Sửa đổi Luật Dầu khí - hoàn thiện thể chế phát triển ngành dầu khí

Bài 1: Công phu và khoa học

Theo đánh giá của các chuyên gia, sau nhiều lần lấy ý kiến, dự thảo Luật Dầu khí (sửa đổi) đã dần hoàn thiện về mặt kỹ thuật lẫn nội dung; có sự tích hợp, tiếp thu, chỉnh sửa từ các góp ý chính đáng, thiết thực để có được một sản phẩm trí tuệ, công phu, khoa học, cơ bản đáp ứng được các mục tiêu đề ra.

Hướng tới mục tiêu thúc đẩy hoạt động dầu khí

Theo TS. Nguyễn Quốc Thập, Chủ tịch Hội Dầu khí Việt Nam, năm 1993, Luật Dầu khí ra đời với mục tiêu tiếp tục thúc đẩy hoạt động dầu khí; bao trùm các hoạt động dầu khí vào trong khuôn khổ pháp lý mà trước đây chưa có. Từ khi có Luật Dầu khí 1993, nước ta đã đẩy mạnh được hoạt động đầu tư thăm dò, khai thác dầu khí, tiếp tục thu hút được đầu tư nước ngoài để gia tăng sản lượng khai thác. Ở vào đỉnh cao của hoạt động khai thác dầu khí vào năm 2014, nước ta khai thác khoảng 27 - 28 triệu tấn dầu quy đổi mỗi năm. Tuy nhiên, đến nay, chỉ còn khoảng 17 - 18 triệu tấn dầu khí quy đổi, thấp hơn so với giai đoạn đỉnh cao đến 10 triệu tấn.

Sửa đổi Luật Dầu khí để
Sửa đổi Luật Dầu khí để "đánh thức" tiềm năng đầu tư vào dầu khí. Nguồn: ITN

Ông Nguyễn Quốc Thập cho biết thêm, Luật Dầu khí đã sửa đổi 2 lần vào năm 2000 và 2008, nhưng thực chất những lần sửa đổi này không lớn, chủ yếu là nhằm tích hợp với sự thay đổi của những Luật khác, đặc biệt là liên quan đến Luật Thuế và Luật Đầu tư. Đến năm 2015, mặc dù Chính phủ đã ban hành Nghị định 95/2015/NĐ-CP nhằm cụ thể hóa Luật Dầu khí, nhưng với sự biến đổi của thị trường dầu khí và khủng hoảng giá dầu cũng như hiện trạng tài nguyên, tình hình địa chính trị thế giới và khu vực đã khiến thu hút đầu tư vào ngành dầu khí sụt giảm. 

Từ năm 2015 đến nay, số lượng các hợp đồng dầu khí mới được ký kết rất ít ỏi. Theo đó, trong giai đoạn 2016 - 2020, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam chỉ ký được 8 hợp đồng dầu khí mới, chưa bằng 1/3 so với giai đoạn 2010 - 2015 (27 hợp đồng). Một trong những nguyên nhân chính là các điều khoản không còn đủ hấp dẫn trong điều kiện mới đã có nhiều thay đổi và công tác triển khai trên thực địa gặp nhiều khó khăn, thách thức hơn.

Một bất cập nữa là mặc dù có cơ hội để đẩy nhanh hoạt động khai thác các mỏ khí nhưng vì đặc thù dự án khí là dự án phát triển theo chuỗi nên vẫn đang gặp rất nhiều vướng mắc về thủ tục. Thực tế, có những cụm khí phát hiện năm 1997 đến thời điểm hiện nay vẫn chưa đưa vào phát triển khai thác. Một điều nữa dễ dàng nhận thấy là các luật mới ra đời sau 2008 như Luật Đầu tư, Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp cũng có những xung đột và có cả khoảng trống với Luật Dầu khí. Hàng loạt những bất cập cho thấy rất cần phải điều chỉnh, sửa đổi toàn diện Luật Dầu khí.

Không để Luật "lạc điệu" với thực tế

Theo các chuyên gia, ngay sau khi Quốc hội đưa Dự án Luật Dầu khí (sửa đổi) vào chương trình xây dựng luật và pháp lệnh 2022, đã có nhiều buổi hội thảo, lấy ý kiến góp ý cho dự thảo Luật và đến nay, Dự thảo Luật đã có sự tích hợp, tiếp thu, chỉnh sửa từ các góp ý chính đáng, thiết thực và cho ra được một sản phẩm công phu, khoa học.

