Lũ ơi! Đừng dữ nữa… (Phần cuối)
Truyện ngắn của Nguyễn Mỹ Nữ

>> Lũ ơi! Đừng dữ nữa… (Phần 1)

HAI

Thằng Tí và bà nội mất trong trận lũ năm 2009. Cơn bão lũ số mười một. Đợt số chín, trước đó, cũng dữ nhưng không thấm tháp gì. Tí mất trước, khi đạp xe qua bờ tràn gặp ngay lúc nước dâng cao, vì đê vỡ. Xác em dính cứng vô chiếc xe và cả xe lẫn người, kẹt ngay bờ cống, gần đó. Chôn cất em vội vàng vì đang lũ. Mượn đỡ trụ sở thôn để đưa xác về rồi liệm và chôn ngay trên gò. Liệm vội, chôn vội và khóc vội. Không còn thời giờ không kịp nữa rồi. Lũ rượt đuổi áp sát ngay bên. Ba nghiến chặt hàm răng, nhắc má giả bộ bình thường, cho ông bà nội khỏi nghi. Phải nói láo là cho Tí lên nhà chú Út ở Gia Lai chơi. Ông nói: “Ủa? Nó mắc đi học? Mà sao không đem đồ lấy gì thay? Mà lên trên đó đem theo xe chi?” Sợ ông tra nẹt thêm rồi vỡ lở và nữa, cũng phải đưa ông bà với bé Út qua nhà bác Cần trú đỡ. Chứ sức nước kiểu này là lũ lớn lắm đây! Lật đật chạy lũ, ông cũng chỉ kịp hỏi vậy rồi thôi. Nhà bác Cần tới mấy tầng, cao nhất vùng. Ở bên đó về, ba cùng Tèo đỡ má lên chòi rầm ngay. Má rũ ra như người chết, phó mặc mạng mình cho chồng cho con. Sức nước mạnh tới không ngờ. Nước dâng nhanh quá. Chỉ trong chớp mắt đã thấy nước lên cao, lên cao thêm, lên cao mãi. Nước không hề dừng mới chết chứ.

Thấy nguy, ba nhét túi mỗi người hai gói mì, không quên bọc thêm vài chai nhỏ nước sạch rồi trổ mái nhà lên nóc ngồi, chờ cứu trợ. Một ngày trôi qua rồi hai rồi ba, mì hết nước hết… Nóc nhà cũng đã nước mấp mé. Sợ quá! Khi chung quanh mình không nhà cửa vườn tược, không bụi rơm không lối ngõ. Chung quanh mình chỉ có nước là nước. Nước mênh mông nước sục sôi ngầu đục như hăm he, như nhấn chìm, như đe đọa. Đã vậy, mà còn mưa dữ dằn và dai dẳng nữa chứ. Mưa trôi tuột nước mắt của má của Tèo. Không chừng, trôi cả nước mắt của ba. Đó là khi ba chộp được gói thực phẩm từ máy bay thả xuống và mau lẹ chia cho mọi người. Miệng ba vô tình thốt ra: “Đưa liền cho Tí chứ em đói lắm rồi. Em nhỏ, nhớ dành phần nhiều hơn. Chứ con có cái tật láu ăn không bỏ được. Anh gì mà kỳ!” Nói rồi, như chợt nhớ ra… Thấy miệng ba méo xệch, cả khuôn mặt rúm ró, mắt co giật và bàn tay bấu chặt lấy vai Tèo, siết bắt đau.

