Mặc cả khôn ngoan

Đồng NDT đứng trước cơ hội gia nhập hàng ngũ những đồng tiền mạnh trên thị trường thế giới

Nguồn: Reuters

Phát biểu nhân chuyến thăm thủ đô Bắc Kinh, Quyền tổng giám đốc IMF John Lipsky nhấn mạnh, đồng NDT mạnh sẽ giúp cân bằng lại nền kinh tế Trung Quốc và đồng tiền này cần phải được lưu thông rộng rãi hơn để được bổ sung vào quỹ tiền tệ và tài sản dự trữ quốc tế của IMF.

Trước đây, nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới từng kêu gọi IMF xem xét việc thêm đồng NDT vào rổ tiền tệ quốc tế, bao gồm những đồng tiền của các nước phát triển, khi IMF đưa ra đánh giá tiếp theo trong Hệ thống Quyền rút vốn đặc biệt (SDR) vào năm 2015 tới. IMF đã có những phản ứng tích cực đối với lời kêu gọi này. Theo ông Lipsky, chắc chắn đồng NDT sẽ trở thành ứng cử viên để đưa vào rổ tiền tệ, nhưng nó cần phải được lưu thông tự do và rộng rãi hơn. Đó cũng là lý do tại sao quá trình chuyển đổi, hiện đại hóa, tăng cường mở rộng hệ thống tài chính của Trung Quốc không chỉ quan trọng với việc tái cân bằng trong nước mà còn khẳng định được vị thế quốc tế của đồng NDT.

Sự nổi lên của nền kinh tế Trung Quốc, tiếm ngôi vị á quân trong các nền kinh tế thế giới của Nhật Bản (sau Mỹ) đã chứng tỏ tốc độ tăng trưởng như vũ bão của cường quốc châu Á này. Với những con số đáng nể như tăng trưởng Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) năm 2010 đạt 10,3%; tổng kim ngạch trao đổi ngoại thương đạt 295,01 tỷ USD; đồng thời là chủ nợ lớn nhất của Mỹ (1,166 nghìn tỷ USD – tính đến cuối tháng 12.2010)… Trung Quốc ngày càng chứng tỏ mình là một người chơi lớn trên sân chơi toàn cầu và hướng tới tham vọng quốc tế hóa đồng nội tệ.

Thực tế, Bắc Kinh đã có những bước đi hướng tới mục tiêu này. Bất chấp nhiều nước chỉ trích sự can thiệp vào các thị trường tiền tệ, Trung Quốc vẫn nỗ lực đặt nền tảng để đồng NDT được chấp nhận rộng rãi hơn trên thế giới. Bắc Kinh còn tham vọng biến Hong Kong thành đầu cầu thương mại và đầu tư bằng đồng NDT. Bước đi chủ yếu cho đến nay là tạo ra thị trường trao đổi đồng NDT và thị trường trái phiếu được định giá bằng NDT. Ngoài ra, Trung Quốc đã bước đầu thực hiện điều chỉnh các quy chế tiền tệ và tạo ra những phương thức hấp dẫn để thu hút tái đầu tư vào Trung Quốc bằng đồng NDT, cho phép một nhóm nhỏ các nhà đầu tư nước ngoài tiếp cận thị trường trái phiếu liên ngân hàng trong nước thông qua hệ thống hạn ngạch nghiêm ngặt, đồng thời cũng đang xem xét cho phép các quỹ bằng đồng NDT ở Hong Kong đầu tư vào thị trường chứng khoán Trung Quốc.

Rõ ràng, xuất phát từ chủ quan, Trung Quốc đã có những bước chuẩn bị tích cực để đồng NDT được chấp nhận trên thị trường quốc tế. Tuy nhiên, thực hiện mục tiêu này không thể từ một phía, mà đòi hỏi cả những tác động khách quan- được hiểu là cái “gật đầu” từ các đối tác thương mại, quan trọng hơn là từ những thể chế cho vay đa phương như IMF và Ngân hàng Thế giới.

Không phải vô tình chuyến thăm của ông Lipsky tới Trung Quốc cũng như những phát biểu mang tính “bật đèn xanh” của quan chức này lại trùng với chuyến thăm Bắc Kinh của Bộ trưởng Tài chính Pháp Christine Lagarde - ứng cử viên hàng đầu thay thế vị trí lãnh đạo của cựu Tổng giám đốc IMF Dominique Strauss-Kahn. Bà Lagarde đến Trung Quốc trong chuyến công du nhiều nước trên thế giới, nhằm tìm kiếm sự ủng hộ trong cuộc chạy đua giành chiếc ghế lãnh đạo IMF. Nữ chính khách này cũng là người đã hỗ trợ Trung Quốc tăng quyền bỏ phiếu tại IMF từ 3,65% lên 6,4%; đồng thời khẳng định tổ chức này sẽ giúp Bắc Kinh quốc tế hóa đồng NDT. Nói một cách ngắn gọn, đây là một sự mặc cả giữa IMF và Trung Quốc, giữa một bên là những hứa hẹn đối với tương lai của đồng NDT và một bên là lá phiếu của Bắc Kinh dành cho bà Lagarde.

Tuy được đánh giá là ứng cử viên nặng ký với một lý lịch hoàn hảo (quốc tịch châu Âu; giàu kinh nghiệm, uy tín trên trường quốc tế, sự ủng hộ của IMF cần một chuyên gia am hiểu châu Âu để giúp khu vực tiếp tục vượt qua cuộc khủng hoảng nợ đang lây lan), song bà Lagarde vấp phải rào cản khá lớn trên con đường tới đỉnh cao quyền lực tại IMF - đó là sự phản đối của nhóm BRICS, gồm các nền kinh tế mới nổi hàng đầu thế giới Brazil, Trung Quốc, Ấn Độ, Nga và Nam Phi, những nước muốn phá lệ bất thành văn ghế tổng IMF phải là của người châu Âu. Vì thế, việc IMF đề cập tới vấn đề quốc tế hóa đồng NDT vào thời điểm này được nhìn nhận như một nước cờ khôn ngoan - một sự trao đổi có lợi cho cả hai bên.