3 lần xin hướng dẫn, Bộ vẫn chưa phản hồi
Gần một tháng trước, ngày 13.12.2022, Phó Chủ tịch UBND TP. Cần Thơ Dương Tấn Hiển ký Công văn số 4997/UBND-KT gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư xin ý kiến hướng dẫn thành lập mới Quỹ hỗ trợ phát triển hợp tác xã (HTX) hoạt động theo mô hình HTX.
Theo công văn này, thực hiện Nghị định số 45/2021/NĐ-CP về việc thành lập, tổ chức và hoạt động của Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX (Nghị định số 45), HĐND TP. Cần Thơ đã chấp thuận chủ trương thành lập Quỹ, hoạt động theo mô hình HTX, tại Nghị quyết số 21/NQ-HĐND ngày 8.7.2022. Theo quy định, sau khi HĐND cấp tỉnh phê duyệt chủ trương, Đại hội thành viên Quỹ HTX địa phương họp và ra nghị quyết thành lập quỹ; sau đó quỹ có văn bản đề nghị Sở Kế hoạch và Đầu tư cấp Giấy chứng nhận đăng ký để hoạt động theo quy định.
Tuy nhiên, hiện “chưa có quy định cụ thể về trình tự, thủ tục và các biểu mẫu để đăng ký thành lập Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX. Mặt khác, hệ thống thông tin quốc gia về đăng ký HTX chưa có loại hình pháp lý này”. Do vậy, TP. Cần Thơ liên tiếp gửi công văn ra Bộ Kế hoạch và Đầu tư xin được hướng dẫn (Công văn số 2611/SKHĐT-ĐKKD ngày 6.9.2022 và Công văn số 3275/SKHĐT-ĐKKD ngày 4.11.2022), song đều không được phản hồi.
Sốt ruột trước sự chậm trễ này, bởi việc thành lập quỹ “là cấp thiết” nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các thành phần kinh tế tập thể tiếp cận thêm được nguồn vốn, tạo công ăn việc làm cho người dân, trong Công văn số 4997, Phó Chủ tịch Dương Tấn Hiển bày tỏ “rất mong sớm nhận được thông tin phản hồi từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư”. Gần một tháng trôi qua, theo xác nhận của Chánh văn phòng UBND TP. Cần Thơ Nguyễn Văn Vinh, thành phố vẫn chưa nhận được hướng dẫn của Bộ.
Ông Phạm Văn Phụng, đại diện Ban sáng lập viên Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX Cần Thơ, cho biết: ngay sau khi HĐND thành phố ban hành nghị quyết lập quỹ, Ban sáng lập đã bắt tay vào cuộc tuyển dụng, đào tạo nhân sự, đồng thời đặt cọc thuê viết phần mềm hoạt động của quỹ. “Hiện, chúng tôi mới trả phụ cấp cho các thành viên được 2 tháng và chưa rõ chính xác khi nào quỹ được thành lập để các hoạt động dần ổn định. Nếu thành phố không có cam kết rõ ràng, chúng tôi không thể tiếp tục”, ông Phụng chia sẻ.
Ảnh: Minh Châu
Cần sớm có hướng dẫn
Liên minh HTX Việt Nam xác nhận khó khăn trong lập Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX không phải chỉ tại Cần Thơ. Tính đến 31.12.2022, cả nước còn 12 địa phương chưa lập quỹ, gồm: Cần Thơ, Kiên Giang, Ninh Thuận, Bình Thuận, Phú Yên, Quảng Bình, Nam Định, Khánh Hòa, Quảng Ninh, Hải Dương, An Giang, Tiền Giang. (Trong đó, hầu hết Liên minh HTX tỉnh, thành phố đã có đề án thành lập quỹ gửi UBND tỉnh, thành phố, một số tỉnh đã được chấp thuận và đang xúc tiến thành lập quỹ trong thời gian tới).
Theo Liên minh HTX Việt Nam, nhiều địa phương được lãnh đạo quan tâm, giao cho Liên minh HTX tỉnh, thành phố chủ trình rà soát, xây dựng phương án tổ chức, sắp xếp lại hoạt động quỹ địa phương hoặc thành lập mới theo Nghị định 45 nên việc tổ chức lại, thành lập mới ở các tỉnh này khá thuận lợi.
Tuy nhiên, nhìn chung việc thành lập mới, rà soát tổ chức lại hoạt động các quỹ địa phương đến nay còn rất chậm. Nguyên nhân chính là do các bộ chậm ban hành Thông tư hướng dẫn thực hiện Nghị định số 45. Theo đó, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội ban hành Thông tư số 13/2022/TT-BLĐTBXH hướng dẫn thực hiện quản lý lao động, tiền lương, thủ lao, tiền thưởng đối với Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX, có hiệu lực từ 15.8.2022. Bộ Tài chính ban hành Thông tư số 52/2022/TT-BTC hướng dẫn một số nội dung về chế độ quản lý tài chính, đánh giá hiệu quả hoạt động, xếp loại, xử lý tài chính khi chuyển đổi mô hình hoạt động của các Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX, có hiệu lực từ 01.10.2022.
Trong khi đó, theo quy định của Nghị định số 45, chậm nhất đến 15.5.2024, các quỹ phải rà soát tổ chức lại hoạt động, bổ sung vốn điều lệ tối thiểu, nếu không đáp ứng được các điều kiện phải giải thể bắt buộc. Vì vậy, các quỹ địa phương chỉ còn hơn một năm tới để thực hiện. Với việc chậm tổ chức lại hoạt động, bổ sung vốn điều lệ tối thiểu như hiện nay thì nguy cơ nhiều quỹ phải giải thể bắt buộc.
Chính bởi các bộ chậm ban hành thông tư hướng dẫn nên Quỹ Trung ương bị động trong việc hoàn thiện, đề xuất ban hành các văn bản tổ chức và hoạt động; UBND tỉnh, thành phố, các sở, ban, ngành chậm thẩm định xem xét tổ chức lại hoạt động của quỹ hoặc thành lập mới, Liên minh HTX Việt Nam đánh giá.
Việc lập Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX theo tinh thần Nghị định số 45 tạo thuận lợi cho kinh tế tập thể được tiếp cận thêm nguồn vốn, trong bối cảnh nhiều HTX khó tiếp cận tín dụng ngân hàng. Tuy vậy, do cấp bộ chậm ban hành hướng dẫn khiến việc lập quỹ mới gặp khó khăn. Nếu không sớm khắc phục, cơn khát vốn của nhiều HTX tại Cần Thơ và có thể ở nhiều địa phương khác sẽ còn kéo dài!
