Đắk Lắk được mệnh danh là “Thủ phủ cà phê của cả nước” và theo định hướng phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, cây cà phê được xác định là cây thế mạnh, cây chủ lực. Tổng sản lượng cà phê năm 2024 đạt hơn 535.000 tấn, giá trị kim ngạch xuất khẩu đạt hơn 915 triệu USD, đóng góp hơn 55% kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của tỉnh. Ngành cà phê của tỉnh đã và đang tạo việc làm ổn định cho khoảng 300.000 người trực tiếp sản xuất và gần 200.000 người có liên quan đến chế biến, tiêu thụ sản phẩm cà phê.
Tuy nhiên, ngành cà phê Đắk Lắk còn một số tồn tại như: sản xuất cà phê tiềm ẩn nhiều rủi ro do tác động của biến đổi khí hậu, thị trường tiêu thụ không ổn định; đa số sản xuất manh mún, nhỏ lẻ; chuỗi giá trị ngành hàng cà phê từ sản xuất, thu mua, chế biến, bảo quản và tiêu thụ vẫn chưa gắn kết chặt chẽ và trở thành phổ biến; tỷ lệ cà phê chế biến sâu và giá trị gia tăng còn thấp.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk Trương Công Thái cho biết, hội thảo là cơ hội để nông dân, các nhà khoa học, nhà quản lý, doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh cà phê trao đổi, thảo luận, tìm ra những nhân tố ảnh hưởng đến phát triển cà phê bền vững và đề xuất giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, tạo bước đột phá giúp ngành sản xuất cà phê cả nước nói chung và Đắk Lắk nói riêng ngày càng phát triển bền vững.
Tại hội thảo, các đại biểu đã được lắng nghe một số tham luận của các chuyên gia đầu ngành, đại diện các cấp hội nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp sản xuất, chế biến cà phê liên quan đến cà phê. Đồng thời, cùng nhau trao đổi, thảo luận, tìm ra các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển cà phê bền vững và đề xuất những giải pháp tháo gỡ khó khăn vướng mắc ảnh hưởng đến phát triển ngành hàng.
Cách thức quản lý vườn ươm để có những giống tốt đáp ứng nhu cầu trồng của nông dân; giải pháp nhằm giảm thiểu rủi ro do biến đối khí hậu gây ra làm ảnh hưởng đến cây cà phê; hướng dẫn nông dân áp dụng giống mới và cách thức chế biến sau thu hoạch để nâng cao năng suất, chất lượng và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường... là các nội dung được đại biểu quan tâm tại hội thảo.
Ông Vũ Kim Thịnh, một trong những nông dân sản xuất kinh doanh giỏi, của huyện Cư Kiun (tỉnh Đắk Lắk) chia sẻ kinh nghiệm làm cà phê của mình và nhấn mạnh đến sản xuất có trách nhiệm là yếu tố then chốt trong phát triển bền vững: "Tôi từ trước đến giờ vẫn có xu hướng canh tác theo hướng sinh học để tốt cho môi trường và chính bản thân mình. Hơn mười mấy năm nay cũng chăn nuôi lấy nguồn phân và ủ cỏ rác ở trong vườn để tận dụng những thứ đó bón cho cây. Hôm nay đi như này về cũng sẽ tìm hiểu nhiều về phương án sinh học”.
Phát biểu tại hội thảo, Phó Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam Đinh Khắc Đính cho rằng, trước các yêu cầu ngày càng khắt khe của thị trường về chất lượng, việc liên kết trong sản xuất là xu hướng tất yếu. Đắk Lắk đang có lợi thế lớn khi xây dựng được nhiều vùng chuyên canh tập trung sản xuất cà phê có chứng nhận. Việc cần làm là các tổ chức nông dân cần liên kết với nhau phát huy tốt vai trò chủ thể của mình trong sản xuất và liên kết chặt chẽ với các thành tố khác trong chuỗi giá trị từ đó gia tăng giá trị kinh tế cho ngành hàng.
Phó Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam đề xuất: "Từ các chi, tổ, hội này chúng ta vận động phát triển thành các tổ hợp tác, hợp tác xã để thành lập các tổ chức kinh tế tập thể trong vùng nông dân trồng cà phê. Bởi các hợp tác xã nếu không đồng hành với các doanh nghiệp, các nhà khoa học, các cơ quan chuyên môn thì nông dân không thể tự mình thực hiện được nên cùng nhau là rất quan trọng cho chúng ta trong phát triển bền vững”.
