Charles de Gaulle là người lãnh đạo phong trào Nước Pháp Tự do trong Thế chiến II và là nhà kiến trúc đại tài, người đã xây dựng nên Đệ ngũ Cộng hòa. Tư tưởng chính trị của ông - “Gaullism” (chủ nghĩa Gaulle) - đã và vẫn có ảnh hưởng to lớn lên chính trường Pháp. Trong thập kỷ 1930, Charles de Gaulle viết sách và báo về các chủ đề quân sự, qua đó ông phê phán việc nước Pháp quá phụ thuộc vào Phòng tuyến Maginot để phòng thủ trước quân Đức và kêu gọi thành lập các quân đoàn thiết giáp cơ giới hóa. Nhưng những lời kêu gọi của ông đều rơi vào chân không. Tháng 6.1940, các lực lượng Đức Quốc xã đã đánh bại Pháp một cách dễ dàng. Không cam chịu chấp nhận thỏa thuận đình chiến của Chính phủ với Đức, Charles de Gaulle chạy sang London. Tại đây, ông đọc lời kêu gọi nhân dân Pháp đứng lên đánh đuổi quân xâm lược và tuyên bố thành lập chính phủ Pháp lưu vong. Ông trở thành người lãnh đạo phong trào Nước Pháp Tự do. Sau khi Paris được tự do vào tháng 8.1944, Charles de Gaulle trở về và được chào đón như một vị anh hùng dân tộc. Trong những năm tháng tiếp theo, ông là trụ cột trong công cuộc khôi phục vị thế nước Pháp trên trường quốc tế cả về mặt kinh tế và quân sự.
Bộ ba cuốn Hồi ký chiến tranh là những tâm sự chân thành của Tướng Charles de Gaulle về con đường ông đã trải qua để vực dậy nước Pháp. Qua ngòi bút bậc thầy, hiện thân của nền văn học hiện đại Pháp, chúng ta cảm nhận được lòng yêu nước sắt son của de Gaulle, sự đơn độc mà ông đã trải qua khi những dự đoán, phân tích và đề xuất thống thiết của ông với nhà nước đều bị chối bỏ, nỗi gian truân và cả sự thất vọng trong những ngày tháng tha hương. Với những ảnh hưởng lớn về tư tưởng mà ông đã để lại trên chính trường nước Pháp cho đến ngày nay, cuốn sách này là một kho tư liệu quý nhằm diễn giải những lý do đằng sau những hành động của vị tướng đồng thời cũng là một vị chính khách tài ba này.
Không giống những nhân vật của công chúng khác, Charles de Gaulle tự viết cuốn hồi ký này. Và lối viết tao nhã đầy tính văn chương của một vị tướng từng vào sinh ra tử đã lập tức khiến Hồi ký chiến tranh được công nhận là cuốn sách kinh điển trong nền văn học hiện đại Pháp. Không những thế, cuốn sách còn được đề cử giải thưởng Nobel Văn học năm 1963. Cố giáo sư Stanley Hoffmann (giáo sư danh dự ĐH Harvard) từng nhận xét: Hiếm có công trình nào lôi cuốn cả các sử gia và giới nghiên cứu chính trị như Hồi ký chiến tranh của Charles de Gaulle.
Tập đầu trong bộ ba Hồi ký chiến tranh của Charles de Gaulle có tên Tổ quốc gọi tên mới đây đã được Alphabooks chuyển ngữ sang tiếng Việt. Tập sách được xuất bản năm 1954, năm kết thúc chiến tranh Đông Dương. Với “tư tưởng nào đó” về nước Pháp và Pháp ngữ, tác giả - người rút lui khỏi chính trường năm 1946, làm nổi bật các cuộc chiến chính trị và quân sự của nước Pháp tự do trong Thế chiến II, từ 1940 - 1942. Truyện kể viết ở ngôi thứ nhất bộc lộ tầm quan trọng của nhiệm vụ mà Tướng de Gaulle đảm nhận khi phát trên sóng BBC Lời Kêu gọi kháng chiến trứ danh ngày 18.6.1940, chống lại Đức quốc xã và chính phủ Vichy hợp tác với quân chiếm đóng. Ngay sau khi xuất bản, cuốn sách thành công vang dội tại Pháp.
“Trọn đời tôi, tôi luôn nghĩ về nước Pháp với niềm đinh ninh được vun bồi bằng cả tình cảm lẫn lý trí. Một cách tự nhiên, con người tình cảm trong tôi hình dung rằng nước Pháp, giống như nàng công chúa trong những câu chuyện cổ tích hay Đức Mẹ trên những bức bích họa, đã được định sẵn một số phận cao quý và phi thường. Bằng trực giác, tôi có cảm tưởng rằng Đấng Sáng Thế đã tạo nên Người cho những thành công tuyệt đích hoặc những nghịch cảnh tận cùng. Nếu trong hành động của Người có dấu vết của sự tầm thường thì với tôi, đó là một ngoại lệ kỳ quặc do lỗi của người Pháp gây nên chứ không nằm ở linh hồn Tổ quốc. Nhưng con người lý trí trong tôi cũng lại cho tôi thấy rằng nước Pháp chỉ thật sự là chính mình khi ở hàng đầu; rằng chỉ có những sự nghiệp lớn lao mới có thể bù đắp cho những mầm mống chia rẽ nơi bản thân dân tộc; rằng đất nước tôi, như Người vẫn thế, ở giữa những quốc gia khác, như họ vẫn vậy, trước những hiểm nguy chết người vẫn phải hiên ngang đứng thẳng và vươn cao. Tóm lại theo tôi, nước Pháp không thể là nước Pháp thiếu sự vĩ đại.” (trích Tổ quốc gọi tên).
