Nâng cao chất lượng, năng lực hoạt động
Theo Giám đốc Thư viện Quân đội, Thượng tá Mạc Thùy Dương, đến nay, Bộ Quốc phòng đã bước đầu thực hiện kết nối, liên thông thư viện, xây dựng hệ thống thư viện số dùng chung trên Mạng Truyền số liệu quân sự/Bộ Quốc phòng phát huy hiệu quả trong quản lý, khai thác, sử dụng chung tài nguyên thông tin.
Tuy nhiên, việc kết nối liên thông giữa các loại hình thư viện trong hệ thống vẫn còn nhiều hạn chế. Một số lượng lớn thư viện, chủ yếu các thư viện trực thuộc nhà văn hóa, chưa được kết nối liên thông, nên gặp nhiều khó khăn, bất cập trong quá trình quản lý, khai thác, chia sẻ, sử dụng chung tài nguyên thông tin trong toàn hệ thống, ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng dịch vụ và hiệu quả hoạt động của các thư viện trong quân đội.
Thượng tá Mạc Thùy Dương cho biết, Luật Thư viện ra đời là dấu mốc quan trọng đối với ngành Thư viện, là công cụ pháp lý, cơ sở để ngành thư viện, trong đó có các thư viện Quân đội nghiên cứu, đề xuất giải pháp phát triển, kiện toàn, nâng cao chất lượng, năng lực hoạt động để thực hiện chức năng, nhiệm vụ, góp phần phát triển văn hóa đọc, tạo môi trường học tập suốt đời cho Nhân dân.
Là một bộ phận của công tác Đảng, công tác chính trị trong Quân đội Nhân dân Việt Nam, các thư viện, phòng đọc trong Quân đội là công cụ, nguồn lực đặc biệt để phục vụ nghiên cứu, tham mưu, hoạch định chính sách, xây dựng đường lối, chiến lược quân sự, quốc phòng; phục vụ đào tạo, huấn luyện; góp phần định hướng thông tin, phát triển văn hóa đọc, nâng cao đời sống văn hóa tinh thần cho cán bộ, chiến sĩ trong và ngoài Quân đội.
Bảo đảm đúng định hướng, kịp thời, hiệu quả, tiết kiệm
Để bảo đảm sách điện tử cho cán bộ, chiến sĩ theo Thông tư 138 của Bộ Quốc phòng (2020) quy định chế độ, định mức, tiêu chuẩn đời sống văn hóa, tinh thần trong Quân đội Nhân dân Việt Nam, các nội dung trong Chương trình chuyển đổi số ngành Thư viện của Thủ tướng Chính phủ và các vấn đề về thư viện hiện đại, Thượng tá Mạc Thùy Dương khẳng định, phải thực hiện liên thông thư viện trong Bộ Quốc phòng, thống nhất quan điểm về mặt cơ chế và giải quyết được các vấn đề hạ tầng, kỹ thuật cơ bản.
Cụ thể, về cơ chế kết nối liên thông, đối với Thư viện lực lượng vũ trang Nhân dân, tại Điểm c, Khoản 2, Điều 13, Luật Thư viện quy định: Thực hiện liên thông giữa các thư viện trong cùng hệ thống, chia sẻ tài nguyên thông tin với thư viện trong và ngoài nước. Khoản 4, Điều 24, Luật Thư viện xác định liên thông thư viện là một trong những nguyên tắc của hoạt động thư viện và quy định chi tiết trong Điều 29, trong đó, tại Khoản 3, quy định: Thư viện được Nhà nước ưu tiên đầu tư làm nòng cốt trong xây dựng, chia sẻ và khai thác tài nguyên thông tin dùng chung giữa các thư viện... Tài nguyên thông tin được xây dựng từ ngân sách nhà nước phải được liên thông, chia sẻ giữa các thư viện...
“Để Luật thực sự đi vào thực tiễn đòi hỏi lãnh đạo, chỉ huy các cấp, người làm công tác thư viện phải nhận thức được tính cấp thiết của liên thông thư viện, để có sự quan tâm, lãnh đạo, hướng dẫn, tham mưu, đề xuất triển khai các nội dung liên quan đến liên thông thư viện bảo đảm đúng định hướng, kịp thời, hiệu quả, tiết kiệm”, Thượng tá Mạc Thùy Dương nói.
Kết nối liên thông thư viện hướng đến nhiều mục đích khác nhau, tùy thuộc vào khả năng và nhu cầu của mỗi thư viện cũng như của từng hệ thống thông tin, thư viện khi tham gia. Đặc biệt, cần xác định, kết nối liên thông trước hết để hợp tác bổ sung, chia sẻ và sử dụng chung tài nguyên thông tin, kết quả xử lý tài nguyên thông tin và sản phẩm thông tin, thư viện; liên kết tổ chức các dịch vụ thư viện phục vụ người sử dụng thư viện và xây dựng mục lục liên hợp.
Bên cạnh cơ chế, yếu tố quyết định việc liên thông thư viện là hạ tầng, kỹ thuật. Để triển khai liên thông thư viện, đòi hỏi phải tập trung rà soát, đầu tư, phát triển Mạng Truyền số liệu Quân sự đến các thư viện trực thuộc nhà văn hóa của các cơ quan, đơn vị trong toàn quân; nâng cấp mạng lưới thư viện trực thuộc các cơ quan thông tin, khoa học quân sự thành một mạng lưới nòng cốt, hạt nhân cho toàn hệ thống. Xây dựng Thư viện Quân đội trở thành một trong những thư viện số hiện đại, có cơ sở hạ tầng, trang thiết bị, phần mềm quản trị thư viện tích hợp hiện đại, đồng bộ, có năng lực quản trị dữ liệu tập trung, phân tích, xử lý dữ liệu lớn cho toàn hệ thống...