Má và Tèo còn có hồi mệt quá, thiếp đi. Chứ ba thì thức suốt. Mắt căng ra, chong chóng nhìn khắp phía và vội giơ tay, khi thấy xuồng cứu nạn, chạy qua. Họ tiếp cận với gia đình Tèo không được nên chỉ có thể ném lên mấy gói mì, chai nước khoáng. Chút vậy, cũng qua được cái đói cơn khát. Trong tình cảnh bi đát đó, ban ngày còn đỡ chứ ban đêm sợ lắm. Ba ngồi thu lu ôm má một bên Tèo một bên. Ba làm như tuột tay ra là cả vợ, cả con sẽ rớt xuống nước và bị cuốn tức thì. Đó là trận bão lũ nặng nề và kinh khiếp nhất, từ trước tới giờ. Đập mà còn vỡ nói gì mấy con đê bồi đắp sơ sài. Nên, nước thỏa thuê tàn phá. Vùng quê của Tèo bị nước cô lập cả tuần lễ. Và, bà nội mất khi nước đã rút hết, mới thật là tội chứ. Suốt khoảng thời gian chạy lũ trước đó, nghe mọi người cùng trú trong nhà bác Cần kể, bà khỏe mạnh bình thường chỉ có hơi buồn. Chắc do hết trầu cau. Rồi tối đó. Không hiểu sao, bà lục đục suốt đêm làm mất giấc ngủ người khác. Sợ phiền, ông nội mới la có một tiếng mà bà đã sụt sịt khóc, đòi về nhà. Bé Út phải thẽ thọt dỗ dành: “Dạ! Để sáng đã nội nghe! Nước hạ thấp lắm rồi. Hết lũ rồi”. Bà bớt ủ ê, cao giọng: “Ừ! Hết lũ rồi. Về coi ba má, hai thằng anh bay với nhà cửa ra sao, chứ nóng ruột quá!” Mọi người nằm trên tầng lầu đó, đều nghe vậy rồi thấy bà nín thinh. Tưởng nội lo ngủ. Ai dè! Mới mờ sớm đã phát hiện bà nằm úp mặt trên lớp bùn non, nơi sàn nhà dưới. Nước rút cạn hồi khuya và chắc bà lần mò trong đêm mới hay, mới theo cầu thang xuống tận dưới cùng để bị té và chết thảm vậy. Chết thảm nhưng được chết trên nền đất đàng hoàng bởi lũ đã đi qua.

Nhắc tới bà nội và thằng Tí là Tèo muốn khóc. Giàn trầu của nội, tự nhiên chết rũ trước đợt mưa lũ năm đó. Giàn trầu đi trước cho bà lũ bay đi sau mà. Ông nội hay nói vậy, mỗi khi có ai đó vô tình nhắc tới cái chết tức tưởi của bà. Ông nội sụp hẳn và ốm liệt có đến cả nửa năm trời. Trở dậy, bắt ba dìu ra bàn thờ, đã vịn chặt cái tủ mà hai chân còn run lẩy bẩy, thiếu điều muốn té. Ông đứng đó, mở to cặp mắt nhìn sững lên di ảnh của bà và thằng Tí. Ông nhìn mà như không thấy gì. Ông cũng không khóc. Mắt ráo hoảnh, vô hồn. Rồi ông biểu: “Đưa tao ra giàn trầu của bà lũ bay dòm chút”. Má nén khóc, lập bập trả lời: “Trầu chết lâu rồi mà cha”. Ông gật gù: “Vậy hé!” rồi ngồi phịch xuống giường. Và ngay sáng sau, đòi lên nhà chú Út ở luôn vì tao còn ở đây, là tao còn bịnh. Bịnh miết. “Bịnh thương, bịnh nhớ, bịnh buồn chữa không được đâu, lũ bay ơi!” Ông nghẹn giọng nói với con cháu nhưng, vẫn không khóc được. Má nói với Tèo: “Ông con phải khóc túa ra như má kìa. Mới đỡ rát cái ngực, ngộp cái tim”.

