Sớm hoàn thiện khung pháp lý

- Có ý kiến cho rằng, khái niệm về thuốc lá trong Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá đã bao gồm một số sản phẩm thuốc lá mới, ông nhận định gì về vấn đề này?

- Trước đây, nói đến thuốc lá là thuốc được sản xuất từ lá thuốc. Tuy nhiên, thuốc lá hiện nay từ hương liệu, nguyên liệu… đã chuyển sang một hình thức mới, phương thức mới sử dụng mới. Rõ ràng, thuốc lá điện tử là một sản phẩm mới và hiện vẫn chưa được định danh trong danh mục những mặt hàng cấm.

Các chuyên gia y tế thế giới đã có những nghiên cứu khẳng định, tác hại của thuốc lá rất lớn. Tuy nhiên, hiện nay ở Việt Nam, việc truyền thông về tác hại của thuốc lá trên các phương tiện thông tin đại chúng và hệ thống truyền thông thông tin đa phương tiện chưa nhiều. Trong khi đó, thế hệ trẻ lại thường xuyên xem các trang web, mạng xã hội có những quảng cáo về thuốc lá điện tử và trào lưu sử dụng thuốc lá điện tử đang diễn ra khá phổ biến ở giới trẻ. Trước thực trạng này, nếu không có các biện pháp tăng cường quản lý nhà nước, sửa đổi hệ thống văn bản pháp luật về phòng chống tác hại thuốc lá, buôn bán thuốc lá thì hậu quả sẽ khôn lường…

Đáng nói, thế hệ trẻ không nhận thức hết được về tác hại của thuốc lá và thuốc lá điện tử. Bởi vì, những tác hại của thuốc lá không phải xảy ra ngày hôm nay, mà về lâu dài, những chất độc sẽ tích tụ và gây bệnh về sau. Các cháu đang ở độ tuổi phát triển về thể chất và tinh thần, nếu sử dụng lâu dài rất có thể sẽ ảnh hưởng xấu tới vấn đề giống nòi, ảnh hưởng đến đến sức khỏe của con cháu…

Việt Nam có khoảng 12 triệu người cao tuổi, thì chỉ có 5% là không có bệnh tật, và đa số họ là những người không nghiện bất cứ một chất kích thích nào. Còn khoảng 95% người cao tuổi bị 2,9 bệnh nền và những người bị các bệnh nặng về phổi, huyết áp, tim mạch... Phần lớn họ là người sử dụng rượu, bia thường xuyên và nghiện thuốc. Thống kê đó đã cho thấy, tác hại của thuốc lá đến sức khoẻ con người là rất lớn. Nếu tuổi trẻ không giữ sức khỏe thì chắc rằng tuổi già họ sẽ gặp nhiều bệnh tật hơn.

- Theo ông, chúng ta nên làm gì để giảm tác hại của thuốc lá, thuốc lá điện tử, đặc biệt là cho giới trẻ người Việt?

- Tôi cho rằng, để thực hiện tốt việc giảm tác hại của thuốc lá cần nâng cao công tác quản lý trong phân phối, buôn bán thuốc lá. Tôi đã thấy ở nhiều nước, nếu không có giấy tờ (chứng minh thư, căn cước,…) chứng minh trên 18 tuổi thì không được mua thuốc lá. Hiện nay công tác quản lý việc buôn bán thuốc lá của nước ta vẫn còn lỏng lẻo, chưa hợp lý. Vì vậy, chúng ta cần đưa vào luật các quy định, chế tài nhằm xử lý nghiêm những người có hành vi buôn, bán thuốc lá lậu, bán thuốc lá cho người dưới 18 tuổi.  

Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh tuyên truyền về tác hại của thuốc lá trên các phương tiện thông tin đại chúng, các trang web chính thức nhằm giúp thế hệ trẻ nhận thức rõ hơn về tác hại của thuốc lá và thuốc lá điện tử. Ngoài ra, gia đình và nhà trường cần giáo dục nâng cao hiểu biết cho các em học sinh về tác hại của thuốc lá cũng như thuốc lá điện tử để các em tự hạn chế sử dụng thuốc lá, thuốc lá điện tử… Về phía nhà trường cũng tăng cường các biện pháp giáo dục ý thức, các hình thức kỷ luật nếu phát hiện học sinh sử dụng thuốc lá, thuốc lá điện tử…

Hơn thế, tôi cho rằng, muốn thực hiện hiệu quả công tác phòng chống tác hại của thuốc lá thì cần có sự chung tay của cả hệ thống chính trị, của cả cộng đồng.

Bảo vệ sức khoẻ cho người dân

- Vấn đề đặt ra hiện nay là có nên cho phép thí điểm các sản phẩm có hại cho sức khỏe (thuốc lá thế hệ mới) hay cấm sản xuất, kinh doanh và nhập khẩu vào Việt Nam các sản phẩm này. Quan điểm của ông về vấn đề này như thế nào?

- Để cấm nhập hay cho nhập các sản phẩm có hại cho sức khỏe và cấm toàn bộ các sản phẩm thuốc lá mới hay không, theo tôi, cần phải có khảo sát và tính toán rõ ràng. Hiện nay, chúng ta đang trong “thế giới phẳng” và có hàng triệu người Việt Nam ở nước ngoài thì các sản phẩm thuốc lá mới cũng sẽ xuất hiện khá phổ biến.

Tôi cho rằng, việc quản lý buôn, bán các sản phẩm có hại cho sức khỏe và cấm toàn bộ các sản phẩm thuốc lá mới sẽ rất khó khăn. Do đó, bên cạnh việc kiểm soát việc nhập, buôn bán các sản phẩm có hại cho sức khỏe và cấm toàn bộ các sản phẩm thuốc lá mới, chúng ta hãy nâng cao việc tuyên truyền tác hại của thuốc lá và thuốc lá điện tử cho giới trẻ để họ nhận thức và tự giác không sử dụng.

Tôi không khuyến khích việc cho nhập các sản phẩm có hại cho sức khỏe và cấm toàn bộ các sản phẩm thuốc lá mới. Điều này góp phần bảo vệ tốt hơn cho sức khoẻ người dân.

- Xin trân trọng cảm ơn Ông!