Liên hoan phim tài liệu châu Âu - Việt Nam lần thứ 13: Góp tiếng nói về phát triển bền vững

Từ câu chuyện đương đại

Sáng 18.9, Hãng Phim Tài liệu và Khoa học Trung ương (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch), Hiệp hội các Viện Văn hóa và các Đại sứ quán châu Âu (EUNIC) tổ chức gặp gỡ báo chí giới thiệu Liên hoan phim tài liệu châu Âu - Việt Nam diễn ra từ ngày 22 - 28.9, tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh. Liên hoan năm nay quy tụ 7 quốc gia: Áo, Italy, Đức, Tây Ban Nha, Vương quốc Anh, Phần Lan, Bỉ (Wallonia-Brussels), và chủ nhà Việt Nam.

Phó Tổng Giám đốc phụ trách Hãng phim Tài liệu và Khoa học Trung ương, NSƯT Trịnh Quang Tùng cho biết, dấu ấn mà khán giả có thể thấy trong Liên hoan phim lần này là màu sắc đa dạng của phim tài liệu. Đề tài các bộ phim tham gia Liên hoan phim rất phong phú: biến đổi khí hậu, giải phóng phụ nữ, bảo vệ và chung sống hòa bình với thiên nhiên, những rủi ro của thời đại số... Mỗi bộ phim tuy mang thông điệp riêng, nhưng tựu chung, khán giả yêu điện ảnh tài liệu sẽ có cơ hội để khám phá thêm về đất nước, con người và những nền văn hóa khác nhau.

Trong đó, câu chuyện Việt Nam đương đại sẽ được kể thông qua các thước phim phong phú. Những đôi chân không mỏi của đạo diễn Đào Đức Thanh khắc họa chân dung và khai thác những câu chuyện cảm động của các nhân viên bưu tá. Họ luôn tận tâm, trách nhiệm với nghề để mang lại niềm vui, thông điệp kịp thời tới những người dân nơi vùng sâu, vùng xa, dù phải vượt qua nhiều gian khó, thậm chí đối mặt với nguy hiểm.

Bí ẩn từ lòng đất của đạo diễn Phùng Ngọc Tú là một bộ phim khoa học ghi lại và khắc họa những con người đã một thời cống hiến, nghiên cứu, dành những tri thức của mình chinh phục dòng sông Đà. Từ khối óc của mình, GS. TSKH Phan Trường Thị cùng các nhà khoa học khác vẽ bản đồ địa chất làm cơ sở tìm nền móng cho đập thủy điện Hòa Bình và Sơn La.

Phía trên những đám mây của đạo diễn Đào Duy Từ, Lê Anh Tuấn, kể về cô giáo Trà Thị Thu, giáo viên tại Trường Phổ thông Dân tộc Bán trú Tiểu học Trà Tập, huyện Nam Trà My, Quảng Nam. Cô gắn bó với nghề giáo viên được 8 năm. Năm nay, cô Thu quay trở lại Tắk Pổ lần thứ 4, cũng là điểm trường đầu tiên trong sự nghiệp dạy học của mình. Nơi đây đã thay đổi, tốt lên nhiều so với những ngày đầu cô lên. Những ánh mắt ngây thơ và nụ cười trong sáng của lũ trẻ khiến cô thêm yêu cuộc sống và là động lực để cô dành cả thanh xuân cống hiến cho sự nghiệp giáo dục.

Đặc biệt, tại Liên hoan phim này, hình ảnh Việt Nam còn được giới thiệu qua bộ phim tài liệu của Tây Ban Nha. Muntadas ở Hà Nội: Diễn giải về đô thị từ góc nhìn Tây Ban Nha - Việt Nam của đạo diễn người Việt Nông Nhật Quang theo chân nghệ sĩ ý niệm nổi tiếng người Tây Ban Nha Antoni Muntadas khi ông bước vào một hành trình kỳ lạ khi lần đầu tiên khám phá Hà Nội. Để tìm hiểu cốt cách văn hóa Hà Nội, ông hòa mình vào khu chợ ẩm thấp, nhộn nhịp và trầm ngâm lang thang qua nghĩa trang yên tĩnh, dòng xe cộ tấp nập… Thông qua những quan sát mang tính nội tâm và khác lạ của Muntadas, bộ phim là một phép khám phá cảnh quan đô thị và bức thảm dệt cuộc sống giữa lòng Hà Nội.

