Linh hoạt trong xử lý các tình huống phát sinh

Thành công các kỳ họp HĐND không thể thiếu vai trò điều hành của Thường trực HĐND -  “nhạc trưởng” của dàn nhạc trí tuệ và trách nhiệm, nhất là linh hoạt trong xử lý các tình huống, dẫn dắt, gợi mở, nhưng cũng phải “ngắt mạch”, dừng đúng lúc.

Bản lĩnh, luôn thể hiện chính kiến rõ ràng

Chất lượng thảo luận tại các phiên họp HĐND phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bên cạnh tinh thần, trách nhiệm của đại biểu, khả năng điều hành của Chủ tọa đóng vai trò rất quan trọng. Chủ tọa muốn điều hành tốt quá trình thảo luận phải nắm vững, tập hợp và xử lý các thông tin từ thực tiễn hoạt động. Trên cơ sở những kênh thông tin thu nhận được trước và trong quá trình diễn ra kỳ họp, Chủ tọa xác định rõ nội dung với những trọng tâm chủ yếu cần thảo luận. Gợi ý của Chủ tọa rõ những việc cần tập trung trao đổi; những nội dung cần có sự thống nhất; những vấn đề cần xác định đúng, sai và hướng bổ sung, điều chỉnh để phát huy trí tuệ và trách nhiệm của đại biểu.

Những năm gần đây, Thường trực HĐND nhiều địa phương đã bố trí phiên họp thảo luận tổ trước ngày khai mạc kỳ họp. Trên cơ sở tổng hợp những ý kiến được nhiều đại biểu quan tâm qua thảo luận tổ, các ý kiến trái chiều tiếp tục được đưa ra tranh luận tại hội trường và đề nghị lãnh đạo các ngành giải trình làm rõ. Chủ tọa kỳ họp tôn trọng đại biểu, lắng nghe và tiếp nhận đầy đủ thông tin từ ý kiến phát biểu của đại biểu. Việc xử lý thông tin kịp thời, chính xác; quá trình thu nhận, xử lý thông tin, yêu cầu cần sự phối hợp chặt và có kế hoạch trợ giúp của thư ký kỳ họp. Sau mỗi ý kiến hoặc một số ý kiến, cần có sự điều chỉnh về thời gian, cách thức phát biểu; nội dung và chất lượng thông tin đại biểu phát biểu. Tập trung điều chỉnh những nội dung nặng về phản ánh thành tích của đơn vị; những ý kiến trùng lặp, chệch hướng, không tập trung vào vấn đề chung, những vấn đề HĐND phải bàn thảo để quyết định tại kỳ họp.

Theo kinh nghiệm thực tế của Thường trực HĐND nhiều địa phương, quá trình điều hành các phiên họp, Chủ tọa lưu ý xử lý những tình huống phát sinh như: trường hợp quá ít hoặc không có đại biểu đăng ký phát biểu, Chủ tọa đặt vấn đề và gợi ý thêm một số nội dung cần thảo luận; đồng thời nhắc nhở trách nhiệm, khích lệ đại biểu tham gia thảo luận. Khi cần thiết, có thể chỉ định và yêu cầu đại biểu thể hiện chính kiến của mình. Trường hợp còn nhiều đại biểu đăng ký phát biểu, trong khi vấn đề cần thảo luận cơ bản đã được thống nhất, làm rõ hoặc thời gian thảo luận không thể kéo dài thêm, Chủ tọa xin ý kiến HĐND kết thúc hoặc tạm dừng thảo luận. Những ý kiến còn lại của đại biểu có thể ghi bằng văn bản chuyển đến thư ký kỳ họp để nghiên cứu, tổng hợp và xử lý.

Trường hợp có sự xung đột, gay cấn, Chủ tọa phải giữ được vai trò của một “nhạc trưởng”. Đó là sự nghiêm túc, khách quan; có bản lĩnh và luôn thể hiện được chính kiến rõ ràng; đồng thời thiện cảm, chân thành với đại biểu; bình tĩnh và lắng nghe đầy đủ những ý kiến khác nhau để khuyến khích, động viên đại biểu thẳng thắn thể hiện chính kiến và những suy nghĩ của mình.

Tạo không khí đối thoại trên tinh thần trách nhiệm

Chất vấn và trả lời chất vấn là phiên họp thu hút được sự quan tâm của đông đảo của cử tri và nhân dân, đóng góp quan trọng vào thành công của kỳ họp. Trên cơ sở nội dung chất vấn, Thường trực HĐND phân tích, lựa chọn một số vấn đề ảnh hưởng trực tiếp đến việc thực hiện những nhiệm vụ trọng tâm của địa phương; những vấn đề bức xúc được nhiều cử tri quan tâm, liên quan đến công tác chỉ đạo, điều hành, quản lý, yêu cầu UBND trả lời trực tiếp tại kỳ họp.

Yêu cầu điều hành phiên họp phải linh hoạt, chủ động tạo không khí đối thoại thẳng thắn trên tinh thần dân chủ, trách nhiệm. Để làm rõ nguyên nhân, tìm được giải pháp khắc phục thiếu sót, hạn chế đối với những vấn đề đặt ra, điều hành của Chủ tọa hướng việc hỏi và trả lời đi vào đúng trọng tâm và truy vấn đến cùng. Khi không khí nghị trường có phần trầm lắng, Chủ tọa khích lệ tinh thần đại biểu, trực tiếp đặt câu hỏi và truy vấn. Ngược lại, khi nghị trường quá “nóng”, hoặc chất vấn đi sai mục đích, Chủ tọa kịp thời “hạ nhiệt” hoặc yêu cầu dừng lại, tránh gây ấn tượng không tốt với cử tri và nhân dân.

Kết thúc từng phần chất vấn - trả lời chất vấn và cả phiên họp, kết luận của Chủ tọa nhấn mạnh những nội dung được và chưa được, đặc biệt yêu cầu rõ trách nhiệm ngành chức năng đối với những bất cập đại biểu đặt ra liên quan đến công tác quản lý, điều hành. Đây là cơ sở quan trọng ban hành nghị quyết về chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp - cơ sở pháp lý quan trọng để HĐND đôn đốc việc thực hiện những nội dung hậu chất vấn và trả lời chất vấn, sớm có những chuyển biến tích cực trên thực tế.