Kỷ niệm về Đại tướng Võ Nguyên Giáp nhận Bằng Tiến sỹ danh dự của Trường Đại học Tổng hợp Calcutta - Ấn Độ
Năm 1984 tôi được nhận học bổng của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA - International Atomic Energy Agency) sang nghiên cứu tại Hà Lan. Nơi ăn ở là “Trung tâm quốc tế các nước đang phát triển”, một ngôi nhà chín tầng ở thành phố Wageningen, gần biên giới giữa Hà Lan và Đức. Nghiên cứu sinh đến từ nhiều nước châu Á, châu Phi và Mỹ Latin. Ngôn ngữ giao tiếp là tiếng Anh.
 Đại tướng Võ Nguyên Giáp tiếp Giám đốc Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Australia năm 1990 |
Một hôm gần đến ngày Tết Tân Mùi 1991, Đại tướng gọi tôi lên nhà, ký tặng tôi bài phát biểu của Đại tướng tại cuộc hội thảo quốc tế Hồ Chí Minh, Việt Nam và Hòa bình thế giới tổ chức tại Calcutta, Ấn Độ từ ngày 14 - 16.1.1991, nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh. Nhân dịp này, Trường Đại học Tổng hợp Calcutta, một trong những trường đại học lâu đời và nổi tiếng nhất của Ấn Độ có tổ chức buổi lễ trọng thể trao tặng Đại tướng Võ Nguyên Giáp danh hiệu “Tiến sỹ văn học danh dự”. Tham dự buổi lễ này có Thống đốc Bang Tây Bengal, Thủ tướng Bang Tây Bengal, đông đảo giáo sư và sinh viên Trường Đại học Tổng hợp Calcutta. Đại tướng đưa cho tôi bài phát biểu của ông Hiệu trưởng Trường Đại học Tổng hợp Calcutta và bài phát biểu của Đại tướng. Bài phát biểu của ông Hiệu trưởng viết bằng tiếng Anh; Đại tướng bảo tôi dịch ra tiếng Việt.
Toàn văn bài phát biểu này như sau:
“Thật là một cơ hội trọng đại đối với tất cả chúng ta ngày hôm nay được đón tiếp Đại tướng Giáp, một nhân vật huyền thoại của thời hiện đại. Chúng tôi cho rằng đây là một việc làm thích hợp và đúng đắn khi chúng ta thân thiết mời vị Đại tướng cao cả và một trong những kiến trúc sư của nước Việt Nam hiện đại này đến tham dự lễ kỷ niệm 100 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh được tổ chức từ ngày 14 đến 16 tháng này. Sự có mặt đầy sức truyền cảm của Đại tướng đã làm tăng thêm tầm vóc cho ngày lễ này.
Trường Đại học Calcutta, một trong những trường đại học lớn nhất của Ấn Độ đã nhân cơ hội quý báu này tặng học vị Tiến sỹ danh dự cho Đại tướng Giáp, người cộng sự gần gũi của Chủ tịch Hồ Chí Minh và nhà chiến lược nổi tiếng đã đóng góp to lớn cho sự thống nhất và nền độc lập của nước Việt Nam. Như tất cả chúng ta đã biết. Đại tướng Giáp sinh ra trong một gia đình nông dân và là một giáo sư sử học đã tham gia phong trào cách mạng ở Việt Nam và trở thành một trong những người sáng lập Liên đoàn Cộng sản Việt Nam. Đầy nhiệt tình hăng hái, tướng Giáp đã tìm thấy ở Hồ Chí Minh - người lãnh tụ của mình và đã quyết tâm cống hiến toàn bộ công sức cho nhiệm vụ động viên quần chúng đông đảo đấu tranh cho nền độc lập của Việt Nam. Là một nhà chỉ huy chiến lược quân sự, ông đã vạch ra kế hoạch hành động vũ trang trong vùng rừng núi Việt Bắc và thành lập Đội tuyên truyền vũ trang để giải phóng nước Việt Nam. Năm 1944, Tướng Giáp tổ chức trung đội lực lượng du kích đầu tiên sau này đã phát triển từng bước thành một đội quân được huấn luyện tốt và trang bị đầy đủ vào thời gian của chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954. Chiến lược du kích của Tướng Giáp được xây dựng một cách sáng tạo và thực hiện một cách khéo léo đã mang lại kết quả phong phú trong giai đoạn đầu của cuộc đấu tranh cũng như giai đoạn cuối cùng chiến thắng người Mỹ. Cuộc hành trình lâu dài và gian khổ từ Điện Biên Phủ đến Hiệp định Hòa bình Paris là một thiên anh hùng ca trong lịch sử đấu tranh giải phóng trên toàn thế giới.
