- Từ góc độ Cơ quan Quản lý của Bộ Y tế, Bà đánh giá như thế nào về ảnh hưởng của amiang liên quan đến sức khỏe cộng đồng?
Bà Lương Mai Anh: Amiang là chất độc hại trong danh mục các chất có yêu cầu nghiêm ngặt về vệ sinh lao động. Có khoảng hơn 3.000 sản phẩm thương mại có sử dụng amiang trong các lĩnh vực như công nghiệp xây dựng, cách nhiệt, cách điện, cách âm, má phanh, đóng tàu thủy...; Amiang còn được sử dụng trong công nghệ quốc phòng, nhà máy điện hạt nhân...
Cục Quản lý môi trường Bộ Y tế với chức năng là cơ quan bảo đảm sức khỏe cho cộng đồng, chúng tôi đã cập nhật các thông tin của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) với Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) trong thời gian qua. Các thông tin cập nhật gần đây nhất xác định rõ amiang bao gồm cả amiang trắng là chất gây ung thư cho người. Các tổ chức (WHO) và (ILO) cũng đã khuyến cáo, việc sử dụng có kiểm soát amiang trên các nước cũng như ở Việt Nam hầu như là khó thực hiện được. Đặc biệt ở các nơi sản xuất, theo điều tra nghiên cứu thì việc bảo đảm an toàn vệ sinh lao động tại nơi sản xuất vẫn còn nhiều bất cập.
Amiang là chất gây ung thư cho con người không chỉ trong công nghiệp mà còn đối với cả cộng đồng vì nhu cầu sử dụng của cộng đồng về amiang rất lớn, đặc biệt trong môi trường cũng như quá trình sử dụng, sản xuất amiang bị ô nhiễm là rất lớn.
- Vậy thực trạng an toàn vệ sinh lao động tại các nhà máy sản xuất sử dụng amiang có được bảo đảm, thưa Bà?
Bà Lương Mai Anh: Qua giám sát bụi amiang trong môi trường lao động từ giai đoạn 2009 - 2011 chúng tôi nhận thấy, tại khu vực khoan khai thác mỏ serpentin và khu vực nghiền quặng có nồng độ sợi aimang trong không khí môi trường lao động cao nhất, dao động từ 0,2 - 0,7 sợi/ml không khí (vượt quá từ 2 - 7 lần). Tại các doanh nghiệp sản xuất tấm lợp, nồng độ amiang cao tập trung tại khu vực gỡ bao, nghiền trộn amiang, nồng độ sợi amiang trong không khí môi trường lao động tại các khu vực này dao động từ 0,1 - 0,8 sợi/ml không khí.
Qua giám sát chúng tôi cho rằng môi trường lao động tại một số nhà máy không bảo đảm an toàn vệ sinh lao động. Ví dụ như Nhà máy Đông Anh là nơi có dây chuyền công nghệ hoàn chỉnh, trình độ cơ giới hóa tương đối cao nhưng vẫn còn hiện tượng rơi vãi amiang còn khá phổ biến hay Nhà máy Thuận Cường vẫn tái sử dụng vỏ bao amiang thành các túi nhỏ, nhồi trấu để làm gối đệm lót giữa các tấm amiang thành phẩm cho khỏi vỡ... Và phần lớn các nhà máy đều không có hệ thống hút bụi tại vị trí nạp amiang.
- Việc sử dụng amiang trong sản xuất của một số doanh nghiệp như vậy, thưa bà có vi phạm quy định bảo vệ môi trường?
Bà Lương Mai Anh: Qua nghiên cứu cho thấy, khi sử dụng chất thải là các tấm vỡ trong khi tỷ lệ vỡ cao tại hầu hết các doanh nghiệp khoảng 1kg amiang/tấm để tái sử dụng, như vậy sẽ gây ảnh hưởng đến môi trường. Do tỷ lệ vỡ cao nên các công ty tìm cách nghiền để làm gạch không nung hoặc san lấp mặt bằng. Như vậy, việc làm đó đều vi phạm quy định bảo vệ môi trường vì theo quy định không được tái chế hoặc tái sử dụng chất thải nguy hại.
- Từ các đánh giá trên, Bà kiến nghị gì với các cơ quan chức năng?
Bà Lương Mai Anh: Liên quan đến việc bảo vệ sức khỏe cho người lao động cũng như bảo vệ sức khỏe cho cộng đồng đề nghị Chính phủ xem xét, có lộ trình với việc cấm sử dụng amiang từ nay đến năm 2020 và tiếp tục không sử dụng trong quy hoạch phát triển các vật liệu xây dựng đến năm 2030; đề nghị Chính phủ giao cho Bộ Tài nguyên - Môi trường, Bộ Công thương nghiên cứu các văn bản liên quan đến việc loại bỏ amiang; giao Bộ Y tế xây dựng kế hoạch hành động quốc gia về phòng, chống các bệnh liên quan đến amiang theo chủ trương của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và Tổ chức Lao động quốc tế (ILO).
Mong muốn Quốc hội xem xét ban hành các luật có liên quan như Luật Bảo vệ môi trường, Luật Hóa chất có các điều khoản liên quan đến việc cấm sử dụng amiang, kể cả các công nghệ liên quan đến sử dụng amiang. Vì ngoài các tác hại hiện nay của amiang còn tổn hại đến môi trường, việc xử lý các chất thải bỏ liên quan đến amiang là vấn đề hết sức tốn kém cho xã hội.
Cũng thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, cần tuyên truyền về tác hại của amiang tới sức khỏe của cộng đồng, khuyến khích cộng đồng sử dụng những vật liệu không chứa amiang.
- Xin cảm ơn Bà !