Ba không như ông nhưng cũng không như má. Ba làm nhiều hơn vì còn bao công chuyện bề bộn, sau khi hết lũ. Cùng mọi người lo đám tang bà nội. Sửa soạn lại phần mộ cho Tí. Chắp vá lại nhà cửa, dọn dẹp đất đai… Khác má, ngồi rũ người ra không động cựa nổi cái bộ mình. Ba luôn tay luôn chân. Chỉ cùi cụi làm không một tiếng trách vợ, không một lời sai con. Tèo hiểu, ba buồn khổ dữ lắm nhưng ráng đè giấu, trong cái cách im im của mình. Tèo mới chỉ mười hai nhưng sau những bất hạnh giáng xuống gia đình, nó thấy mình hết là con nít nổi. Tự thấy mình chững chạc hẳn ra. Xót ba quá cực khổ và rất muốn phụ giúp nên Tèo có xin được nghỉ học luôn. Ba không nói, chỉ giương to cặp mắt, nhìn trừng trừng khiến Tèo mất hồn. Nhưng, tới trường mỗi ngày trong tâm trạng bải hoải, ngán sao đâu. Tèo, chỉ còn chút háo hức là khi được về nhà, quăng cặp sách qua một bên và lăn người, quay vù vù cùng công chuyện. Hai cha con làm bất kể. Cũng may, còn có thêm bé Út. Em gái Tèo mới có tám tuổi nhưng cũng xăng xái và lam lũ dữ lắm. Nhìn Út thấy thương đứt ruột. Nó đội chiếc nón cời rách tươm, chụp che hết khuôn mặt. Còn cái thân hình thì khô khòng và loắt choắt vậy mà bươn chải, không tiếc gì. Quăng quật với ba với anh nơi sân trước, vườn sau, ruộng đồng và chuồng trại. Đủ hết. Những lúc như vậy, Tèo luôn tìm thấy trong đôi mắt sắc lạnh của ba một sự quyết tâm cao độ. Một bản lĩnh và một sự cứng rắn rất khó ưa. Nhưng có một lần, đôi mắt ấy không còn những tia cay độc nữa mà dịu nhẹ, nhũn mềm. Đó là bữa Thanh Minh vừa rồi, ba đưa Tèo lên gò thắp nhang cho bà cho em. Ba quỳ sụp trước hai ngôi mộ, khóc nấc lên: “Má ơi! Con ơi! Phù hộ cho năm nay quê mình đừng lũ dữ nữa”.

BA

Lời cầu xin khẩn thiết của ba, cũng là của niềm mơ ước cháy bỏng của Tèo, của má và tất cả bà con chòm xóm, ở miền quê này. Chứ cứ kiểu vầy. Bão nối tiếp bão. Lũ chồng lên lũ. Rồi hết lũ dữ lại tới lũ muộn, sao mà chịu thấu. Chú Thêm, con ông ba Màu ở sát bên nhà Tèo luôn trăn trở về chuyện này. Chú là người được đi học nhiều nhất ở đây bởi có hai bằng đại học và thông thạo tới mấy thứ tiếng. Chú làm việc trong thành phố, gần sít đây nhưng lại cách trở, mới thiệt nghiệt chứ. Bởi, mùa nắng sớm đi chiều về, khỏe ru nhưng vô mùa mưa là lệ thuộc hoàn toàn vô chuyện sông nước, bão lụt. Để tiện cho công chuyện và sinh hoạt, chú Thêm phải mướn phòng trọ ở đỡ trong mùa mưa. Mà ở quê Tèo, không phải chỉ mình chú mới có cách sống như vậy. Rất nhiều người khác và không chừng là cả Tèo nữa, sau này. Chú Thêm hay kể với ba, những khi quê gặp lũ là chú đứng ngồi không yên. Chú đã phải mất ăn mất ngủ, đã lo lắng tới đâu. Thà là mình ở ngay tại chỗ, để được sẻ chia với người thân và bà con cái đói, cái lạnh và muôn vàn chuyện khổ, nó lại nhẹ lòng. Đây, chỉ biết ngày ngày phóng xe về đứng ở xa xa, nhìn tới trong tâm trạng phập phồng thắc thỏm.

Bữa nay chủ nhật, chú Thêm ở nhà. Sáng, hai chú cháu rủ nhau đi làm cỏ. Nửa buổi, nghỉ tay cùng ngồi nơi bờ ruộng nói chuyện cả đỗi. Nói một hồi hai chú cháu cũng xoay qua chuyện lũ chuyện lụt. Chú Thêm nói:

- Lũ thì không thoát rồi. Chỉ trông đừng quá nặng…

- Con nghĩ nhẹ không nổi đâu chú. Vì cứ năm sau lại lớn, lại dữ hơn năm trước.

- Ờ! Cũng lý do hết, có điều mình chưa khắc phục nổi. Trước đây, lũ đã vậy giờ thêm cái biến đổi khí hậu, căng đây. Khó lường đây.

- Cần gì lường trước. Con còn nhỏ mà đã biết, nữa là…

- Chứ con biết gì?

- Thì biết cứ lũ riết, quê mình sao khá nổi. Chỉ trông đừng lũ hung quá thôi!

