Khối đa diện
LTS: Nhà điêu khắc nổi tiếng Đinh Công Đạt đón chào năm Mậu Tuất 2018 theo cách riêng: Tạo hình những chú chó bằng ngôn ngữ của điêu khắc với hình khối đa diện, bí ẩn và ngộ nghĩnh. Dưới đây là những lời bình của họa sĩ Lê Thiết Cương, người bạn nghề thân thiết của tác giả.
Đinh Công Đạt, một cái tên không xa lạ gì với công chúng quan tâm tới điêu khắc hiện đại. Gần hai chục năm làm điêu khắc, điêu khắc về côn trùng và con vật, từ kiến, bọ ngựa, gà vịt, ếch nhái đến dê ngựa, chó mèo… Anh đã có nhiều triển lãm cá nhân cũng như nhóm tác giả, đã bày tác phẩm ở nhiều nước châu Âu, Mỹ, Nhật Bản. Vài ba năm vừa rồi, Đạt rẽ ngang sang làm thiết kế sân khấu, thiết kế “cửa sổ” cho các cửa hàng thời trang và làm design, nhưng đó chỉ là phần nổi của tảng băng, tinh lực của Đạt vẫn dành cho điêu khắc, vẫn là con vật.
Đề tài dẫu gì thì vẫn chỉ là cái cớ, là phương tiện. Đinh Công Đạt muốn tìm một cách biểu đạt khác cho đề tài vốn quen thuộc này, vẫn lợn bò dê gà nhưng lại là lợn bò dê gà khác. Đinh Công Đạt vẫn là Đinh Công Đạt nhưng là một Đạt mới, Đạt muốn tìm ra một diện mạo khác cho điêu khắc của mình, tạm gọi là điêu khắc đa diện.
| “Cách tạo khối bằng nhiều diện này gợi đến cách tạo hình rối nước cổ bằng rìu, thô mộc, chắc khỏe. Vẫn truyền thống nhưng là một truyền thống hiện đại”. |
Tư duy tạo hình điêu khắc kiểu khối đa diện chính là khối được tạo thành từ những mặt phẳng, đường cong là do nhiều đường thẳng nối lại, khối tròn là do nhiều diện phẳng phối kết lại. Những diện phẳng khi là tam giác, khi vuông, khi chữ nhật, khi là hình đa giác, khi to, khi nhỏ, xuôi ngược đan xen, lồng ghép thành nhịp điệu, mạnh nhẹ, căng chùng. Cách tạo khối bằng nhiều diện này gợi đến cách tạo hình rối nước cổ bằng rìu, thô mộc, chắc khỏe. Vẫn truyền thống nhưng là một truyền thống hiện đại.
Các nhịp ấy cũng tạo ra chuyển động, khối tĩnh nhưng hiệu quả thị giác vẫn động, vẫn có “giai điệu”. Cũng còn là bởi màu, chủ yếu là một màu, xanh dương, đỏ bầm nhưng thay đổi đậm nhạt; xanh biếc - xanh ngắt - da trời… và bao giờ cũng nhấn nhá bằng đôi ba diện, thếp vàng. Những diện ấy, khối đa diện ấy sẽ nhận ánh sáng, chính xác là cho - nhận ánh sáng khác nhau, tạo ra một hiệu quả thẩm mỹ đặc biệt, đủ cả sáng, tối, trung gian, phản quang tùy theo vị trí của diện ấy. Những diện ấy không chỉ là màu mà còn là diện/ánh sáng để tạo thành khối ánh sáng.
Cũng vẫn là con dê ấy, gà ấy, chó ấy, nhưng qua điểm nhìn khối - diện thì tính chất tả kể của điêu khắc hiện thực mất đi để thay vào là điêu khắc gợi mở về một điêu khắc khác, hiện thực khác, hình khối khác.
