Nhiều sai phạm về đất đai tại huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum: Giao đất, cho thuê đất trái thẩm quyền số lượng lớn

Kon Plông là huyện miền núi nằm ở phía Đông Bắc tỉnh Kon Tum, được thành lập năm 2002, có diện tích tự nhiên 137.124ha, dân số gần 30 nghìn người, chủ yếu là 3 dân tộc Xơ Đăng, Hre và người Kinh sinh sống. Sau khi thành lập, UBND huyện Kon Plông đã xây dựng phương án xúc tiến, ưu đãi đầu tư nhà biệt thự để thu hút nguồn lực vào địa bàn,. Đây là chủ trương đúng, tuy nhiên việc giao đất cho các tổ chức và cá nhân là trái quy định của Luật Đất đai, gây thất thoát ngân sách Nhà nước.

Cụ thể, việc năm 2007, UBND huyện bố trí chia lô đất biệt thự có diện tích từ 1.000 - 1.500m2/lô cho 190 hộ gia đình, cá nhân với tổng diện tích là 195.817m2 đất có nhiều điểm trái với quy định của pháp luật. Cụ thể, việc ban hành thông báo giới thiệu địa điểm xây dựng nhà ở biệt thự, thông báo nộp tiền sử dụng đất và thu tiền sử dụng đất khi chưa có quyết định giao đất là vi phạm, không có giá trị pháp lý. Điều này dẫn đến hệ lụy là nhiều thông báo giới thiệu địa điểm xây dựng biệt thự đã quá thời hạn 60 ngày (theo Quy chế quản lý xây dựng nhà biệt thự trên địa bàn huyện Kon Plông), người sử dụng đất chưa xây dựng nhưng Phòng Tài nguyên và Môi trường không ban hành văn bản thu hồi thông báo, để một số cá nhân lợi dụng mua bán, chuyển nhượng đất tràn lan.

Cũng theo Kết luận thanh tra, trong giai đoạn từ tháng 7.2014 đến năm 2022, ngoài 5 trường hợp được giao đất có thu tiền sử dụng đất (đã được UBND tỉnh chỉ đạo chuyển cho cơ quan Cảnh sát điều tra - Công an tỉnh để điều tra xử lý theo quy định), còn phát hiện 16 trường hợp giao đất có thu tiền sử dụng đất nhưng không thông qua đấu giá, không xác định giá đất cụ thể tại thời điểm giao đất với tổng diện tích 14.974,5m2 là vi phạm quy định tại Điều 118, Luật Đất đai 2013, gây thất thu ngân sách Nhà nước. Trách nhiệm này thuộc về UBND huyện Kon Plông và Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện.  

Năm 2019, thị trấn Măng Đen, huyện Kon Plông được thành lập theo Nghị quyết số 70/NQ-UBTVQH của Ủy ban Thường vụ Quốc hội ngày 16.7.2019), UBND huyện giao đất ở đô thị cho 10 trường hợp với diện tích cho mỗi trường hợp 300m, là vượt hạn mức so với quy định của UBND tỉnh Kon Tum.

Qua thanh tra cho thấy, tại 151 trường hợp được giao đất ở, UBND huyện Kon Plông đã giao tổng diện tích 102.224,3m2 đất cho hộ gia đình, cá nhận để quản lý (không thu tiền sử dụng đất) là sai so với quy định tại Điều 34, Luật Đất đai 2003 và Điều 54 Luật Đất đai 2013.

UBND huyện Kon Plông cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với diện tích đất quản lý và diện tích đất ở trong cùng một thửa đất, nhưng không thể hiện vị trí, tọa độ phần đất ở, dẫn đến một số hộ gia đình, cá nhân đã tùy tiện trong sử dụng đất, nhiều trường hợp xây dựng công trình lấn qua phần diện tích đất giao quản lý. Có 26 lô đất chưa có quyết định giao đất của UBND huyện Kon Plông nhưng đã xây dựng công trình trên đất, các cơ quan chức năng của huyện Kon Plông khi kiểm tra, phát hiện không tham mưu, xử lý vi phạm theo quy định.

Bên cạnh nhiều sai phạm trong quá trình giao, quản lý sử dụng đất ở; trên địa bàn huyện Kon Plông còn biểu hiện buông lỏng quản lý, để xảy ra việc chuyển nhượng trái luật đối với các dự án cho thuê đất vào mục đích sản xuất kinh doanh nông nghiệp. Cụ thể: Ông Lâm Bá Khải thuê đất để xây dựng vườn hoa tại thôn Măng Đen với hình thức thuê đất trả tiền hàng năm, nhưng hiện ông Khải đã chết, nhưng UBND huyện Kon Plông chưa tiến hành việc thu hồi đất theo quy định. Trường hợp bà Trần Thị Kim Oanh thuê đất để nuôi cá nước lạnh thương phẩm gắn với du lịch sinh thái tại thôn Kon Chênh, xã Măng Cành với hình thức thuê đất trả tiền hàng năm, nhưng bà Oanh đã chuyển nhượng dự án trái pháp luật cho người khác, nhưng UBND huyện Kon Plông chưa xử lý theo quy định.

 Đối với các dự án cho thuê đất vào mục đích sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp: Bà Nguyễn Thị Ngọc Hoa được UBND huyện Kon Plông giao1,2 ha đất năm 2010 để sử dụng vào mục đích xây dựng khu vui chơi thiếu nhi và phục vụ trưng bày sản phẩm hoa cây cảnh với hình thức thuê đất trả tiền một lần. Hiện nay, dự án chưa hoàn thành giai đoạn đầu tư, nhưng đã chuyển nhượng qua 2 chủ khác, có dấu hiệu chậm đưa đất vào sử dụng, vi phạm pháp luật về đất đai, nhưng UBND huyện Kon Plông và các cơ quan chức năng chưa kiểm tra, xử lý vi phạm.

