Phát biểu khai mạc trưng bày, Giám đốc Bảo tàng Lịch sử Quốc gia Nguyễn Văn Đoàn nhắc lại: Cách đây 50 năm, liên tục trong 12 ngày đêm (từ ngày 18 - 30.12.1972), cuộc tập kích chiến lược đường không quy mô lớn chưa từng có của đế quốc Mỹ với những “Pháo đài bay B-52” hiện đại, tiên tiến bậc nhất cùng hàng trăm máy bay ném bom rải thảm xuống thủ đô Hà Nội, Hải Phòng, Thái Nguyên và các mục tiêu khác ở miền Bắc Việt Nam. Hà Nội thành chiến trường, nhà cửa, bệnh viện, trường học bị phá hủy. Nhưng với tinh thần chủ động, sáng tạo, với ý chí, niềm tin sắt đá vào sự lãnh đạo của Đảng và của Chủ tịch Hồ Chí Minh, quân và dân Thủ đô Hà Nội cùng quân, dân miền Bắc đã làm nên chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không”.
Sự thất bại của cuộc tập kích chiến lược bằng máy bay B-52 đã buộc Mỹ phải quay lại bàn đàm phán, ký Hiệp định Paris, chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam, là tiền đề cho chúng ta tiến lên giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Đây là một trong những chiến thắng vĩ đại của dân tộc Việt Nam trong thế kỷ XX; biểu tượng của sức mạnh, của chủ nghĩa anh hùng cách mạng, ý chí kiên cường, tầm cao trí tuệ và bản lĩnh Việt Nam.
“Máu và Hoa – Hà Nội 12 ngày đêm” tái hiện một cách sinh động, chân thực về cuộc sống, không khí chiến đấu, phục vụ chiến đấu qua những ký ức của người Hà Nội; những thắng lợi của quân và dân Hà Nội trong 12 ngày đêm cuối năm 1972, diện mạo phát triển của Thủ đô sau 50 năm cũng như quan hệ ngoại giao, hợp tác Việt - Mỹ trong thời kỳ đổi mới, hội nhập quốc tế.
Trưng bày gồm 3 phần: Phần 1 “Tầm nhìn chiến lược”, gồm các bản đồ giới thiệu bối cảnh chung cuộc chiến tranh do đế quốc Mỹ gây ra ở Việt Nam giai đoạn 1964 - 1972; một số hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh, lãnh đạo Đảng, Nhà nước thăm, chỉ đạo các đơn vị lực lượng phòng không, không quân; một số tài liệu: Chỉ thị, nghị quyết, công điện…
Phần 2, “Hà Nội 12 ngày đêm - Máu và Hoa”, cho thấy trong 12 ngày đêm cuối tháng 12.1972, quân và dân Thủ đô Hà Nội cùng quân dân cả nước đã làm nên chiến thắng “Điện Biên phủ trên không” đánh bại cuộc tập kích chiến lược bằng máy bay B-52 của đế quốc Mỹ vào Hà Nội, buộc chính phủ Mỹ phải ký Hiệp định Paris, tạo bước chuyển quan trọng đưa cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của nhân dân Việt Nam đến thắng lợi hoàn toàn.
Nội dung trên được thể hiện qua việc một số hình ảnh Máy bay B-52; “Pháo đài bay” B-52 tập kết tại căn cứ quân sự của Mỹ, chuẩn bị cho Chiến dịch “Linebacker II”; các tài liệu, hiện vật, ký ức... cho thấy sự khốc liệt của cuộc tập kích chiến lược bằng B-52 của đế quốc Mỹ, tinh thần đoàn kết quân, dân một lòng quyết tâm vượt lên những đau thương, mất mát, sự đổ máu, hi sinh của Thủ đô Hà Nội...
Phần 3 có chủ đề “Hoa chiến thắng”, tái hiện chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” 12 ngày đêm cuối tháng 12.1972 đã buộc đế quốc Mỹ phải ký Hiệp định Paris về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam. Nhân dân Hà Nội chuẩn bị đón tết Quý Sửu trong niềm vui chiến thắng, gia đình sum họp...
Thông qua các tư liệu, hình ảnh, hiện vật, câu chuyện của nhân chứng lịch sử, trưng bày chuyên đề giúp cho công chúng, đặc biệt là thế hệ trẻ hiểu thêm về cuộc sống, chiến đấu của người Hà Nội trong những tháng ngày khói lửa - một Hà Nội kiên cường, lạc quan, tin tưởng vào thắng lợi cuối cùng của cuộc chiến tranh chính nghĩa...
Trưng bày mở cửa đến tháng 4.2023 tại Bảo tàng Lịch sử Quốc gia, số 25 Tông Đản, Hà Nội.
