Minh bạch thị trường bất động sản

PV: Thưa Thứ trưởng, cơn sốt đất ở phía Tây Hà Nội vừa qua đặt ra nhiều vấn đề trong nhìn nhận và quản lý thị trường bất động sản. Quan điểm của Thứ trưởng về vấn đề này như thế nào?

Thứ trưởng Nguyễn Trần Nam: Thị trường bất động sản của Việt Nam cũng mới hình thành khoảng hơn 10 năm trở lại đây. Tuy nhiên đây lại là một lĩnh vực phức tạp. Về mặt tích cực, bất động sản có thể là một lĩnh vực có tính chất đầu kéo, nếu phát triển tốt, quản lý tốt thì sẽ góp phần làm tăng trưởng GDP. Nhưng, nếu không được quản lý tốt, bất động sản có thể là ngòi nổ cho khủng hoảng. Trên thế giới rất nhiều khủng hoảng kinh tế ở các giai đoạn khác nhau đã bắt nguồn từ bất động sản. Đây là một lĩnh vực nhạy cảm và liên quan, liên thông đến nhiều lĩnh vực khác.

PV: Hậu quả của tin đồn trong các vụ sốt đất, ví dụ đợt sốt đất ở phía Tây Hà Nội là khá rõ. Vậy, vấn đề minh bạch thị trường và ứng xử với tin đồn như thế nào, đặc biệt là trách nhiệm cơ quan quản lý, thưa Thứ trưởng?

Thứ trưởng Nguyễn Trần Nam: Nhu cầu đầu tư bất động sản của người dân là có thật, là chính đáng, luật pháp cho phép. Nhưng do thông tin của chúng ta còn chưa minh bạch. Trong quá trình làm quy hoạch, công khai và công bố. Khi quy hoạch làm xong, được cấp có thẩm quyền phê duyệt thì mới công bố, nhưng ngay trong quá trình làm quy hoạch đã phải công khai. Người dân phải được biết là Nhà nước đang làm quy hoạch, đang triển khai quy hoạch, chưa được phê quyệt chính thức. Quá trình công khai này của chúng ta chưa tốt.

Chúng ta cũng chưa thiết lập một hệ thống thông tin để phù hợp với khả năng, kinh phí. Hiện mới có quy định là các cấp phải công khai thông tin nhưng lại không quy định nguồn kinh phí thông tin lấy từ đâu. Không riêng lĩnh vực bất động sản mà nhiều lĩnh vực khác, công tác thông tin tuyên truyền để người dân hiểu, người dân bình tĩnh tiếp nhận thông tin có chọn lọc, có sự phân tích - vẫn chưa hình thành được một nếp trong xã hội. Chính đây là cơ hội để những người đầu cơ, cò mồi lợi dụng để tung tin kiếm lời. Trong khi chúng ta chưa tạo được ra các định chế tài chính trung gian để giúp người dân đầu tư mà người dân thì mạnh ai nấy đầu tư nên… 

PV:  Có phải ta đang có sự chồng chéo trong quản lý thị trường bất động sản hay không, thưa Thứ trưởng?

Thứ trưởng Nguyễn Trần Nam: Chúng ta thường nói là 1 cửa – 1 cơ quan – 1 người – 1 việc nhưng thực tế thì bao giờ cũng phải có sự phối hợp, có sự phân chia. Chúng ta đang trong quá trình hoàn thiện bộ máy, cải cách hành chính. Chính phủ cố gắng phân công đầu việc cho từng bộ, từng ban, từng ngành, nhưng không thể không có sự phối hợp giữa các bộ ngành, không thể phân công một cách tuyệt đối. Nhưng, rõ ràng sự phối hợp còn yếu, chính vì thế gần đây Thủ tướng ra quyết định là thành lập một ban chỉ đạo của trung ương về chính sách nhà ở và thị trường bất động sản. Gần đây, việc phân tích để xử lý chính sách cũng đã đồng bộ hơn, đầy đủ thông tin hơn. Về lâu dài, đối với thị trường bất động sản, phải hạn chế được các cơn sốt dù ngắn dù dài.

PV: Theo Thứ trưởng, việc phải làm ngay để chấm dứt những lo ngại về thị trường bất động sản là gì?

Thứ trưởng Nguyễn Trần Nam: Cần đẩy mạnh nguồn cung bất động sản. Nước ta có hơn 86 triệu dân, tốc độ đô thị hóa là 29%, tốc độ tăng trưởng nhanh. Nhu cầu về nhà ở và các loại hình bất động sản khác rất lớn. Nguyên tắc cơ bản nhất của cơ chế kinh tế thị trường là vận hành đúng quy luật cung cầu. Hiện nay cầu về nhà ở và các loại hình bất động sản đang rất lớn. Để làm giảm đầu cơ, tích trữ, gây sốt phải đẩy mạnh nguồn cung. Với thị trường bất động sản, từ khi phát hiện ra cầu đến khi đẩy mạnh nguồn cung có một độ trễ rất lớn. Khả năng đáp ứng nguồn cung của ta còn yếu. Để đẩy mạnh nguồn cung thì phải tiếp tục có chính sách trung dài hạn về đất đai, quy hoạch, thủ tục trình tự xây dựng, nguồn vốn giúp các doanh nghiệp đẩy mạnh nguồn cung. Đây là giải pháp cơ bản nhưng không dễ thực hiện và không thể ngày một ngày hai làm được.

Về ngắn hạn cũng cần có một số điều chỉnh trong thủ tục, trình tự  chuyển dịch đất đai. Hiện nay việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất quá dễ dàng. Cấp đất xong là chính quyền gần như không tham gia vào công tác quản lý. Cần tiếp tục có bàn tay quản lý của nhà nước sâu hơn.

Việc thứ ba, có thể làm ngay là hạn chế việc đầu tư theo tâm lý đám đông. Người dân dựa vào tin đồn thổi, không có sự phân tích, không thu thập có chọn lọc các thông tin nên tự gây thiệt hại cho mình và gây khó khăn cho công tác quản lý.

Thứ tư, nhu cầu đầu tư của người dân là có và chính đáng. Nhưng để họ tự đầu tư thì rối loạn, vì năng lực, chuyên môn, bộ máy không có, kể cả khả năng tài chính cũng là ngắn hạn. Vì vậy chúng tôi đã kiến nghị và ban chỉ đạo Trung ương về chính sách nhà ở đang giao nhiệm vụ cho Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước nghiên cứu xem xét để ban hành các cơ chế và khung hành lang pháp lý cho việc hình thành các tổ chức tài chính trung gian kiểu như quỹ đầu tư bất động sản, quỹ tín thác bất động sản- là nơi người dân có nhu cầu đầu tư và có tiền nhàn rỗi có thể gửi vào quỹ này và ủy thác quỹ này đầu tư. Như thế chuyên nghiệp hơn và tránh được việc đầu tư theo tâm lý đám đông và tránh tin đồn thổi.

PV: Xin cám ơn Thứ trưởng!