 0 xoay quanh ba mạch nội dung chính: Cơ thể như một quang cảnh; Tính thiêng của vật chất; Lịch sử - những diễn cảnh ẩn mật.
Ở khu vực triển lãm đầu tiên: Cơ thể như một quang cảnh, các tác phẩm đều gợi lên sự hiện diện dù không trực tiếp nhưng rất rõ rệt của cơ thể, từ đó mở ra các quang cảnh xã hội. Sắp đặt Chân dung vắng mặt (2019) của Trương Công Tùng văn bản hóa vũ trụ quan của người Tây Nguyên, thể hiện niềm tin bản địa về đời sống biến hóa của linh hồn sau lớp vỏ vật chất hư ảo, không thể nhìn bằng mắt thường. Sắp đặt Bên ngoài (2012) của Nguyễn Thị Thanh Mai đính cườm lên chiếc mỏ vịt phụ khoa, xóa nhòa ranh giới giữa bên trong và bên ngoài cơ thể người phụ nữ, hàm chứa sức nặng vật lý và tâm lý.
![Mở của triển lãm](https://cdn.daibieunhandan.vn/images/de2ce54bdb7a59a5f7ed9fad7e3b3f2037ae4bf0eb1d1f1712164012911e08fccc37d4112023084c10f85fbd745f2ef26da17d0cf798fb06a1df524ec2fcc282be479f0659ebf48c9691d9a3f0882d2a092e60fcc33c04fcfdcf60c3968ef108/Phan-Thao-Nguyen-Giac-trua-nhie-1694487886600.jpeg "Ảnh trích từ sắp đặt video art "Giấc mơ trưa nhiệt đới" của Phan Thảo Nguyên. Ảnh: The Outpost")
Chuỗi điêu khắc gỗ (2009 - 2016) của Lý Trần Quỳnh Giang dẫn người xem vào quang cảnh nội tâm thông qua tác động rõ rệt của cơ thể người sáng tác trên bề mặt tác phẩm. Nguyễn Huy An với Bài luyện tập cảm xúc (2020 - 2023), một sắp đặt mang tính trình diễn với 36 hành vi, đưa người xem dạo chơi qua phong cảnh làng mạc dân gian đồng bằng Bắc Bộ. Và cuối cùng là cuộn tranh sơn dầu trên toan dài 17m, Văn tế thập loại chúng sinh #2 (2014 - 2015) của Phạm Trần Việt Nam, mượn tên áng văn chiêu hồn kinh điển của Nguyễn Du để "chuyển tiếp cõi hư vô trở lại hình hài".
Ở khu vực thứ hai của triển lãm: Tính thiêng của vật chất, các tác phẩm lưu tâm tới sự tích luỹ tính thiêng trong vật chất và sự truyền thừa giá trị tinh thần cùng văn hoá Á Đông. Niềm đam mê cổ vật, cổ thi đã gợi ý cho Hà Mạnh Thắng cảm giác về chất liệu, tính thiêng và vết tích thời gian trong chuỗi tranh Nghiên cứu bệ sen cổ (2019 - 2020). Phi Phi Oanh lưu giữ những ký ức thường nhật của Hà Nội vào sắp đặt bốn chiếc Hộp đen (2005 - 2007) làm từ sơn mài huyền bí và rực rỡ. Trương Công Tùng tiếp tục kể một sự tích dân gian của người Tây Nguyên trong tác phẩm Ụ đất tha hương (2019) với ngôn ngữ điêu khắc - sắp đặt vừa tối giản vừa dị thường.
Hành trình trong Địa tầng số 0 kết thúc với khu vực thứ ba: Một lịch sử ẩn mật, nơi các tác phẩm soi chiếu vào lịch sử gia đình và ký ức cá nhân - những tiểu tự sự tồn tại song song với lịch sử cộng đồng và ký ức tập thể. Đó là Trần Tuấn với điêu khắc Ngón tay trỏ (2015 - 2023), kể câu chuyện về một dòng họ mà những người đàn ông đều mất ngón tay trỏ trong thời bom đạn tàn phá Thừa Thiên Huế. Hoàng Dương Cầm tái hiện quang cảnh thời chiến từ máy ảnh Pinhole ở Chuỗi tranh sơn dầu Pinhole (2015) trong quá trình nghiên cứu về lịch sử gia đình. Chiếc tủ inox như một trang bị quân đội chứa năm bức ảnh kháng chiến (1970 - 1974) của nhiếp ảnh gia Võ An Khánh, ghi lại đời sống của các trạm quân y, đoàn văn nghệ vùng châu thổ Cửu Long.
Đối thoại cùng chúng là chuỗi tranh giấy lần đầu lộ diện của nhà điêu khắc Điềm Phùng Thị, Điện Biên Phủ trên không (1972), bày tỏ tấm lòng người con xa xứ với bối cảnh lịch sử nước nhà. Địa tầng số 0 khép lại bằng tác phẩm hình ảnh động Giấc trưa nhiệt đới (2017) của Phan Thảo Nguyên, khi người xem lạc vào một giấc ngủ trưa của trẻ thơ, mường tượng và huyền ảo, lấy cảm hứng từ cuộc viễn du ở xứ Đông Dương của nhà truyền giáo Dòng Tên người Pháp Alexandre de Rhodes - người khai sinh ra chữ Quốc ngữ.
Các tác phẩm của 12 nghệ sĩ được sáng tác với chủ đích riêng, khi được tái định hình, soi chiếu dưới những góc tiếp cận khác, đã phần nào phơi lộ một mặt cắt đa tầng về dòng chảy của nghệ thuật Việt và tinh thần Việt Nam đương đại.
Triển lãm diễn ra đến ngày 3.12.