Đặc biệt, dự thảo Luật đã bổ sung 1 chương mới về hoạt động điều tra cơ bản. Theo đó, căn cứ chiến lược, quy hoạch về năng lượng, tài nguyên khoáng sản và đề xuất của các tổ chức, Bộ Công thương chủ trì, phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường; các bộ, cơ quan có liên quan xây dựng danh mục đề án điều tra cơ bản về dầu khí, bảo đảm tính tổng thể, đồng bộ trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Mặt khác, dự thảo luật cũng đã quy định chính sách ưu đãi áp dụng đối với các lô, mỏ dầu khí được thực hiện thông qua hợp đồng dầu khí; tính toán rất nhiều đến cơ chế chia sẻ rủi ro, đặc biệt ở khâu điều tra, thăm dò. Vấn đề phân cấp, phân quyền của các bên liên quan trong hoạt động dầu khí được quy định rõ ràng hơn, minh bạch hơn, gắn với trách nhiệm của cơ quan chủ trì, đầu mối và thẩm quyền, trách nhiệm của các cơ quan liên quan, bảo đảm tính khả thi cao; khắc phục được tình trạng quy định chung chung, thiếu rõ ràng, phối hợp không hiệu quả và kéo dài thời gian. 

Dưới góc độ là những người chứng kiến hoạt động dầu khí từ trước khi Luật Dầu khí 1993 ra đời đến nay, Chủ tịch Hội Dầu khí Việt Nam cho rằng, trước rất nhiều những khó khăn, vướng mắc về cơ chế, chính sách đã cản trở hoạt động dầu khí, mong rằng Luật Dầu khí (sửa đổi) sẽ được ban hành và thật sự đi vào thực tiễn; giải quyết được những vướng mắc và phục vụ hiệu quả cho sự phát triển của ngành dầu khí nước nhà. 

Chỉ rõ 3 điểm khác biệt của Luật Dầu khí so với luật thông thường, ĐBQH Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế cho biết, đó là có tính rủi ro, tính quốc tế và tính đặc thù. Hoạt động dầu khí chịu rủi ro lớn, do tính chất, cấu tạo địa chất, các tích tụ dầu khí, nằm sâu dưới lòng đất, địa chất phức tạp, ngoài đại dương... Do đó, thể chế, chính sách điều chỉnh hoạt động dầu khí cần phải được thiết kế tính đến những rủi ro này, nhằm thúc đẩy hoạt động dầu khí. 

Thị trường

Sản phẩm “bất ngờ” của TH được đón nhận tại Trung Quốc
Thị trường

Sản phẩm “bất ngờ” của TH được đón nhận tại Trung Quốc

Trong 6 kỳ Hội chợ Nhập khẩu quốc tế (CIIE) Thượng Hải, các doanh nghiệp Việt Nam đã giới thiệu tới bạn hàng Trung Quốc các sản phẩm thế mạnh của mình như cà phê, hạt điều, các dòng đồ uống hoa quả, nước yến. Tại hội chợ lần này, Tập đoàn TH - doanh nghiệp được biết đến với thương hiệu TH true MILK, mang tới dòng sản phẩm bất ngờ với nhiều bạn hàng: Bơ lạt tự nhiên TH true BUTTER.

SEMIExpo Viet Nam 2024 - bước tiến quan trọng trong nỗ lực tham gia chuỗi giá trị bán dẫn toàn cầu
Thị trường

SEMIExpo Viet Nam 2024 - bước tiến quan trọng trong nỗ lực tham gia chuỗi giá trị bán dẫn toàn cầu

Triển lãm ngành công nghiệp bán dẫn Việt Nam 2024 - SEMIExpo Viet Nam 2024 là sự kiện đánh dấu bước tiến quan trọng của Việt Nam trong nỗ lực tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu của ngành công nghiệp bán dẫn, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng phát biểu.

Tốc độ tăng/giảm các nhóm hàng hóa và dịch vụ trong rổ chỉ số CPI tháng 10.2024 so với tháng trước
Thị trường

CPI tháng 10 tăng 2,89%

Theo Tổng cục Thống kê, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 10 tăng 0,33% so với tháng trước và tăng 2,89% so với cùng kỳ năm trước do giá lương thực, thực phẩm tăng vì ảnh hưởng bởi mưa bão và giá xăng dầu trong nước tăng theo giá thế giới.

