Khi bộ trưởng “may mắn” được trả lời chất vấn!

“Chúng tôi rất may mắn được Quốc hội chọn để chất vấn nhưng thực ra cũng là một cơ hội lớn để ngành giao thông vận tải giải trình những vấn đề lớn mà xã hội quan tâm đến ngành giao thông vận tải”. Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể đã chia sẻ cảm xúc của mình trước khi ông ngồi vào ghế “nóng” trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội tại Kỳ họp thứ Ba vừa diễn ra.

Chia sẻ của Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể đã nhận được sự đồng tình của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ - người điều hành phiên chất vấn và trả lời chất vấn khi cho rằng Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể “rất may mắn”. Bởi theo Chủ tịch Quốc hội, nhiều bộ trưởng, trưởng ngành đều nói là "được" chất vấn chứ không phải là "bị" chất vấn. “Chúng tôi cũng đã trải nghiệm qua những cảm giác như thế, cảm thấy là được chất vấn” - Chủ tịch Quốc hội nói.

Tâm thế cảm thấy “được” chất vấn không còn là chia sẻ của riêng Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể. Từ nhiệm kỳ Quốc hội Khóa XIII, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Quân đã “xung phong” để được trả lời chất vấn trước Quốc hội. Và khi được đăng đàn trả lời chất vấn, khi ấy Bộ trưởng Nguyễn Quân đã “bày tỏ sự biết ơn đối với Quốc hội vì đã cho phép được trả lời chất vấn”. Bởi theo Bộ trưởng Nguyễn Quân, việc được trả lời chất vấn trực tiếp là sự kiện rất đặc biệt; là một cơ hội rất lớn đối với cộng đồng khoa học Việt Nam. Thông qua hoạt động này, Bộ Khoa học và Công nghệ được báo cáo với Quốc hội, cử tri cả nước những công việc mà ngành đang làm, những khó khăn thách thức phải vượt qua. “Đặc biệt qua ý kiến chất vấn của các đại biểu Quốc hội, chúng tôi sẽ thấy rõ những mặt yếu kém. Qua đó, chúng tôi sẽ phải có những giải pháp để khắc phục, sửa chữa làm cho khoa học, công nghệ thực sự là quốc sách hàng đầu, có đóng góp xứng đáng vào quá trình phát triển của đất nước” - Bộ trưởng Nguyễn Quân nhấn mạnh.

Chất vấn là hình thức giám sát mang lại hiệu quả cao. Bởi chất vấn thường được gắn với trách nhiệm của mỗi cá nhân bộ trưởng, trưởng ngành khi chất vấn. Để tạo cơ hội cho cử tri, nhân dân theo dõi hoạt động của Quốc hội, các phiên chất vấn và trả lời chất vấn trong nhiều nhiệm kỳ gần đây được phát thanh và truyền hình trực tiếp. Điều này đôi khi cũng tạo nên áp lực tâm lý khi trả lời chất vấn đối với một số bộ trưởng, trưởng ngành nếu như chưa thực sự nắm vững lĩnh vực mà mình phụ trách hoặc chưa thực sự có kinh nghiệm, kỹ năng trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội.

Từ những kiến nghị của cử tri, những điều qua “mắt thấy, tai nghe” từ thực tiễn cuộc sống, đại biểu chắt lọc mang đến nghị trường thông qua mỗi chất vấn đối với bộ trưởng, trưởng ngành có liên quan. Ngồi "ghế nóng” trên nghị trường Quốc hội là cơ hội để "tư lệnh ngành" được lắng nghe, được đánh giá một cách khách quan nhất từ các đại biểu, cử tri về hoạt động của ngành mình. Đồng thời, đây cũng là dịp để bộ trưởng, trưởng ngành được nói lên tiếng nói, được chia sẻ những thuận lợi và cả những khó khăn của ngành mình trong công tác quản lý, thực hiện các nhiệm vụ được giao. Qua đó, nhận được chia sẻ từ cử tri, nhân dân, đặc biệt là từ chính người chất vấn.

Tuy vậy, giải trình những vấn đề chưa làm được, chia sẻ những điều đã làm được trước cử tri, trước Quốc hội của bộ trưởng, trưởng ngành không phải lúc nào cũng dễ dàng. Là đại diện cho tiếng nói của cử tri, đại biểu có thể “truy” đến cùng trách nhiệm của bộ trưởng, trưởng ngành. Do đó, nếu vai trò quản lý, trách nhiệm của "tư lệnh ngành" chưa được thể hiện “tròn vai" thì bộ trưởng, trưởng ngành có thể bị lúng túng, thậm chí bị “mất điểm” khi trả lời chất vấn.

