Hai dự án trong danh mục Chính phủ kiến nghị với Quốc hội là cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh - nâng tỷ lệ vốn Nhà nước tham gia dự án lên 70% và đường ven biển Thái Bình - nâng lên 80%. Đây là những dự án có doanh thu và lưu lượng xe rất thấp. Nếu vốn ngân sách Nhà nước tham gia vào dự án này ở mức quy định hiện nay là 50% thì phương án tài chính sẽ không khả thi.
Trả lời kênh Truyền hình Quốc hội, ông Nguyễn Đức Kiên, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế nhận định, nâng mức đầu tư của Nhà nước lên 70% là một trong các giải pháp để thu hút các thành phần kinh tế khác đầu tư vào các dự án hạ tầng giao thông.
Trên diễn đàn Quốc hội, cho ý kiến về việc tăng tỷ lệ góp vốn Nhà nước lên 70% với các dự án PPP, nhiều ĐBQH cho rằng đây là chủ trương đúng đắn, đặc biệt đối với các dự án có tính chất đặc thù. Tuy nhiên, do bối cảnh, hiệu quả kinh tế; các nhà đầu tư các công trình, dự án cũng khác nhau, nên dù tham chiếu Nghị quyết số 98/2023/QH15 về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Hồ Chí Minh thì cũng không nhất thiết áp dụng tỷ lệ góp vốn 70%.
ĐBQH Phan Đức Hiếu (Thái Bình) kiến nghị nâng tỷ lệ lên 80% vì đây là phần vốn nhà nước có thể tham gia và tạo dư địa cho địa phương đàm phán với các nhà đầu tư. Mỗi địa phương tùy hoàn cảnh có phương án riêng và tỷ lệ tham gia góp vốn của nhà nước có thể dưới tỷ lệ tối đa cho phép. ĐBQH Vũ Tiến Lộc (Hà Nội) cho rằng, chủ trương nâng vốn nhà nước trong các dự án PPP cần quan tâm đến các dự án ở vùng sâu, vùng xa. ĐBQH Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) đề nghị, nghiên cứu các trường hợp dự án có lưu lượng giao thông ít, giải phóng mặt bằng khó mà Nhà nước cần có đầu tư PPP thì nên cho cơ chế tham gia góp vốn đến 70% để Nhà nước cùng với nhà đầu tư PPP thực hiện dự án.
Trao đổi về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, hiện nay, những dự án có lưu lượng xe thấp, nhu cầu vận tải không cao nên khả năng thu hồi vốn thấp thì các nhà đầu tư không quan tâm. Do đó, cần thiết nâng tỷ lệ vốn Nhà nước với tỷ lệ bảo đảm hài hòa lợi ích của Nhà nước, nhà đầu tư và người dân. “Chúng tôi đã thử tính một vài lần, tỷ lệ khoảng 70 - 75% là hợp lý. Nhưng tùy từng dự án, người có thẩm quyền quyết định là bao nhiêu và tùy khả năng cân đối vốn của Nhà nước mới quyết định chứ không phải nói như thế là đương nhiên sẽ được Nhà nước bố trí vốn như thế”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nói.
Tại Nghị quyết về Kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021 - 2025, nhu cầu tổng vốn đầu tư toàn xã hội bình quân 5 năm 2021 - 2025 chiếm khoảng 32 - 34% GDP. Tuy nhiên, tỷ trọng vốn đầu tư công chỉ khoảng 16 - 17% tổng vốn đầu tư toàn xã hội, nghĩa là nguồn vốn đầu tư công không thể đáp ứng yêu cầu vốn cho đầu tư phát triển.