Chiều 19.6, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ Bảy, Quốc hội làm việc tại Tổ, thảo luận về dự án Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ; dự thảo Luật Phòng không nhân dân.
Tình hình cháy, nổ diễn biến hết sức phức tạp
Thảo luận về dự thảo Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ tại tổ 8 (gồm Đoàn ĐBQH TP. Cần Thơ và các tỉnh Điện Biên, Vĩnh Long, Bình Định), các ĐBQH nhất trí với sự cần thiết ban hành Luật này.
Theo ĐBQH Nguyễn Văn Thuận (Cần Thơ), thời gian qua, tình hình cháy, nổ diễn biến hết sức phức tạp. Nhiều vụ cháy đã xảy ra tại các thành phố lớn, các khu đô thị tập trung đông dân cư, gây ra những thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng về người và tài sản, ảnh hưởng đến an ninh, trật tự, đời sống xã hội, đến nền kinh tế… của đất nước.
Ví dụ gần đây đã xảy ra vụ cháy tại nhà ngõ 43 đường Trung Kính, phường Trung Hòa, quận Cầu Giấy, TP. Hà Nội làm 14 người chết, nhiều tài sản bị thiệt hại.
"Chính vì vậy, cần có các giải pháp để nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy, đồng thời phải sửa đổi, bổ sung một số quy định của pháp luật về phòng cháy, chữa cháy cho phù hợp với yêu cầu công tác thực tiễn", đại biểu Nguyễn Văn Thuận đề nghị.
Cùng quan điểm cho rằng, tình hình cháy nổ, cứu nạn, cứu hộ có nhiều diễn biến phức tạp, khó lường, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, ĐBQH Tráng A Tủa (Điện Biên) nêu vấn đề, nhiều quy định trong Luật Phòng cháy, chữa cháy năm 2001 và sửa đổi, bổ sung năm 2013 không còn phù hợp, chưa đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới, nhất là công tác quản lý nhà nước về phòng cháy, chữa cháy trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng và chuyển đổi số quốc gia. Vì vậy, cần thiết ban hành Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ.
Liên quan đến các quy định về xây dựng, áp dụng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ, theo đại biểu Nguyễn Văn Thuận, hiện nay có nhiều loại hình cơ sở mới xuất hiện như: nhà ở nhiều căn hộ, nhà ở chuyển đổi công năng, tính chất thành nhà nghỉ, khách sạn, văn phòng cho thuê, quán karaoke…, nhà dân kết hợp để sản xuất và kinh doanh xen cài trong khu dân cư; nhà máy lọc hóa dầu; công trình nhiều tầng hầm, hầm đường bộ, hầm đường sắt… Một số dự án, công trình đặc thù phải áp dụng tiêu chuẩn kỹ thuật của nước ngoài, chưa phù hợp với điều kiện, đặc điểm hạ tầng kỹ thuật của Việt Nam nên khó thực hiện.
Trong khi đó, hồ sơ dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật đang được Chính phủ tích cực chuẩn bị và sẽ trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ Tám (tháng 10.2024).
Do vậy, hai Ban soạn thảo hai dự án Luật này cần trao đổi với nhau, đồng thời phối hợp với Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh nghiên cứu, rà soát kỹ để bổ sung cụ thể những quy định về xây dựng, áp dụng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ; đặc biệt là những quy định có tính đặc thù về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ phù hợp với đặc điểm tình hình tại Việt Nam và thông lệ quốc tế.
Việc này cần bảo đảm nguyên tắckhông quy định lại các nội dung đã được quy định tại các luật chuyên ngành; thống nhất với Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật hiện hành và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật.
Phòng là chính, đã cháy rồi thì hậu quả khôn lường
Nhấn mạnh quan điểm "phòng là chính" để không xảy ra hoặc hạn chế xảy ra, bởi nếu để xảy ra cháy thì hậu quả khôn lường, ĐBQH Lê Kim Toàn (Bình Định) đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát để ban hành được tiêu chuẩn kỹ thuật phòng cháy, bảo đảm an toàn với từng loại hình cơ sở.