Thực tế cho thấy, không ít các bộ trưởng, trưởng ngành thực sự xây dựng được hình ảnh đẹp thông qua phiên chất vấn và trả lời chất vấn, bởi đã thể hiện được bản lĩnh, năng lực quản lý của mình trước cử tri, trước Quốc hội. Việc “ghi điểm” ấy xuất phát từ sự tự tin khi nắm chắc lĩnh vực mình quản lý, chia sẻ cởi mở, thẳng thắn về những điều làm được, cũng như sự cầu thị, chân thành với những vấn đề tồn tại, vướng mắc, chưa đạt được như kỳ vọng của nhân dân; xuất phát từ những chuyển biến tích cực sau chất vấn, những tồn tại, điểm nghẽn được tháo gỡ, những rào cản được cởi bỏ, những lời hứa được hiện thực hóa trọn vẹn...

"Tư lệnh ngành" sẽ để lại ấn tượng đẹp trong lòng cử tri, Nhân dân, và thực sự “ghi điểm” nếu như luôn trong tâm thế cảm thấy may mắn “được” chất vấn, chứ không phải “bị” chất vấn.

Chính sách và cuộc sống

Thực hiện quyết liệt, hiệu quả các giải pháp để năm 2025 tăng trưởng kinh tế hai con số - Chinhphu.vn
Chính sách và cuộc sống

Khó nhưng phải đạt được

Tại Kỳ họp bất thường lần thứ Chín khai mạc giữa tuần này, Chính phủ sẽ trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến về việc điều chỉnh một số chỉ tiêu chủ yếu của năm 2025 gồm: tốc độ tăng trưởng GDP đạt 8% trở lên; tốc độ tăng CPI bình quân khoảng 4,5 - 5%; trường hợp cần thiết cho phép điều chỉnh bội chi ngân sách nhà nước lên mức khoảng 4 - 4,5% GDP để huy động nguồn lực cho đầu tư phát triển; nợ công, nợ Chính phủ, nợ nước ngoài có thể đến ngưỡng hoặc vượt ngưỡng cảnh báo khoảng 5% GDP.

Khai mở dư địa mới…
Chính sách và cuộc sống

Khai mở dư địa mới…

Dù gặp rất nhiều khó khăn, thách thức do những biến động của thị trường thế giới và tác động của thiên tai, trong đó, riêng bão số 3 (Yagi) đã gây thiệt hại tới 31.000 tỷ đồng, nhưng năm 2024 ngành nông nghiệp đã nỗ lực vượt qua, khẳng định vai trò trụ đỡ, điểm tựa của nền kinh tế.

Tháng 1.2025, cả nước có 58,3 nghìn doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường
Chính sách và cuộc sống

Giữ doanh nghiệp ở lại thị trường

Theo công bố của Tổng cục Thống kê, trong tháng 1.2025, số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường cao gấp 5 lần số doanh nghiệp thành lập mới. Dù một tháng là khoảng thời gian ngắn, lại trùng với dịp nghỉ Tết Nguyên đán, song diễn biến này vẫn gợi nhiều suy nghĩ, nhất là trong bối cảnh đất nước đang phấn đấu đạt mục tiêu tăng trưởng 8% trong năm nay.

Ảnh minh họa
Quốc hội và Cử tri

Chế tài nghiêm khắc khi ban hành văn bản trái luật

Người đứng đầu của cơ quan, tổ chức chịu trách nhiệm trực tiếp khi trình hoặc ban hành văn bản quy phạm pháp luật trái pháp luật... Tùy theo tính chất, mức độ vi phạm, người đứng đầu có thể bị xử lý theo quy định của Đảng, xử lý kỷ luật hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự; đây là một trong những nội dung đáng chú ý trong dự thảo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi).

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi)
Chính sách và cuộc sống

Kiến tạo ngay từ quy trình lập pháp

Dự án Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi) sẽ được trình Quốc hội xem xét, thông qua theo thủ tục rút gọn tại Kỳ họp bất thường lần thứ Chín tới. Đây không phải là lần đầu tiên "đạo luật để làm luật" này được sửa đổi toàn diện, nhưng có lẽ sẽ là lần sửa đổi đặc biệt nhất kể từ khi được ban hành lần đầu tiên vào năm 1996 đến nay.

Việt Nam hoàn toàn có thể vươn lên, đạt được những thành tựu lớn
Chính sách và cuộc sống

Chinh phục những đỉnh cao mới

Dù còn đối mặt với không ít thử thách, nền kinh tế Việt Nam hoàn toàn có thể chinh phục những đỉnh cao mới trong năm 2025 nhờ vào những cơ hội mang tính tự nhiên từ bối cảnh quốc tế và năng lực nội sinh. Trong đó, quyết tâm cải cách thể chế mạnh mẽ, tạo môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi đang nổi lên như một động lực quan trọng giúp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong năm “chốt” của giai đoạn 2020 - 2025.

