Kiểm tra nhu cầu kinh tế và lợi ích của người tiêu dùng

Theo Thông tư số 08/2013 của Bộ Công thương, việc lập cơ sở bán lẻ ngoài cơ sở thứ nhất được xem xét từng trường hợp cụ thể căn cứ vào việc kiểm tra nhu cầu kinh tế của địa bàn nơi đặt cơ sở bán lẻ theo các tiêu chí: số lượng các cơ sở bán lẻ, sự ổn định của thị trường, mật độ dân cư và quy mô của địa bàn cấp quận, huyện nơi dự kiến đặt cơ sở bán lẻ. Để bảo đảm việc kiểm tra nhu cầu kinh tế chặt chẽ, Thông tư 08 cũng quy định, UBND tỉnh, thành phố thành lập Hội đồng Kiểm tra nhu cầu kinh tế để xem xét sự phù hợp của việc lập một cơ sở bán lẻ ngoài cơ sở bán lẻ thứ nhất theo các tiêu chí nêu trên. Trường hợp địa điểm lập cơ sở bán lẻ thuộc khu vực địa lý cấp phường, xã, thị trấn tiếp giáp với tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương khác thì Hội đồng Kiểm tra nhu cầu kinh tế phải bao gồm đại diện của UBND cấp tỉnh tiếp giáp.

Nguồn: ITN

Việc nhà đầu tư mở thêm nhiều cơ sở bán lẻ sẽ là bình thường ở một thị trường có sức mua cao, người dân có thói quen mua đồ trong siêu thị, cửa hàng tiện ích. Nhưng với khả năng tiêu dùng và thói quen mua hàng hóa của người dân Việt Nam thì dễ thấy việc mở thêm cơ sở bán lẻ của doanh nghiệp nước ngoài dường như không hợp lý. Và thực tế, ở nhiều địa phương đang có tình trạng cơ sở bán lẻ của doanh nghiệp nước ngoài nằm ở vị trí đắc địa, nằm ngay sát điểm bán lẻ của doanh nghiệp trong nước. Trong khi đó, trên thế giới đã có nguyên tắc xác định quy mô của siêu thị, số lượng siêu thị trên một địa bàn dân cư. Vậy phải lý giải như thế nào về việc áp dụng nguyên tắc ENT khi xem xét cho doanh nghiệp nước ngoài mở cơ sở bán lẻ sau cơ sở thứ nhất tại những địa phương này?

Nguyên Thứ trưởng Bộ Công thương Phan Thế Ruệ cho rằng, quy định chung chung và thực hiện ENT thiếu thống nhất ở các địa phương đang khiến cho doanh nghiệp bán lẻ ngoại có thể tấn công mạnh mẽ vào thị trường, giành ưu thế trong cuộc chiến thị phần. Do lá chắn bảo vệ không còn tác dụng, nên doanh nghiệp bán lẻ trong nước đang phải chịu sức ép cạnh tranh lớn ở thị trường trong nước. Vì vậy, các cơ quan chức năng phải khẩn trương rà soát và chấn chỉnh việc kiểm tra nhu cầu kinh tế khi doanh nghiệp nước ngoài mở cơ sở bán lẻ ngoài cơ sở thứ nhất ở nước ta.

Yêu cầu mở dùng lá chắn bảo vệ như một khóa hãm đối với doanh nghiệp nước ngoài có vẻ thuyết phục khi bảo vệ doanh nghiệp nội địa; tuy nhiên, mặt trái của nó có vẻ như là động lực cho phép sự trì trệ do lợi thế cạnh tranh đối với doanh nghiệp trong nước.

Lợi và hại có hay không chỉ người mua đủ sứác phán xét.