Khi cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc
Trước kỳ họp cuối năm 2010, Thường trực HĐND tỉnh Lai Châu đã tổ chức giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri và chất vấn của đại biểu từ Kỳ họp thứ 15 đến trước Kỳ họp thứ 18. Do nỗ lực của đại biểu và sự phối hợp tích cực của các cơ quan hữu quan, nhiều bức xúc đã được giải tỏa, quyền lợi chính đáng của người dân được bảo đảm. Kinh nghiệm HĐND tỉnh Lai Châu rút ra đó là, mọi khó khăn, vướng mắc sẽ được tháo gỡ kịp thời khi cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc.
Tránh dàn trải, Thường trực HĐND đã tổ chức giám sát ba vấn đề bức xúc nổi cộm để yêu cầu tập trung giải quyết dứt điểm, đó là tình hình giải quyết kiến nghị của cử tri liên quan đến việc bồi thường, hỗ trợ một số hộ dân xã Bản Hon, Bản Giang, huyện Tam Đường khi thi công tuyến đường Bản Hon - Pu Sam Cáp; vấn đề liên quan công tác tái định cư dự án thủy điện Sơn La trên địa bàn huyện Sìn Hồ, Phong Thổ, thị xã Lai Châu; việc đầu tư lưới điện cho nhân dân một số xã thuộc huyện Tam Đường, Sìn Hồ.
Không chỉ nghe báo cáo, Thường trực HĐND đã dành nhiều thời gian khảo sát tại cơ sở để nắm thông tin thực tế, qua đó đánh giá chính xác kết quả giải quyết của ngành chức năng. Đến thời điểm giám sát đã có một số kiến nghị của cử tri và chất vấn của đại biểu HĐND tỉnh được xem xét, giải quyết. Cụ thể, đã hoàn thành lập phương án bồi thường, hỗ trợ khi thi công tuyến đường Bản Hon - Pu Sam Cáp; đã đóng điện phục vụ nhân dân bản Pan Khèo, xã Thèn Sin, huyện Tam Đường. Các hạng mục chính tại một số điểm tái định cư cơ bản hoàn thành, như: san ủi mặt bằng tạo quỹ đất bố trí tái định cư, một số con đường nội bộ, rãnh thoát nước, các công trình điện, nước sinh hoạt, nhà văn hóa... Tuy nhiên, tiến độ giải quyết một số kiến nghị của cử tri còn chậm, một số nội dung chưa được giải quyết dứt điểm; một số kiến nghị và chất vấn chưa được xem xét, giải quyết...
Thường trực HĐND đã làm rõ nguyên nhân chậm hoặc chưa giải quyết bức xúc của cử tri: việc chưa chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ cho các hộ dân xã Bản Hon, Bản Giang khi thi công tuyến đường Bản Hon - Pu Sam Cáp do chủ đầu tư chưa bố trí được kinh phí, mặc dù UBND tỉnh đã phê duyệt phương án đền bù. Việc dừng thi công tuyến đường này cũng ảnh hưởng trực tiếp đến kế hoạch điều chỉnh quản lý nguồn vốn của chủ đầu tư. Chậm giải quyết kiến nghị của cử tri liên quan đến công tác tái định cư, chủ yếu do điều kiện vận chuyển vật liệu xây dựng cự li xa (điểm tái định cư Nậm Hăn cách trung tâm 150km), tuyến đường giao thông bị xuống cấp nghiêm trọng, mùa mưa kéo dài. Những biến động về giá cả do chịu ảnh hưởng của suy thoái kinh tế thế giới cũng ảnh hưởng lớn đến quá trình thi công xây dựng các công trình. Mặt khác, công tác quản lý, điều hành nguồn vốn còn hạn chế, trong khi đó chủ đầu tư chưa thường xuyên kiểm tra, giám sát để kịp thời chấn chỉnh thiếu sót; công tác quản lý các công trình sau đầu tư chưa kịp thời. Sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng với chính quyền địa phương và người dân các điểm tái định cư chưa chặt chẽ, dẫn đến chia đất nương cho người dân điểm tái định cư Huổi Luông chậm trễ. Việc thanh toán tiền hỗ trợ sản xuất cho nhân dân tái định cư thuộc 3 bản Chiềng Na, Thèn Nưa, Thèn Trồ ở điểm tái định cư Huổi Luông, huyện Phong Thổ cũng chưa được thực hiện do chưa thống nhất phương án hỗ trợ... Đối với kiến nghị của cử tri liên quan đến việc đầu tư lưới điện, nguyên nhân chậm tiến độ chủ yếu do cơ quan thực hiện dự án và chính quyền địa phương chưa thống nhất được mức đền bù hành lang lưới điện và do người dân đề nghị đổi đường dây trong phương án đã được duyệt, do một số công trình chưa bố trí được nguồn vốn...
