Mạnh ai nấy lo

      Thủ tướng Iceland Geir Haarde khẳng định nước này đã không nhận được sự ủng hộ mà họ đang rất cần từ những người bạn phương Tây. Trong bối cảnh cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu đã gõ cửa, Iceland buộc phải tìm đến những người bạn mới. Ông Haarde không tiết lộ nước nào đã từ chối giúp đỡ Iceland trong tình hình nước sôi lửa bỏng như hiện nay, mà chỉ cho biết trước khi Nga nhận lời, có một số ngân hàng trung ương ở Bắc Âu đứng ra giúp đỡ Iceland. Hồi tháng 5, những ngân hàng này đã đồng ý dành một khoản trao đổi trị giá 1,5 tỷ euro cho Ngân hàng Trung ương Iceland. Nhưng giờ đây Chính phủ Iceland cần thêm ngoại tệ để củng cố đồng nội tệ.
      Bộ trưởng Tài chính Nga Alexei Kudrin xác nhận, Nga đã nhận được yêu cầu của Chính phủ Iceland và hai bên sẽ thảo luận các điều khoản cho vay. Trên thực tế, Iceland cần tăng nguồn dự trữ ngoại tệ nhằm vực dậy đồng nội tệ krona mà sự mất giá của nó đã gây tình trạng giá tăng phi mã, kể cả hàng hoá nhập khẩu trong đó có nhiên liệu. Ngày 7.10, Ngân hàng Trung ương Iceland đã bắt đầu can thiệp thị trường tiền tệ nhằm kiềm chế sự mất giá của đồng krona.
      Không chỉ quan trọng đối với nền kinh tế Iceland, việc cho Iceland vay tiền còn là một tuyên bố mạnh mẽ và rõ ràng từ Moscow, rằng họ có khả năng thanh khoản và dư tiền mặt. Điều này thể hiện Nga đang tận dụng ưu thế tài chính để xây dựng thiện chí chính trị, có thể lợi ích trước mắt chưa rõ ràng, nhưng Nga sẽ tạo cho mình lợi thế khi tham gia các cuộc thương lượng về quyền lãnh thổ ở Bắc Cực được dự báo là sẽ rất khó khăn và căng thẳng.
      Phương Tây không những chẳng có lý do gì để trách cứ Iceland, mà còn phải xem lại cách hành xử của mình với một người bạn lâu năm. Iceland đã thiết lập tình hữu nghị mới với Nga, dù “chỉ” có giá trị 4 tỷ euro nhưng nó có thể là nền tảng để phát triển thành những mối quan hệ khác quan trọng hơn. Có tin đồn ở thủ đô Reykjavick rằng, Nga có thể sử dụng căn cứ không quân mà quân đội Mỹ đã rút đi từ năm 2006. Tất nhiên, tin đồn này ít có cơ sở vì Iceland là một thành viên sáng lập NATO. Mặc dù Iceland đã trấn an các đồng minh NATO rằng thoả thuận của họ với Nga chỉ đơn thuần về tài chính, không ảnh hưởng gì đến chính sách đối ngoại, nhưng phương Tây nhận thấy đã xuất hiện yếu tố gây lo ngại. Thủ tướng Geir Haarde tuy nói Iceland không có ý định tiến tới hợp tác quân sự với Nga, nhưng phương Tây chắc hẳn muốn tìm hiểu đằng sau thoả thuận Iceland vay 4 tỷ euro của Nga là gì, vì họ không tin Nga đồng ý chấp nhận để thoả thuận chỉ dừng lại ở lĩnh vực tài chính.
      Iceland vẫn tiếp tục tìm kiếm các nguồn hỗ trợ khác từ bên ngoài, nhưng giờ đây họ đã vững tâm hơn vì có một điểm tựa là Nga. Nếu hai bên thoả thuận được, kế hoạch cả gói của Nga sẽ giúp tăng gần gấp đôi khoản dự trữ ngoại tệ của nước này. Thủ tướng Haarde đã khẳng định nguồn vốn vay này chỉ dùng để củng cố đồng krona, không dành cho các ngân hàng thương mại.
      Thông tin về việc Iceland vay tiền của Nga được tung ra giữa lúc có những bình luận rằng quan hệ giữa Anh và Iceland có nguy cơ bị đẩy xuống mức thấp nhất kể từ sau “chiến tranh lạnh” những năm 1970. Thủ tướng Anh Gordon Brown đã tuyên bố sẽ đòi bằng được khoản bồi thường trị giá 5 tỷ bảng của khách hàng Anh gửi tại Ngân hàng Landsbanki lớn thứ hai ở Iceland vừa bị sụp đổ. Để chứng minh mối quan hệ song phương của họ không vì thế mà bỗng chốc xấu đi, phía Anh đã chữa cháy bằng đề nghị được cử các chuyên gia tài chính đến Iceland giúp giải quyết khủng hoảng 
      Thái độ của Iceland là điều dễ hiểu trong một thế giới mà xu thế đa cực đang ngày càng mạnh lên, nhất là khi cuộc khủng hoảng tài chính hiện nay không còn là căn bệnh của riêng nước nào. Cho đến thời điểm này, nhiều nước châu Âu vẫn ứng cứu thị trường tài chính của mình theo kiểu “mạnh ai nấy lo”, “việc ai nấy làm”, và Iceland đã phải tự lo cho mình theo cách đó.