Dự án hết hạn gia hạn đầu tư, hết hạn gia hạn sử dụng đất
Dự án Bãi container và dịch vụ cảng của Công ty TNHH Xây dựng Lưu Nguyễn (Công ty Lưu Nguyễn, chủ đầu tư mới hiện nay là Công ty Cổ phần Dịch vụ cảng Lưu Nguyên Cái Mép) và dự án Kho bãi tổng hợp, dịch vụ hậu cần cảng và dịch vụ logistics của Công ty TNHH Tài Tiến (Công ty Tài Tiến) nằm trên địa phường Phước Hòa, thị xã Phú Mỹ (khu vực Cái Mép Hạ).
Theo tài liệu, liên quan đến 2 dự án trên, ngày 29.4.2022 Sở Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu đã có văn bản số 1105/SKHĐT-ĐT, gửi UBND tỉnh liên quan đến đơn thư kiến nghị của người dân có đất thu hồi tại hai dự án trên.
Theo nội dung văn bản, Dự án của Công ty Lưu Nguyễn, được UBND tỉnh cấp giấy chứng nhận đầu tư số 49121000331, lần đầu ngày 4.5.2011. Quy mô diện tích khoảng 31,05ha, tổng vốn đầu tư 245,6 tỷ đồng, tiến độ thực hiện dự án đến quý IV/2013. Chứng nhận thay đổi lần đầu ngày 14.2.2015, điều chỉnh tiến độ thực hiện dự án đến năm 2020 đưa toàn bộ dự án vào hoạt động và tiến độ góp vốn.
Ngày 28.10.2014, Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) số BN 981472 với diện tích 310.507,9m2, mục đích sử dụng đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp.
Đến ngày 6.5.2014, Công ty Lưu Nguyễn đã được bàn giao đất thực địa.
Ngày 17.10.2018, UBND tỉnh Bà Rịa Vũng – Tàu đã gia hạn quyền sử dụng đất 24 tháng để công ty Lưu Nguyễn tiếp tục triển khai dự án (gia hạn đến ngày 17.10.2020).
Còn dự án của Công ty TNHH Tài Tiến được UBND tỉnh cấp giấy chứng nhận đăng ký lần đầu ngày 14.7.2010, quy mô diện tích khoảng 24 ha, tổng vốn đầu tư 120 tỷ đồng, tiến độ thực hiện dự án đến năm 2014 vận hành và đưa vào sử dụng. Chứng nhận thay đổi lần 1 vào ngày 7.8.2014, bổ sung mục tiêu dự án, điều chỉnh tiến độ thực hiện dự án đến quý IV/2017; Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư do Sở KH&ĐT chứng nhận thay đổi lần thứ 2 ngày 20.7.2018, điều chỉnh tiến độ thực hiện dự án đến quý IV/2019.
Ngày 1.8.2013, Phòng TN&MT huyện Tân Thành (nay là thị xã Phú Mỹ) đã bàn giao đất tại thực địa cho Công ty Tài Tiến.
Ngày 7.1.2015, Sở TN&MT cấp GCNQSDĐ với diện tích 240.000m2 tại xã Phước Hòa, huyện Tân Thành cho Công ty Tài Tiến.
Ngày 14.3.2018, UBND tỉnh có quyết định cho phép công ty Tài Tiến gia hạn sử dụng đất 24 tháng để tiếp tục triển khai dự án ngày 14/3/2020.
Theo văn bản trên của Sở KH&ĐT đến thời điểm hiện tại 2 dự án trên đã hết thời hạn được gia hạn sử dụng đất 24 tháng. Tuy nhiên, cả hai dự án vẫn chưa đưa đất vào sử dụng theo tiến độ.
Trước đó, từ năm 2016, Thanh tra Sở TN&MT cũng đã có kết luận thanh tra số 5118 và 5119/KL-STNMT liên quan đến 2 dự án này. Thanh tra Sở TN&MT đã chỉ ra những sai phạm của 2 dự án: đó là việc chậm trễ đưa đất vào sử dụng thuộc trường hợp phải thu hồi đất.
