Luồng gió lạnh đến từ cánh hữu

      Sau khi kết quả bầu cử được công bố, Thủ tướng đương nhiệm Guy Verhofstadt đã đệ đơn từ chức lên Quốc vương Albert II. Thay thế ông ở cương vị Thủ tướng Vương quốc Bỉ thời gian tới sẽ là Thống đốc vùng Flandre, Yves Leterme, người của phe hữu đối lập vừa giành chiến thắng trong cuộc bầu cử vừa rồi.
Tại vùng Flandre, phe cực hữu bài ngoại của Vlaams Belang giành được 19% số phiếu. Đảng Liste Dedecker chỉ mới vừa được thành lập, do một thành viên ly khai từ đảng Tự do cầm quyền, vậy mà ngay lần đầu tiên xuất hiện đã giành được hơn 5% số phiếu để có mặt trong Nghị viện. Đảng này chủ trương chính sách cực đoan về an ninh, nhập cư và tự trị vùng.  
      Còn Đảng Dân chủ Thiên chúa giáo của Yves Leterme giành được 31% số phiếu, nhờ hứa hẹn đáp ứng nhu cầu của một bộ phận đông đảo cử tri về vấn đề cải tổ Hiến pháp, nhằm tạo điều kiện chuyển giao các nguồn lực phát triển giữa các vùng. Leterme cũng đã phải chịu nhiều chỉ trích của cộng đồng người Bỉ nói tiếng Pháp bởi chủ trương “địa phương hoá” chính sách việc làm và tiền lương. Chương trình tranh cử của ông có sự hậu thuẫn của phong trào đòi quyền tự trị cho vùng Flandre.
      Trong khi đó, hai đảng liên minh liên bang là Đảng Tự do của Thủ tướng đương nhiệm và Đảng xã hội Flamand chịu thất bại cay đắng, để vuột mất tới 5.5 và 8 điểm. Theo nhiều nhà phân tích, liên minh này đang phải trả giá cho những biểu hiện hạn chế bấy lâu: không đáp ứng được đòi hỏi của người dân, không khắc phục được tình trạng chia rẽ giữa các vùng miền, các cộng đồng cũng như yếu kém trong khôi phục nền kinh tế. 
      Bỉ là một nước nhỏ, nhưng được biết tới với 1 thể chế hết sức phức tạp do phân chia làm 3 vùng lãnh thổ khác nhau là vùng Flandre, vùng Wallonie, và vùng Brussels - thủ đô, cùng với 3 cộng đồng ngôn ngữ khác nhau là tiếng Pháp, tiếng Hà Lan và tiếng Đức. Điều này tác động không nhỏ tới tình hình kinh tế chính trị của Bỉ, gây ra sự phân hoá sâu sắc, sự cạnh tranh gay gắt giữa các vùng miền và giữa các cộng đồng, đặc biệt là giữa 2 cộng đồng lớn: cộng đồng Flandre hay những người nói tiếng Hà Lan, và cộng đồng nói tiếng Pháp. Thậm chí, sự chia rẽ sâu sắc cũng diễn ra ngay giữa các đảng phái của cùng một cộng đồng.
      Trước cuộc bầu cử lập pháp, Đảng Xã hội vùng Wallonie đã rơi vào khủng hoảng vì bê bối tài chính. Một bộ trưởng của đảng này đã không ngần ngại dự đoán khả năng đảng sẽ để mất vị trí dẫn đầu cộng đồng nói tiếng Pháp vào tay Đảng Tự do đối lập- Phong trào cải cách của Phó thủ tướng Didier Reynders. Thực tế diễn ra đúng như vậy. Ngoài ra, 2 đảng thiểu số khác ngay trong vùng cũng được lợi từ thất bại của đảng Xã hội, đó là Đảng Sinh tái Ecolo với 10% số phiếu, và Đảng Trung tâm dân chủ nhân văn- một đảng trung lập dân chủ Thiên chúa giáo. 
      Và giờ đây, chiến thắng của một đại diện xứ Flandre lại càng không phải là điều được mong đợi đối với khu vực người nói tiếng Pháp. Nhất là khi đó lại là một nhân vật từng được đánh giá là “cực đoan” như ông Yves Leterme. 
      Trước tình trạng một nước Bỉ chia rẽ như trên, nhiệm vụ thiết lập một liên minh chính phủ liên bang là không đơn giản với ông Leterme trong thời gian tới. Trước hết ông sẽ phải bằng mọi giá xoa dịu những chỉ trích từ cộng đồng người nói tiếng Pháp đối với đảng ông và các đồng minh, những người luôn bị đánh giá là “cục bộ, địa phương”. Ông cũng phải tìm cách thuyết phục được họ sự cần thiết cải cách nhà nước mà họ kiên quyết chối từ bấy lâu nay. 
      Cuối cùng, quan trọng hơn hết, người đứng đầu Chính phủ Vương quốc Bỉ sẽ phải tìm được sự ủng hộ của đa số ít nhất là 2/3 nghị sỹ (ở cả 2 viện) để thực hiện các mục tiêu đã định. Dường như chỉ có một cách là tập hợp 3 nhóm truyền thống ở 2 miền Bắc Nam lại với nhau: nhóm Dân chủ - Thiên chúa giáo, nhóm Xã hội và nhóm Tự do. Tuy nhiên, khó ai có thể hình dung, ở vùng Flandre, những đảng viên Xã hội lại chịu liên kết với phe đối lập, hoặc cũng như không thể có chuyện trong vùng Wallonie mà người đảng Xã hội và người đảng Tự do lại chịu ngồi lại cùng một chiến tuyến với nhau. Vì thế, có ý kiến cho rằng, nước Bỉ sau 8 năm ổn định tương đối, giờ đây đang đứng trước kỷ nguyên mới, mà ở đó mọi dự đoán đều bi quan.

Lê Ngọc