Đó là kết quả nổi bật của Cụm công trình Nghiên cứu, phát triển công nghệ để khai thác các mỏ khí - condensate với điều kiện đặc biệt phức tạp thềm lục địa Việt Nam do TS. Ngô Hữu Hải và 27 cộng sự thực hiện. Đây là một trong 12 công trình, cụm công trình được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về KH - CN.
Tạo ra hệ thống giải pháp có giá trị cao về khoa học và công nghệ
Cụm công trình trên gắn liền với dự án "Biển Đông 01" - dự án phát triển, xây dựng cụm giàn để khai thác khí và dầu condensate ở mỏ Hải Thạch - Mộc Tinh. Đây là cụm mỏ ngoài khơi xa nhất, là công trình trên biển lớn nhất do Việt Nam trực tiếp thiết kế, xây lắp và vận hành.
Tổng Giám đốc Công ty điều hành dầu khí Biển Đông, TS. Ngô Hữu Hải, đồng tác giả Cụm công trình cho biết, việc khai thác khí và condensate ở hai mỏ Hải Thạch - Mộc Tinh gặp rất nhiều khó khăn do nhiều yếu tố phức tạp, điển hình là: phức tạp về địa chính trị khu vực phát triển mỏ; điều kiện địa lý, khí hậu - hải dương; địa chất dị thường, áp suất rất lớn, áp suất và nhiệt độ vỉa chứa rất cao; công nghệ thi công giếng khoan ở áp suất và nhiệt độ cao, nước sâu - cận sâu, xa bờ... Để đưa Dự án đến thành công, phát triển tốt như hiện tại thì con người và KH - CN chính là những yếu tố quyết định. Tập đoàn dầu khí Việt Nam và BienDong POC đã nghiên cứu phát triển, ứng dụng thành công nhiều giải pháp, từ địa chất/địa vật lý, khoan/hoàn thiện giếng đến thiết kế/thi công xây lắp công trình biển cũng như quản lý tối ưu mỏ và vận hành khai thác.
Cụm công trình đã tạo ra các giải pháp có giá trị rất cao về KH - CN, đưa ra được hệ thống giải pháp hoàn chỉnh, đóng góp quan trọng cho KH - CN dầu khí. Đã có tổ hợp 32 giải pháp, nhóm giải pháp và nhóm sáng kiến về KH - CN được áp dụng, trong đó có thể kể đến một số giải pháp tiêu biểu như: nghiên cứu, phát triển công nghệ khoan và hoàn thiện giếng khoan trong điều kiện áp suất cao, nhiệt độ cao, nước sâu - cận sâu, xa bờ đặc biệt khó khăn; phương pháp dự báo và điều hành quá trình khoan giếng an toàn trong điều kiện địa chất phức tạp, dị thường áp suất lớn; xây dựng, hoàn thiện các giải pháp tối ưu, thiết kế kỹ thuật của giếng khoan áp suất và nhiệt độ cao, quy trình thi công chuẩn; phát triển và đóng mới giàn khoan tiếp trợ nửa chìm nửa nổi có sức kéo của tháp khoan lớn; lần đầu chuyển đổi thành công công nghệ hệ thống đầu giếng ngầm thân lớn sang hệ thống đầu giếng nổi thân lớn cho giàn đầu giếng cố định; cải tiến kỹ thuật của hỗn hợp xi măng khô sử dụng cho giếng khoan áp suất và nhiệt độ cao; sáng tạo nhóm giải pháp hoàn thiện giếng khoan trong điều kiện áp suất cao, nhiệt độ cao.
Đồng thời giải quyết được những vấn đề then chốt về phát triển mỏ tối ưu với điều kiện áp suất và nhiệt độ cao tại vùng nước sâu và cận sâu phù hợp với điều kiện Việt Nam và khu vực; nghiên cứu, phát triển và hoàn thiện hệ thống quản lý, vận hành/bảo dưỡng thiết bị khai thác áp suất cao, nhiệt độ cao.
Đem lại giá trị lớn
TS. Ngô Hữu Hải cho biết, việc tìm kiếm, thăm dò, phát triển và khai thác hiệu quả cụm mỏ khí - condensate Hải Thạch - Mộc Tinh nhờ áp dụng những giải pháp KH - CN tiên tiến, sáng tạo đã và đang đem lại nhiều lợi ích kinh tế - xã hội cho Tập đoàn dầu khí Việt Nam và cho đất nước, góp phần quan trọng trong việc bảo đảm an ninh năng lượng Quốc gia, nguồn thu ngoại tệ cho Nhà nước, đồng thời góp phần khẳng định chủ quyền trên biển ở cực Đông Nam của Tổ quốc. Bên cạnh đó, cụm giàn Hải Thạch - Mộc Tinh còn là tiền đồn của Tổ quốc ở phía cực Đông Nam, là “ngọn hải đăng” trên biển làm chỗ dựa vững chắc cho ngư dân yên tâm bám biển mưu sinh.
BienDong POC hiện đang là công ty khai thác khí và condensate lớn của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam và là một trong những đơn vị tiên phong trong lĩnh vực chuyển đổi số, áp dụng công nghệ 4.0, Trí tuệ nhân tạo AI trong quản trị, tối ưu hoá quá trình quản lý và vận hành mỏ Hải Thạch - Mộc Tinh. Những thành tựu, kinh nghiệm quý báu trong suốt quá trình thực hiện dự án “Biển Đông 01” đã được chia sẻ, áp dụng thành công và rất hiệu quả tại các dự án dầu khí khác trong Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, là tiền đề để các Tổng công ty, các công ty dịch vụ dầu khí kỹ thuật cao trong nước từng bước lớn mạnh, đủ năng lực cạnh tranh và triển khai các dự án ở nước ngoài.
Bên cạnh ý nghĩa to lớn về mặt kinh tế - chính trị - xã hội, thành công của dự án “Biển Đông 01” còn khẳng định sức mạnh nội lực, trình độ quản lý, năng lực của lực lượng kỹ sư dầu khí Việt Nam. Chúng ta đã từng bước làm chủ kinh tế - xã hội, kỹ thuật tiên tiến, hiện đại đáp ứng yêu cầu của thực tiễn sản xuất, chinh phục được những mỏ dầu khí có điều kiện địa lý, địa chất phức tạp, góp phần xứng đáng cho sự phát triển KH - CN của nước nhà.
Cụm công trình đã phát triển thành công dự án khai thác dầu khí đầu tiên của Việt Nam và Đông Nam Á có điều kiện áp suất và nhiệt độ rất cao; khẳng định khả năng tự lực, tự cường, làm chủ công nghệ, tạo động lực dám nghĩ, dám làm, dám đưa ra sáng kiến và dám chịu trách nhiệm để thực hiện các dự án phức tạp, có quy mô rất lớn ở vùng nước sâu tại thềm lục địa Việt Nam. Công trình dầu khí được lắp đặt thành công ở vùng thềm lục địa xa bờ thuộc vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam là một đóng góp rất lớn để khẳng định chủ quyền và có ý nghĩa đặc biệt quan trọng về an ninh - quốc phòng.