Lưỡi gươm răn đe

Tổng thống Nga Vladimir Putin (phải) cùng cựu Bộ trưởng Quốc phòng Anatoly Serdyukov (trái)                                                                                                                      Nguồn: AP

Nguyên nhân cụ thể khiến Bộ trưởng Serdiukov bị cách chức không được công bố chính thức, nhưng dư luận Nga cho rằng lý do tình trạng các đơn đặt hàng quốc phòng thời gian qua không được ký kết và hoàn thành đúng thời hạn, cũng như tình trạng tham nhũng lan tràn trong quân đội Nga làm ảnh hưởng công cuộc hiện đại hóa các lực lượng vũ trang Liên bang Nga. Giả thiết này của dư luận trùng với tuyên bố của Tổng thống Putin rằng tân Bộ trưởng Quốc phòng Nga phải bảo đảm các lực lượng vũ trang liên bang phát triển năng động, đảm bảo việc thực hiện tốt các đơn đặt hàng quốc phòng cùng kế hoạch đầy tham vọng về tái trang bị cho quân đội Nga. Tổng thống đã cam kết khoản chi 23.000 tỷ ruble (tương đương 726 tỷ USD) cho nâng cấp lực lượng vũ trang trong giai đoạn từ nay tới cuối thập kỷ này.

Các chuyên gia phân tích nhận định sự thay đổi nhân sự tại Bộ Quốc phòng Nga là đúng lúc, trong bối cảnh tham nhũng đã trở thành một “đại dịch” tại cơ cấu sức mạnh này trong nhiều thập kỷ qua. Riêng năm ngoái, đã có ít nhất 20% ngân sách liên bang cấp cho bộ này bị biển thủ. Trách nhiệm chính ở đây được quy cho người đứng đầu, vốn nắm rất nhiều quyền lực trong tay tại nước hiện đứng thứ hai thế giới về kim ngạch xuất khẩu vũ khí. Các điều tra viên đã kiểm tra các văn phòng của công ty Oboronservis thuộc Bộ Quốc phòng Nga và mở cuộc điều tra sau khi nhận được tố cáo công ty này đã bán tài sản cho các hãng thương mại và thua lỗ gần 100 triệu USD.

Thêm vào đó, Bộ trưởng bị bãi nhiệm Serdiukov, một thời từng là người thân tín của Tổng thống Putin, được đánh giá là có lối sống thiếu lành mạnh. Nhân viên an ninh Nga đã thu được nhiều bức tranh có giá trị, các tác phẩm nghệ thuật và hơn 100 chiếc nhẫn đắt tiền tại nhà riêng của Yevgeniya Vasilieva, một nữ quân nhân sống trong căn hộ liền vách với căn hộ của Bộ trưởng Serdiukov. 

Trở lại với tân Bộ trưởng Quốc phòng,  ông Shoigu cũng là một trợ lý thân cận của Tổng thống Putin trong suốt 2 thập kỷ qua. Trước khi được bổ nhiệm làm Tỉnh trưởng Moscow, ông đã có thời gian dài (từ năm 1994) giữ ghế Bộ trưởng Bộ Tình trạng khẩn cấp của Nga. Trong thời gian này, vị tướng quân đội 57 tuổi này đã nổi tiếng với tính quyết đoán, sự chính xác, sát sao trong công tác chỉ đạo khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh bùng phát tại Nga nhiều năm sau khi Liên bang Xô Viết sụp đổ. Ông cũng nhận được sự tín nhiệm của Kremlin và người dân Nga sau khi thực hiện thành công chương trình tái cơ cấu lực lượng dân phòng - một đơn vị bán vũ trang từ thời Xô Viết.

Shoigu được đánh giá là một trong ba chính khách được lòng dân nhất tại Nga nhưng lại ít được biết đến với tư cách là một chiến lược gia xuất chúng hay một tướng quân đội quyền lực. Tuy nhiên, ông Shoigu đã được Tổng thống Putin lựa chọn có thể bởi chính khách này là một người khá kín tiếng và trung thành tuyệt đối. Ông hiếm khi đưa ra những tuyên bố chính trị, những phát ngôn hớ hênh và trong những lần trả lời báo giới gần đây, Shoigu luôn thể hiện thái độ trung thành. Ngoài công việc, hai chính khách này còn chia sẻ và tìm được sự tâm đầu ý hợp trong những những thú vui giải trí như câu cá, lặn biển, các chuyến đi dã ngoại về vùng thiên nhiên hoang dã.