Lắng nghe dân để nâng chất lượng luật

      LTS: Tạo điều kiện cho người dân tham gia vào quá trình hoạch định chính sách là một trong những giải pháp hữu hiệu nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác xây dựng luật. Với ý nghĩa này, UB Về các vấn đề xã hội đã được giao thực hiện thí điểm hoạt động lấy ý kiến công chúng đối với dự thảo Luật Bảo hiểm Y tế và Pháp lệnh về người tàn tật. Chủ nhiệm UB Về các vấn đề xã hội Trương Thị Mai cho biết, hy vọng qua hoạt động thí điểm bước đầu, sẽ thiết kế nên một quy trình lấy ý kiến công chúng chặt chẽ, với hình thức phù hợp, thiết thực, bảo đảm dân chủ, huy động được trí tuệ của nhân dân.  
      Từ số báo này, Báo Người đại biểu nhân dân và trang điện tử Người đại biểu nhân dân – nguoidaibieu.com.vn - phối hợp với Ủy ban Về các vấn đề xã hội tiến hành thông tin tuyên truyền, phổ biến những vấn đề liên quan đến Luật Bảo hiểm y tế và Pháp lệnh Về người tàn tật; Thu thập ý kiến đóng góp của nhân dân để hoàn thiện dự Luật Bảo hiểm y tế và hoạch định chính sách đối với người tàn tật… Các ý kiến đóng góp xin gửi về: Toà soạn Báo Người đại biểu nhân dân – 35 Ngô Quyền – Hà Nội; Fax: 080 46659; Email:ndbnd@hn.vnn.vn .

NĐBND

      Pháp luật Việt Nam đã đặt ra khuôn khổ để người dân có thể tham gia vào quá trình hoạch định chính sách nhằm phát huy quyền làm chủ và trí tuệ của nhân dân, góp phần bảo đảm tính khả thi và hiệu lực thực tế của các đạo luật. Từ Hiến pháp cho tới các đạo luật như Luật Bầu cử Quốc hội, Luật Tổ chức Quốc hội, Luật về Hoạt động giám sát của Quốc hội... đều ghi nhận quyền tham gia của người dân vào quá trình này. Gần đây nhất, Luật Ban hành các văn bản quy phạm pháp luật - được thông qua tại Kỳ họp thứ Ba - dành hẳn Điều 4 quy định về việc tham gia góp ý kiến xây dựng văn bản quy phạm pháp luật.
      Trên thực tế, ở giai đoạn soạn thảo luật, Chính phủ, các bộ, ngành đã tổ chức lấy ý kiến đóng góp của người dân. Việc làm này đã mang lại hiệu quả nhất định. Điển hình là đối với Luật Doanh nghiệp, nhờ tranh luận nhiều chiều của dư luận, Quốc hội đã thông qua một luật mà hiệu lực, sự thân thiện và thuận lợi của nó thì nhiều hơn và những vấn đề phát sinh trong thực thi ít hơn so với các luật khác. Ở công đoạn Quốc hội, các ủy ban cũng tổ chức hội thảo, tiếp thu ý kiến nhân dân để hoàn thiện văn bản. Đối với UB Về các vấn đề xã hội- cơ quan được lựa chọn thực hiện thí điểm- hai năm gần đây, UB đã tiến hành lấy ý kiến công chúng về Luật Bình đẳng giới và Luật Phòng chống bạo lực gia đình. Nhiều hội thảo đã được tổ chức, tạo điều kiện cho các thành viên của UB lắng nghe các ý kiến đóng góp và nguyện vọng của các bên liên quan đối với các dự luật được xem xét. 
      Tuy nhiên, việc lấy ý kiến công chúng do Quốc hội thực hiện không thể là hoạt động tự phát hoặc ngoại lệ, cho dù là lấy ý kiến về dự án luật đang được xem xét hoặc liên quan đến hoạt động giám sát. Vì vậy, UB Về các vấn đề xã hội được lựa chọn thực hiện thí điểm việc lấy ý kiến công chúng về một dự án luật và giám sát việc thực hiện một luật hoặc pháp lệnh đã được ban hành, với sự hỗ trợ của Dự án Tăng cường năng lực cho các cơ quan đại diện ở Việt Nam của Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP).  
      Từ đầu tháng 8.2008, UB Về các vấn đề xã hội đã thực hiện lấy ý kiến công chúng đối với dự thảo Luật Bảo hiểm Y tế và Pháp lệnh về người tàn tật.  Phó Vụ trưởng Vụ các vấn đề xã hội Nguyễn Thanh Trà cho biết, dự thảo Luật Bảo hiểm Y tế liên quan và ảnh hưởng trực tiếp đến từng người dân, từng hộ gia đình và toàn xã hội, vì vậy việc lấy ý kiến người dân là cần thiết và có ý nghĩa rất quan trọng. Việc tham khảo ý kiến công chúng lần này nhằm mục đích tiếp tục hoàn thiện dự thảo luật trước khi trình Quốc hội thông qua. Đối với Pháp lệnh về người tàn tật, quá trình lấy ý kiến sẽ giúp UB nhận biết những vấn đề phát sinh trong thực tiễn triển khai thi hành, để từ đó có định hướng xây dựng chính sách phù hợp đối với người tàn tật khi mà trong chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội đã có kế hoạch xây dựng dự án Luật về người tàn tật. 
      Đã có 2 hội nghị lấy ý kiến về dự án Luật Bảo hiểm Y tế và Pháp lệnh về người tàn tật được tổ chức tại khu vực miền Trung và miền Nam. Trong tuần tới, UB Về các vấn đề xã hội tiếp tục tổ chức hội nghị lấy ý kiến các tỉnh khu vực phía Bắc tại Điện Biên với sự tham dự của người dân, là các bác sỹ, y tá, đối tượng sử dụng dịch vụ chăm sóc y tế và người tàn tật... Ngoài ra, UB còn đến xã, phường để phỏng vấn, lấy ý kiến trực tiếp từ đối tượng chịu tác động của dự thảo luật và pháp lệnh. Các hình thức lấy ý kiến qua trang web, khảo sát bằng câu hỏi phỏng vấn, họp các bên liên quan cũng được phối hợp thực hiện để nâng cao hiệu quả. Hoạt động cuối cùng sẽ là một hội thảo toàn quốc với sự tham gia của các bên liên quan để thảo luận về các thông tin và số liệu đã thu thập được, từ đó, cho phép UB thảo luận những kiến nghị sửa đổi dự luật và pháp lệnh.
      Chủ nhiệm UB Về các vấn đề xã hội Trương Thị Mai nói rằng, nhận trách nhiệm làm thí điểm, hy vọng sẽ thiết kế nên một quy trình lấy ý kiến công chúng chặt chẽ, với hình thức phù hợp, thiết thực, bảo đảm dân chủ, huy động được trí tuệ của nhân dân. Đây là một trong những giải pháp để nâng cao chất lượng và hiệu quả của công tác xây dựng pháp luật. Thêm vào đó, việc lấy ý kiến công chúng cũng là một cơ hội để người dân kịp thời nắm bắt được chính sách của Nhà nước trong lĩnh vực bảo hiểm y tế và người tàn tật, góp phần nâng cao nhận thức pháp luật, ý thức trách nhiệm của công dân đối với vấn đề này.

      >>Một số vấn đề cần lấy ý kiến về dự án Luật Bảo hiểm y tế
      >>Một số vấn đề cần lấy ý kiến về Pháp lệnh về người tàn tật