Để giải phóng đất nước khỏi ách thực dân, tướng Giáp đặc biệt chú ý kết hợp đấu tranh chính trị với đấu tranh vũ trang. Hồ Chí Minh kêu gọi cộng đồng quốc tế bày tỏ sự đoàn kết với sự nghiệp của Việt Nam và nhân dân tiến bộ các nước và các dân tộc đã đáp ứng một cách nồng nhiệt. Những người Ấn Độ chúng tôi đã làm hết sức mình để tăng cường sự đoàn kết với những người Việt Nam đang chiến đấu. Tướng Giáp nhấn mạnh rằng phong trào cách mạng ở Việt Nam một mặt cần rút ra những bài học thích hợp từ những phong trào tương tự trong các nước khác, mặt khác cần thích ứng với yêu cầu và điều kiện của nước mình. Cùng với người anh hùng Hồ Chí Minh, tướng Giáp nhấn mạnh sự cần thiết phải kết hợp nhuần nhuyễn sự đoàn kết quốc tế với tinh thần tự lực cánh sinh.
Trong Đảng cũng như trong Chính phủ Việt Nam, tướng Giáp giữ những trọng trách để hướng dẫn vận mệnh đất nước với khả năng sáng tạo, lòng dũng cảm và tinh thần hiện thực. Là mối liên lạc sáng ngời với quá khứ, ngày nay tướng Giáp là Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam và Phó chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Ở ông, chúng ta thấy sự kết hợp hiếm có giữa năng lực khác thường về quân sự, sự khôn ngoan về chính trị và khả năng quản lý Nhà nước một cách sắc bén.
Vừa thoát khỏi giai đoạn dài thử thách và xáo trộn, Việt Nam ngày nay đang khởi đầu một kế hoạch to lớn xây dựng lại đất nước. Một nhà nước xã hội chủ nghĩa dựa trên các nguyên lý Mácxít Lêninnit đang được củng cố, coi trọng cả phát triển công nghiệp lẫn phát triển nông nghiệp. Nhiệm vụ to lớn khôi phục một nền kinh tế suy sụp đỏi hỏi một quá trình lâu dài nhưng khi mà cả nước hướng vào mục tiêu biến đổi kinh tế - xã hội đất nước Việt Nam thì chắc chắn sẽ đạt được mục đích. Cách đây mấy tháng, khi tôi có dịp dẫn đầu một đoàn đại biểu Ấn Độ sang thăm Việt Nam theo lời mời của Ủy ban kỷ niệm 100 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, tôi rất ngạc nhiên nhận thấy nhịp độ nhanh chóng trong việc thực hiện các hoạt động phát triển của nước này.
Ban lãnh đạo chính trị của nước Việt Nam thống nhất và được giải phóng mà tướng Giáp là một thành viên quan trọng đã thực sự quan tâm đến hòa bình đi đôi với công lý. Những người hoạch định chính sách của đất nước đặt ưu tiên rất cao cho việc tăng cường các mối quan hệ với các nước láng giềng cũng như với thế giới phương Tây. Mọi người đều thấy rõ sự thiết tha của họ đối với việc giúp đỡ khôi phục tình hình bình thường ở Campuchia và góp phần củng cố hòa bình trong vùng Đông Nam Á.
Trong giờ phút khủng hoảng toàn cầu nghiêm trọng này, tất cả mọi dân tộc có tư duy đúng đắn đều phải tích cực hợp tác để xúc tiến sự hiểu biết lẫn nhau và hòa bình trên thế giới. Hai nước Ấn Độ và Việt Nam đã phải đương đầu với những hoàn cảnh gay go trong cuộc đấu tranh chống ách đô hộ thực dân và đế quốc, đã củng cố các mối quan hệ qua nhiều năm tháng và ngày nay đang mở rộng ngày càng nhiều lĩnh vực quan hệ và hợp tác song phương.
Một vị tướng và một chính khách như tướng Giáp là niềm tự hào của bất kỳ dân tộc nào. Khi tỏ lòng tôn kính ông, bản thân chúng ta cũng cảm thấy vinh dự. Thành phố Calcutta và Trường Đại học này sẽ mãi mãi ghi nhớ một cách trìu mến sự kiện ngày hôm nay”.
