Khủng hoảng nhập cư đe dọa đoàn kết châu Âu

Một thuyền chở người nhập cư trái phép từ châu Phi vào châu Âu
	Nguồn: rightsidenews.com

Khủng hoảng lan rộng

Theo thống kê mới nhất, trong tháng 7 vừa qua, số người nhập cư trái phép vào các nước thành viên Liên minh châu Âu (EU) tăng lên 107.500 người. Đây là con số kỷ lục báo động tình trạng người nhập cư tăng mạnh, có nguy cơ tạo ra cuộc khủng hoảng nhân đạo cho lục địa già, vốn đang trong thời kỳ khó khăn kinh tế. Trong 7 tháng đầu năm, số người nhập cư trái phép đến châu Âu đã lên tới gần 340.000 người, tăng 270% so với 123.500 người cùng kỳ năm ngoái.

Đức, nền kinh tế lớn nhất châu Âu, là điểm đến "lý tưởng" nhất của những người nhập cư trái phép, với khoảng 1/3 số người nhập cư trái phép tới châu Âu năm ngoái vào nước này. Ước tính sẽ có khoảng gần 750.000 người nộp đơn xin tị nạn tại Đức trong năm 2015. Trong khi đó, người nhập cư từ Trung Đông và Bắc Phi vẫn dựng lều trại tại cảng Calais, miền Bắc nướác Pháp và gần Anh, để chờ cơ hội chạy sang xứ sương mù qua đường hầm nối eo biển Manche giữa hai nước. Nhiều người nhập cư bất hợp pháp đã bỏ mạng. Tại Italy, cửa ngõ để những người vượt biên bằng đường biển từ Trung Đông và Bắc Phi vào châu Âu, dòng người nhập cư bất hợp pháp vẫn không ngừng gia tăng. Mới đây, lực lượng tuần duyên và Hải quân Italy đã phải mở 8 chiến dịch, nhằm cứu 2.000 người nhập cư lênh đênh trên biển. Đây chỉ là con số rất nhỏ so với hàng chục nghìn người nhập cư mà Italy đang phải gồng mình tiếp nhận.

Theo Cao ủy của Liên Hợp Quốc về người tị nạn (UNHCR) António Guterres, khoảng 1/4 số người nhập cư băng qua Địa Trung Hải sang châu Âu trong năm nay đến từ những quốc gia như Eritrea, Nigeria, Somalia, Sudan và Syria. Riêng tại Italy, số người nhập cư tới đây bằng đường biển đã tăng thêm khoảng 90.000 người, từ 170.000 người trong năm 2014. Phần lớn trong số này được đưa vào các trại tiếp nhận của Italy. Một số khác xin tị nạn chính trị ở nhiều nước EU và chờ đợi được chuyển đi.

Cơ hội cho chủ nghĩa dân tộc

Theo các nhà phân tích, làn sóng người dân ở những quốc gia nghèo khó, xung đột tại lục địa đen rời bỏ quê hương đi tìm miền đất hứa, bất chấp tính mạng có thể bị đe dọa, đang khiến châu Âu bất lực. Nhằm ngăn chặn làn sóng người tị nạn, châu Âu đã áp dụng một số chính sách mới như chiến dịch phối hợp giữa các nước có chung đường biên giới với bên ngoài, tăng cường hợp tác an ninh hàng hải… Do mỗi nước có những chính sách giải quyết người nhập cư trái phép khác nhau nên đến nay, EU vẫn loay hoay với bài toán hóc búa này.

Trong bối cảnh khủng hoảng nhập cư đang đặt ra thách thức với các Chính phủ châu Âu, lực lượng cánh hữu nổi lên mạnh mẽ, thổi bùng lên làn sóng bài ngoại và chủ nghĩa dân tộc tại nhiều nước EU. Cho rằng đất nước bị làn sóng nhập cư từ châu Á và Trung Đông dùng làm nơi trung chuyển để sang Đức và Áo, chính quyền Budapest đã đơn phương đình chỉ thi hành Hiệp ước châu Âu về tị nạn, mà Hungary là thành viên. Trung tuần tháng 7, quốc gia có dân số khoảng 10 triệu người này còn cho xây dựng một tường rào dây thép gai cao 4m, dài 175km, trên toàn tuyến biên giới Hungary - Serbia, để ngăn chặn làn sóng người nhập cư, chủ yếu đến từ nước láng giềng phía Nam. Theo thống kê, chỉ riêng trong năm nay đã có hơn 70.000 người nhập cư tràn vào lãnh thổ Hungary và khoảng 80% trong số này đến từ các nước đang xảy ra chiến tranh như Syria, Iraq và Afghanistan.

Chính sách bị coi là bài xích người nhập cư của chính quyền Hungary đã vấp phải sự phản đối gay gắt từ EU và một số tổ chức khác. Tuy nhiên, sự kháng cự của nước này cũng cho thấy sự bối rối của EU trước cuộc khủng hoảng người nhập cư này. Nhiều ý kiến lo ngại, nếu không nhanh chóng tìm được biện pháp hữu hiệu giải quyết tình trạng làn sóng nhập cư ồ ạt vào châu Âu hiện nay, giữa lòng châu Âu sẽ mọc thêm nhiều bức màn sắt, như những gì Hungary thực hiện.

Ở những khu vực khác của châu Âu, lực lượng cánh hữu liên tiếp giành thắng lợi trên mặt trận chính trị. Chiến thắng của lực lượng cánh hữu dân tộc trong cuộc bầu cử tháng 5 ở Ba Lan, với 51,5% phiếu, đã đưa nhà lãnh đạo Andrzej Duda lên làm Tổng thống; thành công vang dội của đảng dân túy Podemos trong cuộc bầu cử hành chính ở Barcelona và Madrid của Tây Ban Nha. Các đảng phái dân túy cánh hữu ở Pháp, Italy, Anh, Hà Lan đã tranh thủ tâm lý bất an và lo âu của người dân, cũng như sự bất lực của các Chính phủ để kiếm thêm phiếu bầu trong các cuộc bầu cử ở những nước này.

Chủ nghĩa dân tộc đang lên đe dọa sự đoàn kết của châu Âu. Trong thế kỷ XX, châu lục này từng bị chia rẽ trong hai cuộc chiến tranh thế giới nhưng đã liên kết thành một EU lớn mạnh. Tuy nhiên, sau 70 năm, giờ đây, EU lại đối mặt nguy cơ phân rã trong thế kỷ XXI.