TH chinh phục giới trẻ với nước uống Mãng cầu sữa “hot trend”
Thị trường

TH chinh phục giới trẻ với nước uống Mãng cầu sữa “hot trend”

Nắm bắt xu hướng lựa chọn đồ uống tốt cho sức khỏe của nhiều độ tuổi, trong đó có cả giới trẻ, Tập đoàn TH - đơn vị sở hữu thương hiệu TH true MILK, đã tiên phong nghiên cứu và phát triển nhiều dòng sản phẩm sữa tươi sạch và đồ uống tốt cho sức khỏe, trong đó có Nước uống Sữa trái cây Mãng cầu tự nhiên TH true JUICE milk.

Ảnh minh họa
Thị trường

Gỡ nút thắt xuất khẩu chè giá rẻ

Ngành chè với bề dày lịch sử hàng nghìn năm, từng được ví như “vàng xanh” của đất nước, song giá chè xuất khẩu vẫn còn thấp. Theo đại diện Hiệp hội Chè Việt Nam, phải tạo được liên kết sản xuất, hình thành vùng nguyên liệu chất lượng mới nâng cao giá bán lên được. Nếu cứ "dìm nhau", phân tán, phân chia thị trường thì khó thoát khỏi bẫy giá rẻ của thế giới.

Đa dạng các chương trình khuyến mãi, kích cầu tiêu dùng trong nước
Thị trường

Đa dạng các chương trình khuyến mãi, kích cầu tiêu dùng trong nước

Thị trường tiêu dùng nội địa đóng vai trò quan trọng và là một trong 3 trụ cột của nền kinh tế Việt Nam, vì vậy bên cạnh những chính sách an sinh xã hội, việc làm, giảm lãi suất ngân hàng, các chương trình kích cầu tiêu dùng, khuyến mãi sẽ tăng thêm niềm tin của người tiêu dùng, thúc đẩy chi tiêu.

Vùng trồng chè hữu cơ tại Thái Nguyên
Thị trường

Chuyển tư duy sang kinh tế nông nghiệp để nông dân bớt nghèo

Sáng nay (ngày 4.11), Quốc hội thảo luận tại hội trường về tình hình kinh tế - xã hội năm 2024 và dự kiến kế hoạch phát triển năm 2025. TS. NGUYỄN ĐĂNG NGHĨA, chuyên gia nông nghiệp, cho rằng, các đại biểu cần trao đổi và tìm giải pháp thúc đẩy nhanh quá trình chuyển tư duy sang kinh tế nông nghiệp để giúp nông dân bớt nghèo, nhất là nông dân trồng lúa.

Gỗ là một trong những ngành hàng xuất khẩu phải đối diện với nhiều vụ việc điều tra phòng vệ thương mại.
Thị trường

Doanh nghiệp cần sẵn sàng cho vụ kiện phòng vệ thương mại

Khi xuất khẩu sang Hoa Kỳ, doanh nghiệp có thể bị kiện phòng vệ thương mại bất kỳ lúc nào. Do vậy, doanh nghiệp cần tăng cường hợp tác để chủ động nắm thông tin từ sớm, từ xa; chuẩn bị nguồn lực phù hợp để xử lý khi vụ việc xảy ra, Tham tán thương mại, Trưởng cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ Đỗ Ngọc Hưng khuyến nghị.

Yadea thúc đẩy chuyển đổi ngành công nghiệp xe điện tại Việt Nam
Thị trường

Yadea thúc đẩy chuyển đổi ngành công nghiệp xe điện tại Việt Nam

Trong bối cảnh kinh tế hội nhập, Yadea - thương hiệu đứng số 1 toàn cầu về doanh số bán hàng trong 7 năm liên tiếp đã không ngừng nỗ lực nghiên cứu và phát triển sản phẩm phù hợp với thị trường Việt Nam. Với hệ thống nhà máy hiện đại tại Bắc Giang và cam kết hợp tác với các nhà cung ứng nội địa, Yadea đang góp phần quan trọng vào sự phát triển bền vững của ngành công nghiệp xe điện tại Việt Nam.

Kỳ vọng quyết sách “đúng – trúng” đối với ngành phân bón Việt Nam
Xã hội

Kỳ vọng quyết sách “đúng – trúng” đối với ngành phân bón Việt Nam

Khi mặt hàng phân bón được áp thuế VAT đầu ra, doanh nghiệp sẽ được khấu trừ thuế VAT đầu vào, từ đó giảm áp lực khi đầu tư…Do đó, theo các chuyên gia, nếu chuyển đổi chính sách thuế giá trị gia tăng đối với mặt hàng phân bón từ diện miễn thuế, sang áp dụng thuế suất sẽ có lợi cho cả 3 nhà: Nhà nước, doanh nghiệp và nông dân.