Góp chung tiếng nói

Điểm nhấn tại Liên hoan phim tài liệu châu Âu - Việt Nam lần thứ 13 là sự góp mặt của những bộ phim chung đề tài về môi trường. Như Đường về hoang dã của đạo diễn Đặng Thị Linh, kể về hành trình 30 năm của loài gấu, từ khi bị săn bắt ở rừng, bị giam cầm và hành hạ tại các trại nuôi, đến khi được giải cứu về Trung tâm Cứu hộ gấu Việt Nam. Qua đó, truyền tải tới người xem ý thức tôn trọng quyền sống của loài gấu nói riêng và động vật hoang dã nói chung, góp phần bảo vệ hệ sinh thái đang chịu nhiều tổn thương của Trái đất.

Bộ phim Rác ơi về đâu của đạo diễn Áo Nikolaus Geyrhalter, bằng ngôn ngữ hình ảnh độc đáo của các cảnh quay với bố cục tỉ mỉ, đạo diễn đã lần theo dấu vết của lượng rác thải khổng lồ trên khắp hành tinh. Từ những đỉnh núi của Thụy Sỹ đến bờ biển Hy Lạp và Albania, đến một lò đốt rác ở Áo rồi Nepal và Maldives, cuối cùng là sa mạc Nevada. Bộ phim nói về rác thải do con người tạo ra xung quanh chúng ta mọi lúc mọi nơi.

Trong hành trình của mình, Geyrhalter đã minh họa cuộc đấu tranh không ngừng nghỉ của con người nhằm kiểm soát lượng rác thải khổng lồ do chúng ta thải ra mỗi ngày. Thu gom, nghiền nhỏ, đốt, chôn lấp, một nhiệm vụ không có hồi kết song chỉ giải quyết bề ngoài của vấn đề trong khi lượng rác toàn cầu vẫn đang ngấm ngầm gia tăng.

Điện ảnh nước Anh giới thiệu bộ phim Nhân chứng sống: Một câu chuyện về khí hậu của đạo diễn Emily Munro. Đây là một bộ phim tài liệu lưu trữ, trong đó tìm kiếm nguyên nhân của khủng hoảng khí hậu sau chiến tranh. Nhân loại đang bước vào một giai đoạn mới hay mắc kẹt trong vòng luẩn quẩn của những lời hứa quen thuộc? Biến đổi khí hậu có phải là hậu quả không thể tránh khỏi của quá trình phát triển và tìm kiếm năng lượng? Nguyên nhân do đâu? Bộ phim sẽ giải đáp các câu hỏi này cũng như đưa ra các bình luận xoay quanh chủ đề khủng hoảng khí hậu trong giai đoạn lịch sử.

Theo Giám đốc Hội đồng Anh tại Việt Nam Donna McGowan, bộ phim bao gồm các tư liệu từ Thư viện quốc gia Scotland khắc họa sinh động hình ảnh một quốc gia được định hình bởi nhu cầu về năng lượng và tăng trưởng kinh tế, cùng với phần nhạc phim đặc biệt, truyền tải thông điệp từ quá khứ theo cách thể hiện mới và có sức ảnh hưởng.

“Đối với chúng tôi, tham gia Liên hoan phim năm nay là sự kiện rất quan trọng, nằm trong chuỗi hoạt động văn hóa, nghệ thuật, giáo dục… gắn với kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Vương quốc Anh - Việt Nam và 30 năm Hội đồng Anh có mặt tại Việt Nam. Bộ phim của nước Anh sẽ được chiếu ngay sau một bộ phim của Việt Nam - Khi họ có niềm tin, kể về một vận động viên khuyết tật vượt qua nghịch cảnh, khó khăn cuộc sống để vươn lên, đem lại vinh quang cho Tổ quốc. Điều đó có ý nghĩa cùng vơi chủ đề của các bộ phim khác tham gia Liên hoan phim lần này, tất cả chúng ta sẽ thông qua các thước phim để cất lên tiếng nói bảo vệ môi trường, chung sống hòa bình với thiên nhiên”, bà Donna McGowan nói.