"Đây là cơ sở để mỗi gia đình, tổ chức, đơn vị tuân thủ và cần phải triệt để tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật này", đại biểu Lê Kim Toàn nói. Cũng theo đại biểu, phòng cháy, chữa cháy là trách nhiệm của toàn dân, lực lượng chuyên trách phòng cháy, chữa cháy là nòng cốt.
"Đã là trách nhiệm toàn dân thì công đoạn nào có thể xã hội hóa được nên xã hội hóa, những khâu then chốt thì lực lượng chuyên trách đảm trách. Đây là yêu cầu rất cao, một mặt đề cao tiêu chuẩn kỹ thuật và tính tuân thủ nhưng cũng cần xã hội hóa để tránh tình trạng tuân thủ và đề cao tiêu chuẩn kỹ thuật nhưng lại trở thành điểm nghẽn trong quá trình thực hiện", đại biểu Lê Kim Toàn thẳng thắn.
Cũng theo đại biểu Lê Kim Toàn, phải nghiên cứu kỹ điều kiện chuyển tiếp và với những công trình hiện hữu không bảo đảm tiêu chuẩn kỹ thuật thì phải có lộ trình, bước đi để bảo đảm. "Lộ trình ngắn hay dài của từng loại hình phải được xác định. Với nhà ở riêng lẻ của người dân, họ xây rồi, chưa có điều kiện cải tạo, thì mình có thể yêu cầu tháo dỡ "chuồng cọp" không? Hoặc nhà trong hẻm cho thuê, có nhiều người sinh sống mà không bảo đảm phòng cháy, chữa cháy thì có chuyển đổi mục đích sử dụng không? - đại biểu Lê Kim Toàn nêu vấn đề.
Đặc biệt, theo đại biểu Lê Kim Toàn, lực lượng chuyên trách phòng cháy, chữa cháy cần tiến thẳng lên hiện đại. "Quy hoạch hiện nay nhiều nơi xe chữa cháy không vào được, thì phải có máy bay, phương tiện hiện đại để khắc phục sự cố. Những gì liên quan đến sức khỏe, tính mạng của người dân thì phải quan tâm đầu tư", đại biểu Lê Kim Toàn nhấn mạnh.
Không làm tăng biên chế, ngân sách; bãi bỏ nhiều thủ tục hành chính
Theo đại biểu Tráng A Tủa (Điện Biên), dự thảo Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ có nhiều điểm mới. Đáng chú ý, dự thảo Luật đã bãi bỏ nhiều thủ tục hành chính nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân và doanh nghiệp trong sản xuất, kinh doanh, xây dựng…
Theo luật hiện hành, Bộ Công an đang cung cấp 42 thủ tục hành chính trong lĩnh vực phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ. Dự thảo Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ dự kiến cắt giảm 6 nhóm thủ tục hành chính với 29 thủ tục hành chính; như vậy chỉ còn lại 13 thủ tục hành chính. Đồng thời, không làm tăng biên chế, không làm tăng ngân sách nhà nước.
Dự thảo Luật cũng khuyến khích xã hội hóa trong thực hiện các dịch vụ liên quan đến phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ, như tư vấn thiết kế, tư vấn thẩm định, tư vấn giám sát về phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ…
Cũng theo đại biểu, dự thảo Luật đã quy định rõ hơn vai trò, trách nhiệm trong phòng cháy, chữa cháy của các cơ quan chuyên môn về xây dựng, chủ đầu tư, đơn vị thiết kế, thi công trong công tác đầu tư công trình; tăng cường trách nhiệm tự bảo đảm an toàn phòng cháy, chữa cháy cho chủ đầu tư. Đồng thời, bổ sung quy định chuyển tiếp để giải quyết các công trình hiện hữu chưa bảo đảm an toàn phòng cháy, chữa cháy.