Miến dong Tài Hoan hướng đến thị trường lớn

Vượt sang thị trường châu Âu

Với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng thuận lợi cho việc trồng cây nguyên liệu, nghề làm miến dong tại huyện Na Rỳ đã có từ năm 1965. Tuy nhiên, lúc bấy giờ, người dân trồng và chế biến miến dong chỉ bằng phương pháp thủ công truyền thống với công suất, sản lượng và chất lượng sản phẩm còn khiêm tốn. Nhằm phát huy nghề truyền thống của địa phương theo hướng hiện đại, nâng cao giá trị kinh tế, năm 2018, HTX Tài Hoan do bà Nguyễn Thị Hoan làm giám đốc được thành lập và liên kết với 5 vùng nguyên liệu tại địa phương là các xã: Cư Lễ, Xuân Dương, Đổng Xá, Quang Phong và Côn Minh.

HTX Tài Hoan đã đưa ra quy trình trồng dong riềng theo phương pháp hữu cơ, vừa nâng cao năng suất lại bảo đảm chất lượng, an toàn cho người tiêu dùng. Để quản lý tốt các vùng nguyên liệu, các thành viên trong HTX Tài Hoan thường xuyên sát sao hướng dẫn các hộ dân làm đúng quy trình từ khâu chọn đất, chọn giống đến khâu thu hoạch. Các hộ dân trong mỗi vùng nguyên liệu cũng tham gia quá trình kiểm tra, giám sát, học hỏi lẫn nhau về kỹ thuật trồng dong riềng, từ đó cho ra những sản phẩm chất lượng, bảo đảm nguyên liệu sạch. Bên cạnh đó, quy trình chế biến sản phẩm cũng được thực hiện nghiêm ngặt. HTX đã đầu tư đồng bộ hệ thống máy móc sản xuất theo dây chuyền hiện đại, khép kín, tự động hóa cao, gồm: máy nghiền củ, máy lọc tách bột, máy tráng, máy cắt và hệ thống đóng gói bao bì khép kín; xây dựng hầm biogas nhằm xử lý toàn bộ chất thải, phụ gia như bã, vỏ… dong riềng làm chất đốt. Củ dong riềng thu mua về được làm sạch, đưa vào nghiền, sau đó qua hệ thống lọc hiện đại cho ra tinh bột chất lượng cao, rồi mới đưa vào sản xuất nên sản phẩm miến không bị mất đi màu sắc, hương vị vốn có. Quy trình sản xuất của HTX Tài Hoan được đánh giá như một vòng quay tái tạo, vừa giúp tiết kiệm chi phí, bảo vệ môi trường lại mang lại sản phẩm chất lượng, giá trị kinh tế cao.

Trao đổi với phóng viên, Giám đốc HTX Tài Hoan Nguyễn Thị Hoan cho biết, cũng vào thời điểm năm 2018, HTX tham gia chương trình OCOP và được công nhận sản phẩm 4 sao. Năm 2020 đã hoàn thiện hồ sơ đăng ký đánh giá sản phẩm OCOP Quốc gia - Tiềm năng đặt 5 sao. Hiện nay, với quy trình, công nghệ sản xuất mới, sản lượng miến dong của HTX ngày càng tăng và đã được tiêu thụ rộng rãi trên thị trường cả nước.  “Vừa qua, sản phẩm miến dong của chúng tôi đã được xuất khẩu sang Cộng hòa Séc với số lượng ban đầu khoảng 5,3 tấn, giá trị gần 15.000 USD. Dù không quá lớn, nhưng đây là tín hiệu đáng mừng cho sản phẩm OCOP 4 sao của Bắc Kạn sau nhiều nỗ lực vươn tới thị trường vốn được mệnh danh là khắt khe” - Bà Hoan vui mừng chia sẻ.

Được biết, quy trình, thủ tục để xuất sản phẩm miến dong sang Cộng hòa Séc mất khá nhiều thời gian và phải qua rất nhiều khâu kiểm định chất lượng. Sau 2 lần lấy mẫu kiểm tra dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, các chất độc hại tại Viện hóa học (Cộng hòa Séc), miến dong Tài Hoan được đánh giá bảo đảm chất lượng sản phẩm và an toàn cho người tiêu dùng. Theo đó, miến dong Tài Hoan chỉ sử dụng 100% tinh bột miến được chế biến từ củ dong riềng được trồng tại địa phương, không sử dụng chất bảo quản, chất làm trắng, chất tạo màu, phơi ở môi trường sạch, trong lành… Nguyên liệu miến dong Tài Hoan được sản xuất từ củ dong riềng theo quy trình hữu cơ, sản phẩm miến đều có chứng nhận mã số, mã vạch, có tem truy xuất nguồn gốc.