Trường hợp bà Nguyễn Thị Kim Dung được UBND huyện Kon Plông cho thuê 26.700 m2 đất từ năm 2008 để sử dụng vào mục đích xây dựng nhà giữ xe, khu du lịch ăn uống, giải khát, bán quà lưu niệm với hình thức thuê đất trả tiền thuê đất hàng năm. Theo kết luận thanh tra “Hiện nay, bà Nguyễn Thị Kim Dung đã triển khai dự án, kinh doanh dịch vụ; tuy nhiên bà Dung chưa tiếp cận thủ tục đất đai (chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất). Tuy nhiên, thực tế nội dung kết luận thanh tra về vụ việc này là chưa chính xác, bởi lẽ sau khi được giao đất từ năm 2008, đến nay khu đất vẫn "hoang tàn",  đang xảy ra tranh chấp với bà Võ Thị Thu Lan, trải qua nhiều cấp Tòa án giải quyết, sự việc vẫn chưa thể tiến hành thi hành án và là một trong các vụ việc nổi cộm trên địa bàn trong những năm qua. Kết luận thanh tra cũng chỉ ra trách nhiệm để xảy ra tồn tại, vi phạm này thuộc về UBND huyện Kon Plông, Phòng Tài nguyên và Môi trường và các hộ sử dụng đất (bà Nguyễn Thị Ngọc Hoa và bà Nguyễn Thị Kim Dung).

Vi phạm còn xảy ra đối với các dự án thuộc thẩm quyền của UBND tỉnh Kon Tum cho các tổ chức thuê đất trên địa bàn. Cụ thể, dự án sản xuất nông nghiệp do Công ty TNHH Việt Khang Nông, nhưng chủ đầu tư lại sử dụng đất để xây dựng các hạng mục công trình không phù hợp với diện tích đất được thuê, là hành vi vi phạm pháp luật về đất đai. Do đó, cần xem xét xử lý vi phạm đối với Công ty TNHH Việt Khang Nông việc quản lý, sử dụng đất. Công ty TNHH Bình Minh Măng Đen chưa đầu tư xây dựng các hạng mục nhà xưởng, nhà ở và nhà kho theo đăng ký đầu tư; chưa đưa vào sử dụng đối với phần diện tích 36.924,5m2 trồng cây hàng năm, có dấu hiệu vi phạm pháp luật về đất đai. Công ty TNHH Ê Ban (đổi tên từ Công ty TNHH Sản xuất - Thương mại và Dịch vụ nông nghiệp Ngọc Thanh Minh) và Công ty TNHH Ocean Link Việt Nhật (nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất từ Công ty TNHH Nông nghiệp xanh Măng Đen); các doanh nghiệp này có dấu hiệu chuyển nhượng dự án trái quy định theo Điều 175, Điều 189 Luật Đất đai năm 2013.

Công ty Cổ phần Công nghệ tưới Khang Thịnh, Công ty TNHH Biophap mặc dù đã sử dụng hết phần diện tích đất thuê, nhưng không sử dụng phần diện tích đất để làm nhà màng và sử dụng đất không đúng mục đích theo quyết định thuê đất, có dấu hiệu vi phạm pháp luật về đất đai.

Sai phạm còn xuất hiện tại các dự án sử dụng đất vào mục đích phi nông nghiệp trên địa bàn huyện như: Công ty TNHH MTV Cao su Kon Tum được UBND tỉnh cho thuê đất từ năm 2006 với hình thức thuê đất trả tiền thuê đất hàng năm, nhưng không triển khai dự án đã được phê duyệt mà cho một đơn vị khác là Công ty Cổ phần Du lịch - Thương mại - Khách sạn Hưng Yên đầu tư khai thác là sai với quy định của Luật Đất đai (đất thuê trả tiền hàng năm không được chuyển nhượng, không được thế chấp, góp vốn...). Hơn thế nữa, Công ty Cổ phần Du lịch - Thương mại - Khách sạn Hưng Yên còn xây dựng công trình trên đất đó mà không đăng ký, chứng nhận tài sản trên đất; sau đó còn tự ý bán tài sản trên đất và quyền sử dụng đất cho doanh nghiệp tư nhân khác là Công ty TNHH Khánh Dương - Măng Đen là sai quy định của Luật Đất đai, Luật Xây dựng. Tiếp đến, Công ty TNHH Khánh Dương - Măng Đen vẫn chưa hoàn thiện thủ tục đất đai, nhưng đã xây dựng công trình trên đất và tổ chức kinh doanh, thương mại dịch vụ là hành vi chiếm đất. UBND huyện Kon Plông đã cấp Giấy phép xây dựng cho Công ty Cổ phần Du lịch - Thương mại - Khách sạn Hưng Yên để xây dựng công trình khu nhà nghỉ - Du lịch sinh thái trên phần diện tích đất ban đầu cấp cho Công ty Cao su Kon Tum thuê của Nhà nước là không đúng quy định.

Từ những sai phạm nối tiếp như trên, việc mua bán qua nhiều chủ sử dụng, đã để lại hậu quả là đến nay việc giải quyết vấn đề pháp lý về quyền của người sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản trên đất và việc mua, bán tài sản vi phạm trên đất thuê của Nhà nước giữa các chủ thể là rất phức tạp, dễ phát sinh tranh chấp, khiếu kiện; gây bất bình và mất niềm tin trong quần chúng Nhân dân.

*Báo Đại biểu Nhân dân tiếp tục giám sát và thông tin kết quả thực thi pháp luật của các đơn vị liên quan trong vụ việc trên đến bạn đọc và cử tri cả nước.