Mầm xanh giữa nền đất đổ

Ký ức không thể quên

Một năm trước, trận động đất ngày 25.4.2015 mạnh 7,8 - 8,1 độ richter, tâm chấn nằm ở độ sâu 15km dưới lòng đất ở khu vực Lamjung, Nepal đã làm rung chuyển cả khu vực rộng lớn ở Nam Á. Cư dân ở Trung Quốc, Bangladesh và Ấn Độ cũng cảm nhận được sự rung chuyển từ trận động đất trên. Đây là trận động đất lớn nhất tại Nepal trong vòng hơn 8 thập kỷ. Trận động đất gây tuyết lở trên đỉnh Everest; phá hủy toàn bộ phần phía Bắc Janaki Mandir và quảng trường Patan Durbar; các tòa nhà di sản thế giới UNESCO Kathmandu Durbar Square và tháp Dharahara được xây dựng từ năm 1832 sụp đổ hoàn toàn. Ước tính 900.000 ngôi nhà tại Nepal trở thành đống đổ nát sau trận động đất.

Gần 9.000 người thiệt mạng, 22.000 người bị thương. Cuộc sống của nhiều nạn nhân còn sống sót qua trận động đất Nepal đã bị đảo lộn bởi những vết thương trên cơ thể. Phần lớn họ trở thành người tật nguyền do phải cắt bỏ những phần bị đất, đá, mảnh tường đổ sập vào người trong nhiều giờ trong trận động đất. Thảm họa đã qua một năm nhưng những vết thương thì vẫn còn đó và trở thành ký ức không thể nào quên.

Chính phủ và người dân Nepal hôm qua, 25.4 đã bắt đầu tổ chức các hoạt động tưởng niệm những người thiệt mạng trong thảm họa động đất một năm trước. Thủ tướng Nepal Khadga Prasad Sharma Oli đã tới đặt vòng hoa tại di tích tháp cổ ở Kathmandu, bị san phẳng trong trận động đất.

Người mẹ và con gái trên con đường ở Bhaktapur, nơi bị tàn phá trong thảm họa động đất năm 2015 (ảnh chụp tháng 3.2016)

Nguồn: Reuters

Khó khăn chồng chất

Cho đến nay, khoảng 4 triệu người dân Nepal vẫn đang sống tại các khu lều tạm với điều kiện sống dưới mức tiêu chuẩn. Những khó khăn kinh tế, quy định hỗ trợ rườm rà, phức tạp của Chính phủ đã khiến người dân Nepal đủ điều kiện để xây dựng lại những ngôi nhà đã bị san phẳng sau trận động đất. Chính phủ Nepal cho biết, khó khăn tài chính đã khiến công tác khắc phục và tái thiết Nepal gặp khó khăn. Thiệt hại kinh tế từ trận động đất năm 2015 ước tính vào khoảng 7 tỷ USD. Theo Chính phủ Nepal, nước này cần ít nhất 2 tỷ USD để xây dựng lại nhà cửa, trường học, bệnh viện và các di tích lịch sử bị động đất tàn phá. Theo giới chuyên gia, Nepal phải mất khoảng 2 năm nữa mới hoàn thành tu bổ di tích lịch sử nếu tiếp tục sử dụng các phương pháp thủ công để chạm khắc, mạ vàng…

Sự hỗ trợ từ quốc tế cũng bị ngưng trệ bởi đến nay, Liên Hợp Quốc (LHQ) mới nhận được 13% trong tổng số 423 triệu USD kêu gọi quyên góp hỗ trợ Nepal khắc phục hậu quả động đất từ các nước thành viên. Giám đốc Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) ở Nepal Renaud Meyer cam kết dành 4,1 tỷ USD để hỗ trợ người dân Nepal phục hồi sau thảm họa. Tuy nhiên, 4 tỷ USD viện trợ này đến nay vẫn chưa tới tay người dân Nepal. Nhiều người Nepal cho biết, họ chỉ nhận được khoảng 150 USD tiền hỗ trợ sau động đất.

Tình hình kinh tế khó khăn kèm theo những bất ổn chính trị tại Nepal càng tăng thêm gánh nặng trên đôi vai người dân của quốc gia nghèo nhất Nam Á. Với số dân 28 triệu người. Mức thu nhập tính trên đầu người của người dân Nepal chưa đến 1,25 USD/ngày. Mức thu nhập này thậm chí còn thấp hơn rất nhiều so với các nước châu Phi nghèo như Burkina Fasso và Sierra Leone. Tình trạng bất ổn bùng phát tại các cửa khẩu Nepal - Ấn Độ khiến thông thương gặp khó khăn. Nepal - Ấn Độ từng đóng cửa biên giới hai nước trong vòng 135 ngày do mâu thuẫn giữa Chính phủ hai nước. Các tổ chức phi Chính phủ (NGO) ở Nepal cho biết, họ đã không còn đủ khả năng phân phối viện trợ cho những vùng bị ảnh hưởng bởi động đất.

Mầm xanh hy vọng

Mặc dù phải sống trong những khu lều tạm trong suốt 1 năm qua, người dân Nepal vẫn không ngừng hy vọng. Họ không chỉ ngồi chờ trong những túp lều để cầu nguyện cho một ngày mai tươi sáng hơn mà còn bắt tay vào xây dựng lại từ nhà cửa tới những con đường làng. Người dân tại khu vực tâm chấn trận động đất đã đoàn kết xây lại nhà và một bảo tháp tôn giáo ở làng Barpark, huyện Gorkha, Nepal. Những người này đã tự xây dựng lại nơi ở trên chính đôi tay của mình thay vì ngồi chờ viện trợ của Chính phủ và sự hỗ trợ từ các tổ chức quốc tế.

Bé Sonies Aawal, (khi xảy ra trận động đất mới 4 tháng tuổi) được gọi là em bé “kỳ diệu” sau khi sống sót một cách thần kỳ sau 22 giờ nằm dưới đống đổ nát trong trận động. Sonies Aawal một năm sau đã lớn hơn nhiều và khỏe mạnh. Cậu bé trở thành biểu tượng cho hy vọng ở Nepal. Kể từ sau trận động đất, 145 trẻ em tại Nepal đã nhận được học bổng thông qua các tổ chức từ thiện quốc tế.

Bên cạnh những nỗ lực của chính người dân Nepal, còn có sự hỗ trợ từ các tổ chức quốc tế. Hội Chữ thập đỏ cho biết, họ sẵn sàng đưa các thành viên đã được đào tạo về xây dựng nhà và kỹ thuật chống động đất tới Nepal để hỗ trợ người dân cho đến hết năm 2017. Tuy nhiên, Hội Chữ thập đỏ vẫn phải chờ hướng dẫn từ Chính phủ nước này. Điều phối viên thường trú của LHQ tại Nepal Craig Sanders tới dự lễ tưởng niệm một năm trận động đất Nepal cho biết, LHQ sẽ tiếp tục hỗ trợ người dân khu vực bị thảm họa này. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều việc phải làm. Quá trình tái thiết Nepal sau thảm họa sẽ phải mất nhiều năm nữa và cần đến một lộ trình cụ thể.