Thay đổi nếp nghĩ, cách làm
Cùng với những đặc thù riêng, khi Chương trình MTQG 1719 được triển khai, Tỉnh ủy, HĐND tỉnh, UBND tỉnh Nghệ An đã tập trung chỉ đạo quyết liệt, đôn đốc các ngành, phối hợp với các địa phương thực hiện… Đến nay, các cơ chế chính sách, hướng dẫn thực hiện Chương trình MTQG 1719 đã được tỉnh ban hành đầy đủ theo yêu cầu và quy định của Trung ương. Công tác theo dõi, kiểm tra, giám sát, đánh giá thực hiện Chương trình được quan tâm thường xuyên, liên tục.
Theo đó, trong 3 năm (2022 - 2024) HĐND tỉnh đã giao nguồn đầu tư phát triển ngân sách Trung ương hơn 1.923 tỷ đồng; vốn sự nghiệp nguồn ngân sách Trung ương hơn 1.944 tỷ đồng… Từ nguồn vốn được đầu tư, đã có nhiều phần việc quan trọng được thực hiện tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, góp phần nâng cao mức sống, hỗ trợ phát triển sản xuất, xóa đói giảm nghèo, bảo tồn văn hóa…
Minh chứng, kết cấu hạ tầng giao thông, trường học, trạm y tế, điện lưới, nước sinh hoạt... tiếp tục được đầu tư xây dựng mới, hoặc nâng cấp, sửa chữa, góp phần giải quyết các nhu cầu thiết yếu của nhân dân về sản xuất kinh doanh, giao thương, học tập, chăm sóc sức khỏe... Nhiều hộ dân đã được hỗ trợ chuyển đổi nghề, nhiều tổ nhóm sản xuất được hình thành và hỗ trợ, góp phần tạo thêm việc làm mới.
Công trình đường giao thông vào các khu sản xuất bản Văng Môn, xã Nga My, huyện Tương Dương. Ảnh: Trung Kiên
Bên cạnh đó, thông qua công tác tuyên truyền, vận động, tập huấn, triển khai các mô hình, chuyển giao khoa học kỹ thuật chăn nuôi, trồng trọt, chăm sóc, bảo vệ và phát triển rừng; hỗ trợ trang thiết bị máy móc vào sản xuất nông nghiệp, hỗ trợ phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị… đã góp phần thay đổi phương thức phát triển sản xuất tại địa phương, tạo việc làm và tăng thu nhập, cải thiện nâng cao đời sống cho hộ dân tham gia dự án. Từ đó, giúp các hộ nghèo có sinh kế, từng bước thoát nghèo bền vững.
Đặc biệt, các nội dung đầu tư, hỗ trợ liên quan trực tiếp đến người dân như hỗ trợ đất ở, nhà ở, chuyển đổi nghề, nước sinh hoạt tập trung/phân tán; đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu, phục vụ sản xuất, đời sống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi và các đơn vị sự nghiệp công lập của lĩnh vực dân tộc… đã mang lại những hiệu quả tích cực, góp phần cải thiện và nâng cao đời sống cho người dân. Điểm nhấn rõ nhất là đến hết năm 2023, tỷ lệ hộ nghèo so với năm 2021 và năm 2022 của vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giảm khoảng 3,63% và 3,74%, vượt kế hoạch, mục tiêu được giao…
Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bùi Đình Long, Chương trình MTQG 1719 không chỉ đem lại những tác động tích cực, rõ nhất là việc đầu tư cơ sở hạ tầng điện, đường, trường, trạm, nhà ở, đất sản xuất... mà quan trọng nhất đã góp phần thay đổi nếp nghĩ, cách làm, nâng cao nhận thức trong nhân dân về phát triển kinh tế, vươn lên làm giàu, nâng cao nhận thức bảo vệ môi trường sinh thái, xây dựng nông thôn mới và cộng đồng thôn bản ngày càng phát triển.
Kịp thời phát hiện hạn chế, xử lý vi phạm
Bên cạnh những kết quả đạt được, quá trình thực hiện Chương trình MTQG 1719 cũng đang gặp nhiều “điểm nghẽn”, như tiến độ triển khai các dự án, tiểu dự án còn chậm, tỷ lệ giải ngân nguồn vốn thấp, đặc biệt là vốn sự nghiệp… Việc đề xuất lựa chọn, phê duyệt danh mục dự án đầu tư hiệu quả chưa cao, phải điều chỉnh, bổ sung, sửa đổi. Quá trình khảo sát, xây dựng báo cáo nghiên cứu khả thi có nhiều nội dung quy định không rõ đối tượng dự kiến thụ hưởng các chính sách dẫn đến có sự chênh lệch so với thực tế được giao…
Trao đổi với phóng viên, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Vi Văn Sơn cho biết, công tác phối hợp giữa các địa phương, đơn vị chưa thật sự chặt chẽ, đồng bộ, thường xuyên nên việc tổng hợp báo cáo cũng như theo dõi tiến độ triển khai của cơ quan chủ trì Chương trình còn gặp khó khăn, chưa bảo đảm theo yêu cầu nội dung và thời gian… Thời gian tới, Ban Dân tộc tỉnh sẽ tiếp tục tăng cường tham mưu quản lý, điều hành tổ chức hiệu quả Chương trình MTQG 1719. Trong đó, đẩy mạnh việc huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc triển khai Chương trình, xem đây là nhiệm vụ trọng tâm hàng năm. Cùng với đó, tham mưu đẩy mạnh phân cấp, phân quyền; trao quyền làm chủ và sự tham gia tích cực chủ động của cộng đồng và người dân; phát huy tinh thần nỗ lực vươn lên của đồng bào DTTS…
Tỉnh Nghệ An đã và đang đặt ra lộ trình năm cuối giai đoạn 2021 - 2025 với những phần việc trọng tâm, trọng điểm; đó là tiếp tục phát huy vai trò của cấp ủy, chính quyền địa phương các cấp gắn với tăng cường hoạt động của Ban Chỉ đạo các cấp để kịp thời chỉ đạo, đôn đốc, nắm bắt, xử lý khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện Chương trình MTQG 1719. Đồng thời, phát huy vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu các ngành, địa phương trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo kiểm tra, rà soát từng dự án cụ thể, nhất là các dự án khởi công mới, kiểm soát chặt sự cần thiết, quy mô từng dự án theo đúng mục tiêu đã được phê duyệt.
Bên cạnh đó, tỉnh Nghệ An sẽ chỉ đạo các địa phương, đơn vị đẩy nhanh tiến độ triển khai, thực hiện hiệu quả các dự án, tiểu dự án, nội dung thành phần của Chương trình MTQG 1719 gắn với thực hiện nghiệm thu, lập hồ sơ thanh toán ngay sau khi có khối lượng cũng như kịp thời tổng hợp và kiến nghị những khó khăn, vướng mắc… Đồng thời, sẽ tăng cường kiểm tra, giám sát; đôn đốc, hướng dẫn triển khai kịp thời giải quyết những khó khăn, vướng mắc tại cơ sở, báo cáo cấp có thẩm quyền đối với những nội dung vượt thẩm quyền.