 Thực tế, sản phẩm miến dong của HTX Tài Hoan được người tiêu dùng đánh giá cao bởi sợi miến màu trắng trong, dai và giòn, nấu quá lửa vẫn không bị gãy, nhão, hương vị ngọt ngào, thơm ngon. Không chỉ vậy, HTX Tài Hoan cũng rất chú trọng hình thức sản phẩm với bao bì nhãn mác đẹp, đầy đủ thông tin theo quy định. Sản phẩm cũng đã được kiểm nghiệm các chỉ tiêu an toàn thực phẩm, không có chất phụ gia, chất bảo quản, tốt cho sức khỏe người tiêu dùng, đặc biệt là những người có tiền sử tim mạch, béo phì. Bà Hoan phấn khởi cho biết: “Sản phẩm của chúng tôi không chỉ được đông đảo người tiêu dùng trong nước đón nhận mà còn vượt qua được những đánh giá khắt khe của thị trường châu Âu. Do đó, chúng tôi hoàn toàn tự tin về chất lượng sản phẩm”.

Tiếp tục nâng cao chất lượng

Theo Bà Nguyễn Thị Hoan, để đạt được những thành quả trên, ngoài sự quan tâm của Bộ NN -  PTNT, UBND tỉnh Bắc Kạn, các sở, ngành, địa phương thì HTX cũng đã có sự chủ động, tích cực trong mọi công việc. Điển hình là ngay khi có Chương trình OCOP, HTX đã chủ động tham gia giúp sản phẩm được hoàn thiện hơn về các tiêu chuẩn, như: Quản lý chất lượng tiên tiến, an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc, bao bì nhãn mác, yếu tố môi trường sản xuất, nâng cao kiến thức xúc tiến thương mại,… Nhờ đó, sản lượng tiêu thụ miến dong Tài Hoan ngày càng tăng, từ năm 2018 - 2019 tăng từ 100 tấn lên 200 tấn. Từ nguồn khách hàng, thị trường ổn định, HTX đã chủ động ký kết hợp đồng tiêu thụ dong riềng cho các hộ dân các xã trên địa bàn huyện để chủ động nguồn nguyên liệu cũng như bảo đảm chất lượng nguyên liệu đầu vào, tạo điều kiện thuận lợi và góp phần tăng thu nhập cho bà con nông dân.

Trên cơ sở những kết quả ban đầu, hiện nay HTX Tài Hoan đang mạnh dạn đầu tư Khu nhà xưởng mới rộng khoảng hơn 6000m², hệ thống dây truyền tráng miến hiện đại với tổng mức đầu tư khoảng 8 tỷ đồng. Sau khi đi vào sản xuất sẽ cho công xuất khoảng 2 tấn miến/ngày và 800 tấn miến /năm. HTX cũng sẽ bao tiêu sản lượng dong riềng cho khoảng 500 hộ dân với diện tích 70ha, sản lượng 4.200 - 4.500 tấn củ/năm. Giám đốc HTX Tài Hoan Nguyễn Thị Hoan chia sẻ: “HTX đã, đang và sẽ tiếp tục đẩy mạnh công việc chế biến miến dong theo hướng hàng hóa, từng bước đầu tư công nghệ hiện đại trong sản xuất gắn liền với yếu tố bảo vệ môi trường, luôn quan tâm đến chất lượng, nâng cao kiến thức về quản trị doanh nghiệp, xúc tiến thương mại, để HTX ngày càng phát triển, thương hiệu miến dong Tài Hoan nói chung cũng như miến dong Bắc Kạn ngày càng có chỗ đứng vững chắc trên thị trường”.

Thực tế, tại huyện Na Rỳ, hiện đang tiếp tục vận động, khuyến khích các cơ sở duy trì chế biến dong riềng, đồng thời thực hiện tốt các tiêu chuẩn về môi trường; huyện cũng đang nghiên cứu xây dựng mới một cụm chế biến miến dong tại xã Côn Minh để chế biến 100% sản lượng củ dong hiện có, dự kiến với công suất của cụm chế biến đạt 1.500 - 2.500 tấn miến/năm. Bên cạnh đó, UBND tỉnh Bắc Kạn cũng đang tập trung chỉ đạo các sở, ngành trực tiếp đến các cơ sở chế biến miến dong hướng dẫn, giúp đỡ để nâng cao chất lượng, đa dạng mẫu mã sản phẩm miến; hỗ trợ, tạo điều kiện cho các cơ sở chế biến miến liên danh, liên kết, hợp tác với các đối tác trong sản xuất, buôn bán miến dong; đẩy mạnh các hoạt động quảng bá, giới thiệu sản phẩm…, từ đó, mở rộng thị trường tiêu thụ, từng bước đưa sản phẩm miến dong trở thành một trong những mặt hàng chủ lực xuất khẩu của địa phương.