- Ai mà không trông vậy. Trông lũ nhẹ… Mà cũng phải có một cách nào đó. Để ngăn lũ, chống lũ chứ con.

- Cách gì chú nói con nghe thử…

- Cũng khó. Phải cần tới ý thức của con người rồi cần nhiều thời gian. Trước mắt phải xây cất lại đập kè cho chắc chắn, đê điều cho vững chắc để có gặp lũ dữ thì hậu quả cũng không tới mức nặng nề như mấy năm trước. Như cơn bão lũ số mười một…

Vừa nghe nhắc tới đó, Tèo hết muốn chuyện trò và người, bỗng chờn chợn ngay. Buồn tức thì. Dù, đã gần hai năm sau đợt lũ kinh hoàng đó, Tèo vẫn còn bị ám ảnh… Tèo vẫn nhớ như in cách bà nội đi đứng, nói năng. Khuôn mặt sáng bừng và nụ cười rất tươi với cơi trầu đầy đủ các thứ bên cạnh. Rồi cái dáng bà ngồi thắt thẻo buồn thiu, khi thiếu hũ vôi, trái cau quen thuộc. Còn em Tí? Có mấy đêm mà Tèo không nằm mơ thấy em đâu chứ! Tèo thấy cảnh hai anh em cùng đám con nít trong xóm chia phe đánh nhau, rồi vịn cành sung nhảy ùm xuống sông tắm, những trưa hè chang nắng. Rồi hai anh em giành với bé Út từng trái ổi sẻ, củ khoai lùi, trái bắp non và cãi nhau chí chóe, ngoài vườn. Rồi, chén cơm sống sít vì thiếu lửa củi, trẹt mắm quẹt mặn bắt quéo lưỡi, những hồi nước dâng, phải lên chòi rầm ở cùng ông bà nội. Có khổ chứ mà được yên. Có cực chứ mà không phải mất người, mất của. Còn sợ, sao khỏi? Chữ “lũ” thường xuyên đi kèm với chữ “sợ” mà. Lũ ít sợ ít. Lũ nhiều sợ nhiều. Lũ hiền lành sợ sơ sơ. Lũ hung bạo thì sợ kinh khiếp.

Bởi đó, con nít ở trong đô thị sống nơi thành phố đã sướng ăn, sướng mặc, sướng ngủ, sướng chơi. Đã sướng đủ thứ còn thêm sướng cả ước mơ. Khi tha hồ được mơ ước những chuyện cao sang cho mình, cho người thân. Như mơ ước nhà mình giàu, mình sẽ là ca sĩ. Như mơ ước gia đình mình được đi du lịch nước ngoài và mình sẽ là doanh nhân. Còn Tèo, một đứa trẻ vùng lũ. Không viển vông chi mất công. Chỉ thực tế và chỉ trần trụi một ước mơ. Là mơ ước duy nhất. Một và chỉ một. Là lũ chừng chừng, lũ vừa vừa. Chỉ lũ vậy giùm. Lũ nhỏ nhỏ, hiền hiền thôi. Sức nước không tàn phá hung bạo. Chẳng qua cũng dâng lên, hơi cao một chút. Và, cũng nấn níu đâu chừng ít bữa rồi rút rồi đi. Gia đình có phải sinh hoạt khổ khổ một chút, đâu sao. Còn lúa má, hoa màu có hư hại chút chút, cũng không đến nỗi nào…

Tối qua, sau bữa cơm thấy má rửa chén rồi không chịu lên nhà trên, coi TV như thường lệ. Tèo biết ngay, má lại ra ngoài hè ngồi. Như biết trong đầu má đang nhớ tới ai, đang nghĩ tới chuyện gì. Tèo ra ngồi bên má và khi ôm lấy bàn tay cằn cỗi của má trong hai tay mình, mới hay tay má run và biết rằng má đang khóc. Tèo chẳng biết làm gì để dỗ dành má. Chỉ biết im lặng và hai má con cứ ngồi vậy. Không phải chỉ một đêm này mà bao đêm rồi, trước đó. Chợt Tèo ngước nhìn lên bầu trời, kịp lúc một vì sao xẹt qua và nhắm mắt lại, Tèo ước…