Đến tháng 8/2020, Thanh tra tỉnh cũng có báo cáo số 239/BC-TTr.NV1, gửi Chủ tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu liên quan đến 2 dự án này. Trong báo cáo này, Thanh tra tỉnh cho biết những sai phạm của hai dự án thuộc trường hợp phải thu hồi giấy chứng nhận đầu tư.
Báo cáo này cũng nêu: việc các chủ đầu tư nói trên không triển khai dự án, không thực hiện theo tiến độ do “chưa có hệ thống kết nối giao thông” là “không có cơ sở”.
Giao đất rừng phòng hộ khi chưa chuyển mục đích sử dụng đất
Theo tài liệu, ngày 4.10.2022, Sở KH&ĐT tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã có văn bản số 3145/SKHĐT-ĐT, gửi UBND tỉnh liên quan đến các dự án cảng container nói trên.
Theo văn bản trên, dự án của Công ty Lưu Nguyễn có diện tích thu hồi đất hơn 31,05ha. Trong đó, diện tích đất rừng phòng hộ hơn 21,91ha. Trong tổng số diện tích đất rừng phòng hộ trên có 10,59ha diện tích có rừng (rừng trồng) và 11,32ha không có rừng (gồm mặt nước, bờ đùng, sông suối, ruộng muối…).
Còn dự án của Công ty Tài Tiến có diện tích thu hồi đất 24ha. Trong đó, diện tích đất rừng phòng hộ 18,76ha. Trong 18,76ha đất rừng phòng hộ có 12,46ha là diện tích có rừng (rừng trồng) và 6,3ha không có rừng (gồm mặt nước, sông suối, ruộng muối…).
Cũng theo văn bản trên của Sở KH&ĐT, đối với diện tích có rừng tại thời điểm hiện nay, chủ dự án phải lập thủ tục đề nghị cấp có thẩm quyền quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác theo quy định của pháp luật về Lâm nghiệp. Để xác định chuẩn xác diện tích đất có rừng phải lập thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng rừng, chủ dự án phải phối hợp với chủ rừng và cơ quan kiểm lâm tiến hành khảo sát, đánh giá lại hiện trạng rừng.
Đối với diện tích trước đây có rừng nhưng hiện nay không còn rừng, chủ dự án phải có trách nhiệm nộp tiền trồng rừng thay thế.
Như vậy, theo văn bản trên của Sở KH&ĐT thì phần diện tích đất rừng phòng hộ được cấp cho 2 dự án trên chưa được chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Thế nhưng từ năm 2014, 2015, Sở TN&MT đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho Công ty Lưu Nguyễn, Công ty Tài Tiến.
Ý kiến về việc lấy đất rừng phòng hộ giao cho doanh nghiệp làm dự án như trên, luật sư Lê Bá Thường (Đoàn Luật sư TP. Hồ Chí Minh), nhận định việc chuyển mục đích sử dụng loại đất này phải phù hợp với quy định của Chính phủ và Luật Đất đai.
Điều 58, Luật Đất đai 2013 quy định rõ về điều kiện giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư.
Theo đó, đối với dự án có sử dụng đất rừng phòng hộ phải có văn bản chấp thuận của Thủ tướng Chính phủ đối với trường hợp chuyển mục đích sử dụng từ 20ha trở lên; Nghị quyết của HĐND cấp tỉnh đối với trường hợp chuyển mục đích sử dụng dưới 20ha, để giao đất rừng phòng hộ làm dự án.
Theo luật sư Thường, việc Công ty Lưu Nguyễn được giao khoảng 21,91ha và Công ty Tài Tiến 18,76ha đất rừng phòng hộ là chưa phù hợp với với quy định của Luật Đất đai, không đáp ứng đủ điều kiện giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện dự án.
"Đến thời điểm hiện nay, 2 dự án đã hết thời hạn gia hạn chủ trương đầu tư, gia hạn sử dụng đất và vẫn chỉ là đầm nước, rừng đước nhưng UBND tỉnh chưa thu hồi đất là trái với quy định của pháp luật", luật sư Thường khẳng định.
* Báo điện tử Đại biểu Nhân dân sẽ tiếp tục giám sát và thông tin kết quả thực thi pháp luật của các cơ quan liên quan đến bạn đọc và cử tri cả nước.
