Các vi phạm trong phát hành trái phiếu doanh nghiệp để lại nhiều bài học

Tại Tọa đàm "Thúc đẩy phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp hiệu quả, an toàn, bền vững" ngày 4.12, ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế, cho rằng, các trường hợp vi phạm pháp luật trong phát hành trái phiếu doanh nghiệp thời gian qua ảnh hưởng rất lớn tới niềm tin thị trường, đến việc phát hành, thanh khoản. Vi phạm thì phải xử lý nghiêm và xử lý nhanh, kịp thời. 

Ở chiều tích cực, những trường hợp vi phạm này đã để lại nhiều bài học quý cho cả cho người làm chính sách và nhà đầu tư. 

Thứ nhất, về vi phạm pháp luật, đầu tiên phải hiểu nguyên nhân trước hết là do thực thi pháp luật. Nếu do khâu thực thi thì chúng ta phải tập trung nhiều hơn vào cải thiện việc thực thi, giám sát chính sách, chứ không phải sửa đổi chính sách. 

Thứ hai, từ những sự kiện vừa qua, nhu cầu hoàn thiện pháp luật có thể có, ví dụ như rõ ràng hơn về quyền, trách nhiệm của nhà đầu tư, của người phát hành trong trường hợp phát hành trái phiếu bị vi phạm. Như vậy, nhà đầu tư biết khi xảy ra trường hợp này, họ có quyền và lợi ích gì và khi không thanh khoản được trái phiếu do rủi ro của thị trường thì quyền và lợi ích của nhà đầu tư như thế nào. Nhờ đó, nhà đầu tư có thêm kênh để quyết định.

Thứ ba, bản thân nhà đầu tư cần tự rút ra bài học, phải nâng cao tính chuyên nghiệp, chuyên môn của mình.

Cùng quan điểm, Tổng Giám đốc Công ty Quản lý Quỹ SSI Nguyễn Ngọc Anh cho rằng, với thị trường trái phiếu hay bất kỳ thị trường nào, đều phải trải qua giai đoạn phát triển và những vấp váp để chỉnh sửa lại những quy định, chính sách và chuẩn chỉnh hóa quá trình phát triển của mình.

Thực ra đây cũng là những cú vấp mang tính chất tương đối tất yếu. Nhìn sang lịch sử các nước xung quanh trước khi họ đi đến một thị trường trái phiếu phát triển tương đối hoàn hảo như hiện nay và thậm chí là đến thời điểm hiện nay, họ cũng vẫn có vấn đề và tiếp tục hoàn thiện thể chế.

Nếu nhìn ở khía cạnh trái phiếu là sản phẩm đi vay và cho vay, nếu ngân hàng có tỷ lệ nợ xấu nhất định, thì về nguyên tắc thị trường trái phiếu cũng vận động theo nguyên tắc chung như vậy. Do đó, nhà đầu tư là những người thực hiện mua trái phiếu cần trang bị kiến thức đầy đủ và được tiếp cận nguồn thông tin đầy đủ trên cơ sở khuôn khổ pháp lý hoàn chỉnh. 

Trong thời gian qua, có một số doanh nghiệp làm ăn phi pháp, bị xử lý hình sự, ảnh hưởng tới niềm tin của nhà đầu tư đối với thị trường trái phiếu. Theo bà Ngọc Anh, với những doanh nghiệp này, vi phạm về trái phiếu là một phần các vi phạm của họ trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Đây là số ít nếu so với toàn bộ quy mô thị trường và việc xử lý cho tới thời điểm này là quyết tâm rất lớn của Đảng và Nhà nước, xử lý đến cùng tất cả trường hợp vi phạm.