Không thể chờ “hữu xạ tự nhiên hương”

Có thể đạt mục tiêu

Năm 2016, du lịch Việt Nam ghi dấu ấn khi đạt được 2 kỷ lục là đón 10 triệu lượt khách quốc tế, khách nội địa đạt 62 triệu lượt. Theo Nghị quyết 08 - NQ/TW, ngành du lịch đặt mục tiêu đến năm 2020, Việt Nam thu hút được 17 - 20 triệu lượt khách du lịch quốc tế, 82 triệu lượt khách du lịch nội địa, tạo ra 4 triệu việc làm, trong đó có 1,6 triệu việc làm trực tiếp. Phấn đấu đến năm 2030, du lịch thực sự là ngành kinh tế mũi nhọn, thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển của các ngành, lĩnh vực khác.

Giám đốc Công ty APT Travel Nguyễn Hồng Đài khẳng định, mục tiêu đặt ra hoàn toàn có thể thực hiện được, dựa trên các lợi thế về vị trí địa lý, văn hóa, tài nguyên, cùng với xu hướng dịch chuyển của du khách về các quốc gia an toàn và sự vào cuộc của các ban, ngành từ Trung ương đến địa phương. Đặc biệt chính sách visa điện tử, miễn visa, tăng cường xúc tiến quảng bá của các doanh nghiệp, cơ quan quản lý và xúc tiến địa phương và Tổng cục Du lịch.

Thực tế, du lịch Việt Nam còn nhiều dư địa tăng trưởng. Danh sách hệ thống di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới được UNESCO công nhận ngày càng phong phú, tăng thêm giá trị điểm đến. Về hạ tầng, nước ta ngày càng có nhiều cơ sở lưu trú đạt tiêu chuẩn quốc tế. Đồng thời, nhiều đường bay mới cũng được mở, tăng sức vận chuyển cho ngành du lịch.

Không đầu tư, khó thu “trái ngọt”

Mặc dù có tài nguyên thiên nhiên thuận lợi, nhiều danh lam thắng cảnh, nhưng thực tế, lâu nay năng lực cạnh tranh của ngành du lịch nước ta còn hạn chế. Tài nguyên du lịch Việt Nam được đánh giá là giàu có khi xếp thứ 24/141 quốc gia, nhưng chỉ đứng thứ 75/141 nền kinh tế về năng lực cạnh tranh du lịch toàn cầu. So với các quốc gia trong khu vực như Malaysia, Thái Lan, Singapore được đầu tư nhiều, có trình độ chuyên môn cao, luôn đổi mới về sản phẩm và thương hiệu du lịch, bà Phạm Bích Ngọc, Phó Giám đốc Công ty Du lịch Vietrantour cho rằng, công tác quảng bá, xúc tiến của Việt Nam, cả trong và ngoài nước, đều chưa xứng tầm. Năm 2015, Việt Nam chi 2 triệu USD cho hoạt động này, chỉ bằng 1,9% của Malaysia, 2,5% của Singapore, 2,9% của Thái Lan... Mà trong giai đoạn cạnh tranh mạnh mẽ hiện nay, nếu chỉ mong “hữu xạ tự nhiên hương” thì ngành du lịch rất khó gặt được “trái ngọt”.

Ngoài ra, theo ông Lưu Đức Kế, Giám đốc Công ty Lữ hành Hanoitourist, với tốc độ tăng trưởng hiện nay thì mục tiêu ngành du lịch đặt ra đến năm 2020 có thể đạt được nhưng cũng là nhiệm vụ ở tầm “trực chiến” khó khăn, cần sự quyết liệt toàn ngành, nhất là trong lĩnh vực giao thông - vận tải. Trong 5,2 triệu lượt khách quốc tế đến Việt Nam 5 tháng đầu năm nay, 4,35 triệu lượt khách đi bằng đường hàng không, 0,7 triệu lượt đi bằng đường bộ, còn lại là đường biển. Nhưng thực tế, “năng lực tiếp nhận khách tại các đầu sân bay đang bộc lộ sự quá tải. Trong khi đó, cảng biển phục vụ cho lượng khách hạng sang, chi trả cao, không gây phiền đến sự chịu đựng của giao thông nội địa lại chưa được chú trọng; đường sắt nhiều năm không thay đổi. Văn hóa ứng xử khi tham gia giao thông, số tai nạn giao thông đường bộ khiến du khách có sự e dè” - ông Kế nói.

Để du lịch cất cánh

 Một trong những chính sách của Chính phủ được cộng đồng doanh nghiệp du lịch và du khách đánh giá cao là visa điện tử. Lợi ích của chính sách đơn giản hóa thủ tục visa đã được chứng minh. Năm 2015, Chính phủ ra quyết định miễn thị thực cho 5 nước châu Âu đến Việt Nam, thì năm 2016, số lượng du khách Italy đến Việt Nam tăng 25%, du khách Anh tăng 16%. Do đó, Phó Giám đốc Vietrantour Phạm Bích Ngọc cho rằng, cần tiếp tục hoàn thiện, ban hành chính sách tạo thuận lợi tối đa và đơn giản về thủ tục thị thực nhập cảnh cho khách du lịch quốc tế đến Việt Nam. Đồng thời, mở rộng danh sách các nước miễn thị thực có thể sẽ là một nét đột phá. Hiện nay Việt Nam mới chỉ miễn thị thực cho công dân 22 nước, trong khi các nước trong khu vực như Thái Lan miễn cho 160 nước, Indonesia là 190 nước.

Bên cạnh đó, Giám đốc Hanoitourist Lưu Đức Kế nhấn mạnh, thay đổi tư duy về du lịch cũng là yếu tố thúc đẩy đạt mục tiêu đề ra: “Xưa nay chúng ta vẫn chưa coi du lịch là ngành kinh tế nên không ứng xử với nó như ngành kinh tế, vì thế nên chưa có cơ chế phát triển đúng hướng”. Ông Lưu Đức Kế lưu ý, để đạt mục tiêu tăng trưởng gấp đôi, đồng nghĩa với việc tiếp nhận gấp đôi về số khách, do đó chất lượng và số lượng nhân lực cũng phải tăng tương xứng hoặc gấp đôi. Hiện nay cả nước có hơn 80 trường đại học đào tạo về du lịch nhưng nhân lực ngành này vẫn được đánh giá là yếu và thiếu. Do đó, cần đào tạo du lịch theo kiểu “cầm tay chỉ việc”, đầu tư có trọng điểm và xây dựng khung chương trình đào tạo đặc thù nhằm phát triển nguồn nhân lực du lịch phục vụ tại chỗ.