Khi đã làm rõ được trách nhiệm của cơ quan chức năng, nhất là người đứng đầu, Thường trực HĐND kiên quyết yêu cầu UBND tỉnh, các cơ quan có thẩm quyền liên quan tiếp tục giải quyết dứt điểm những sai sót, vướng mắc để giải tỏa bức xúc của cử tri. Cụ thể, đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo giải quyết dứt điểm việc chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ cho các hộ dân bị ảnh hưởng khi thi công tuyến đường Bản Hon - Pu Sam Cáp đúng theo quy định hiện hành, đồng thời chỉ đạo Sở Công thương xây dựng phương án đầu tư lưới điện cho người dân bản Sảng Phìn, Tề Cua Y và một số hộ thuộc bản Kan Hồ, xã Xà Dề Phìn, huyện Sìn Hồ; sớm bố trí vốn đối ứng cho Sở Công thương đầu tư đường dây hạ thế cho người dân xã Khun Há, huyện Tam Đường... Thường trực HĐND cũng yêu cầu Ban Quản lý dự án bồi thường di dân tái định thủy điện Sơn La tỉnh Lai Châu chi trả dứt điểm tiền bồi thường, hỗ trợ cho người dân bị ảnh hưởng khi thi công tuyến đường Bản Hon - Pu Sam Cáp; chỉ đạo các nhà thầu tiếp tục thi công sớm hoàn thành các công trình: Trụ sở HĐND - UBND xã, trường, lớp học, công trình nước sinh hoạt cho người dân các khu tái định cư Nậm Hăn, Nậm Tăm, huyện Sìn Hồ; khẩn trương giao đất sản xuất cho người dân các điểm tái định cư thủy điện Sơn La trên địa bàn huyện Phong Thổ, Sìn Hồ; thanh toán tiền hỗ trợ sản xuất cho nhân dân 3 bản Chiềng Na, Thèn Nưa, Thèn Trồ ở điểm tái định cư Huổi Luông, huyện Phong Thổ... Việc tăng cường tuyên truyền, vận động cũng được đặc biệt lưu ý để người dân đồng tình, tạo thuận lợi cho khi thi công dự án điện tại bản Huổi Ke, xã Sơn Bình, huyện Tam Đường. Thường trực HĐND cũng đề nghị Sở Công thương phối hợp với UBND huyện Tam Đường xây dựng phương án đền bù đối với hành lang lưới điện và móng cột điện để kéo điện phục vụ nhân dân; yêu cầu Sở Công thương và Công ty Điện lực Lai Châu sớm khảo sát công trình điện cho các bản Sảng Phìn, Tề Cua Y, xã Xà Dề phìn đúng theo nội dung đã trả lời tại Kỳ họp thứ 17; đồng thời kiến nghị các cơ quan cấp trên có kế hoạch đầu tư lưới điện cho những bản chưa có điện thuộc xã Xà Dề Phìn, huyện Sìn Hồ...
Kết quả, chỉ sau thời gian ngắn, một số vấn đề cử tri kiến nghị đã được giải quyết thỏa đáng. Ngày 2.12.2010, Ban Quản lý Bồi thường di dân tái định cư thủy điện Sơn La đã chi trả dứt điểm tiền bồi thường hỗ trợ cho người dân xã Bản Giang, Bản Hon, huyện Tam Đường. Phó chủ tịch UBND xã Bản Hon Nguyễn Văn Thuận cho biết: đầu tháng 12.2010, Ban Quản lý dự án Bồi thường di dân tái định cư thủy điện Sơn La đã trực tiếp xuống xã phối hợp với chính quyền địa phương chi trả tiền bồi thường hỗ trợ cho nhân dân. Một số hộ bị ảnh hưởng khi thi công tuyến đường đã được nhận tiền bồi thường, hỗ trợ đầy đủ nên rất phấn khởi. Kiến nghị phân bổ nguồn vốn đối ứng cho đầu tư đường dây hạ thế xã Khun Há, huyện Tam Đường cũng sớm được chính quyền chỉ đạo giải quyết. Ngày 10.12.2010, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 32/QĐ-UBND về kế hoạch đầu tư từ ngân sách nhà nước năm 2011, trong đó có vốn đối ứng ODA cho Sở Công thương đầu tư hệ thống cấp điện cho các xã huyện Phong Thổ, Tam Đường. Đường dây hạ thế thuộc xã Khun Há, huyện Tam Đường có tổng vốn được phân bổ là 1.700 triệu đồng.
Do nỗ lực của các thành viên Đoàn giám sát, đặc biệt là sự phối hợp tích cực của chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng, lợi ích chính đáng của cử tri và nhân dân đã được bảo đảm. Kinh nghiệm của HĐND tỉnh Lai Châu cho thấy, khó khăn, vướng mắc sẽ được tháo gỡ kịp thời khi cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc.