Người sản xuất phải tuân thủ các tiêu chuẩn tự công bố sản phẩm
Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa đã điều chỉnh một số quy định về nghĩa vụ của người sản xuất, ĐBQH Nguyễn Thị Thu Nguyệt (Đắk Lắk) đề nghị, bổ sung nghĩa vụ của người sản xuất là tuân thủ những quy định của hợp đồng và tuân thủ các tiêu chuẩn tự công bố sản phẩm. Quy định này cũng phù hợp với Điều 5, dự thảo luật về nguyên tắc quản lý chất lượng sản phẩm.
Dự thảo luật không đề cập đến công bố sự phù hợp, tuy nhiên, từ tình hình thực tế và yêu cầu, kiến nghị của cử tri, đại biểu Nguyễn Thị Thu Nguyệt đề nghị, ban soạn thảo xem xét một cách thấu đáo về việc công bố chất lượng sản phẩm theo yêu cầu.
Theo Luật hiện hành: “Người sản xuất thông báo sản phẩm của mình phù hợp với tiêu chuẩn (gọi là công bố hợp chuẩn) hoặc với quy chuẩn kỹ thuật (gọi là công bố hợp quy). Việc công bố hợp chuẩn, hợp quy được thực hiện theo quy định của pháp luật về tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật”.
Với quy định nêu trên, người sản xuất gặp rất nhiều khó khăn và bất cập. Cụ thể, người sản xuất phải tự công bố hợp quy và báo cáo trên bảng công bố hợp quy cho các cơ quan chức năng tất cả những sản phẩm và những quy trình trong quá trình sản xuất.
Như vậy, người sản xuất phải tự mình làm hoặc phải thuê các tổ chức đánh giá sự phù hợp với tất cả các khâu, các công đoạn trong quá trình sản xuất. Trong khi đó, đây là một quy trình đã được xem xét trong quá trình công nhận một cơ sở sản xuất, kinh doanh khi đủ các điều kiện.
Mặt khác, khi thực hiện các quy trình này, ngoài các thủ tục, thì việc công nhận, kiểm tra đánh giá tính hợp quy cũng sẽ chiếm một khoản chi phí rất lớn của các doanh nghiệp. Chỉ rõ điều này, đại biểu cho biết “trung bình một sản phẩm hàng hóa vật tư nông nghiệp được đánh giá quy trình sản xuất, lấy mẫu thử nghiệm để công bố thì trong thời hạn 3 năm phải công bố lại, với chi phí dao động từ 3 - 5 triệu đồng/sản phẩm. Đối với một doanh nghiệp nhỏ và vừa, với khoảng 200 đến 300 sản phẩm, chi phí cũng từ 1 tỷ đến 1,5 tỷ đồng”.
Quan điểm của Đảng và Chính phủ là tháo gỡ những chính sách cho các doanh nghiệp, trong đó có doanh nghiệp vừa và nhỏ, do vậy, đại biểu đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu lại quy định này để bảo đảm phù hợp với yêu cầu thực tiễn hiện nay.
Hỗ trợ doanh nghiệp trong việc truy xuất nguồn gốc
ĐBQH Nguyễn Trần Phượng Trân (TP Hồ Chí Minh) đề nghị làm rõ hơn quy định về cơ chế, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp trong việc truy xuất nguồn gốc. Theo đó, rất cần có cơ chế cụ thể nhằm hỗ trợ doanh nghiệp trong trong việc truy xuất nguồn gốc từ trong nước đến quốc tế, bảo đảm yêu cầu của thị trường quốc tế.
Liên quan đến sản phẩm gây mất an toàn như nồi hơi, lò hơi, nhưng lại không nằm trong danh mục hàng hóa nhóm 2. Thực tế, các sản phẩm này trong quá trình vận hành đã gặp sự cố gây nguy hiểm trong quá trình sử dụng, vì vậy, đại biểu đề nghị, dự thảo luật bổ sung các sản phẩm gây mất an toàn này vào danh mục hàng hóa thuộc nhóm 2.
Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan nêu rõ, hợp quy hay tuân thủ quy chuẩn kỹ thuật là điều kiện mặc định, tức là hàng hóa muốn lưu hành trên đất nước ta thì phải bảo đảm vấn đề này. Nhà nước kiểm tra, nếu làm không đúng hoặc làm thấp hơn sẽ có chế tài xử phạt, đây là câu chuyện mặc định, doanh nghiệp phải tự chịu trách nhiệm. Bởi đây là một tiêu chuẩn của quốc gia vì chất lượng sản phẩm và vì sự cân bằng, không vì lợi nhuận riêng của doanh nghiệp để đánh đổi chất lượng sản phẩm, gây ảnh hưởng đến người tiêu dùng.
Về vấn đề đưa sản phẩm gây mất an toàn vào nhóm 2, Phó Chủ tịch Quốc hội cho rằng, chúng ta thiết kế một điều luật thiên về an toàn, tránh rủi ro. Nhưng khi đưa vào danh sách nhóm 1 hoặc nhóm 2 sẽ phát sinh rất nhiều vấn đề. Do vậy cần có định nghĩa, xác định rõ tiêu chí nhóm 2.