Tổng Bí thư Tô Lâm và các đại biểu dự Diễn đàn quốc gia phát triển doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam lần thứ 6 - Ảnh TTX
Chính sách và cuộc sống

Quản lý theo mục tiêu, không quản lý cách làm

Ví Nghị quyết 57-NQ/TW như "khoán 10" cho nông nghiệp, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, "Khoán 10" là để thoát nghèo, Nghị quyết 57-NQ/TW là để thoát bẫy thu nhập trung bình. Khoán 10 là giải phóng sức lao động, Nghị quyết 57 - NQ/TW là giải phóng sức sáng tạo. Tinh thần chung của hai chủ trương này đều là quản lý theo mục tiêu, không quản cách làm, là trao quyền tự chủ và trách nhiệm cho người làm, chấp nhận rủi ro và đánh giá dựa trên hiệu quả tổng thể, người làm được hưởng lợi từ thành quả lao động và sáng tạo.

Ảnh minh họa
Chính sách và cuộc sống

Quyết tâm xóa bỏ điểm nghẽn thể chế

Quán triệt tinh thần đổi mới, thông thoáng, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong công tác xây dựng pháp luật; tăng cường phân cấp, phân quyền, nhất là cho địa phương; xóa bỏ cơ chế "xin - cho”; tăng cường trách nhiệm giải trình, đề xuất của các cơ quan, tổ chức trình dự án luật trước khi Quốc hội biểu quyết thông qua.

Ảnh minh họa
Chính sách và cuộc sống

Dấu ấn chất lượng của vốn FDI

Ngay những ngày đầu tiên của năm mới 2025, tỉnh Bắc Ninh đã trao chứng nhận đăng ký đầu tư, chủ trương đầu tư cho các dự án với tổng số vốn 1,8 tỷ USD, vượt 1,5 lần kế hoạch của cả năm 2025. Trong đó có dự án mở rộng nhà máy sản xuất màn hình và các linh kiện điện tử “tỷ đô” của Samsung Display. Dự án này được “ông lớn” Samsung cam kết đầu tư từ năm ngoái và đầu năm nay chính thức được trao chứng nhận đăng ký đầu tư.

Ảnh minh họa
Chính sách và cuộc sống

Không để "tạo khúc quanh” đối với phát triển

Căn cứ tính chất, mức độ vi phạm để xử lý hành vi tham nhũng, tiêu cực bằng các biện pháp, hình thức kỷ luật đảng, kỷ luật hành chính, xử lý vi phạm hành chính, xử lý hình sự theo quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước. Đây là một trong những nội dung được nêu rõ trong Chương trình hành động của Chính phủ được ban hành mới đây để thực hiện Quy định 178-QĐ/TW (ngày 27.6.2024) của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật.

Tổng Bí thư Tô Lâm: "Tại sao chúng ta ít đề cập tới kế hoạch chuẩn bị những “cánh rừng”, những “cánh đồng” cho các “đàn ong” lấy hoa làm mật? Tại sao chúng ta chưa đưa ra các chỉ tiêu tạo ra việc làm mới cho từng giai đoạn, cho từng lĩnh vực?"
Chính sách và cuộc sống

Nguồn nhân lực trong kỷ nguyên mới

“Chúng ta đã nói rất nhiều về việc chuẩn bị “tổ” cho “đại bàng”, điều này rất đúng, rất nên làm. Nhưng tại sao chúng ta ít đề cập tới kế hoạch chuẩn bị những “cánh rừng”, những “cánh đồng” cho các “đàn ong” lấy hoa làm mật? Tại sao chúng ta chưa đưa ra các chỉ tiêu tạo ra việc làm mới cho từng giai đoạn, cho từng lĩnh vực?... Chúng ta có chính sách gì để phát triển thị trường lao động, thị trường việc làm?".

Áp lực và động lực
Chính sách và cuộc sống

Áp lực và động lực

Tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2024, triển khai nhiệm vụ năm 2025 của Chính phủ và chính quyền địa phương diễn ra mới đây, Tổng Bí thư Tô Lâm đã “gợi mở”: cần thực hiện chính sách khoán tăng trưởng cả về số lượng và chất lượng cho các địa phương đi kèm với đẩy mạnh phân cấp, phân quyền...

Ảnh minh họa
Chính sách và cuộc sống

Đột phá khoa học, công nghệ cần chấp nhận mạo hiểm

Hơn một năm trước, Báo Đại biểu Nhân dân tổ chức Tọa đàm “Giải phóng nguồn lực Quỹ Phát triển khoa học và công nghệ của doanh nghiệp”. Tại đây, đại diện một tập đoàn lớn cho biết, theo quy định, doanh nghiệp được sử dụng Quỹ này để mua bí kíp công nghệ. Vậy nhưng doanh nghiệp “chịu”, không mua được vì không tìm nổi “báo giá”. “Đã là “bí kíp” thì lấy đâu ra báo giá, mà không có báo giá thì không thể tiến hành đấu thầu”, đại diện doanh nghiệp giải thích.

Người dân tuân thủ nghiêm tín hiệu đèn giao thông
Chính sách và cuộc sống

Nghị định 168 - vì sự an toàn của người dân là trên hết

Dù mới có hiệu lực thi hành 2 tuần nhưng Nghị định 168/2024/NĐ-CP của Chính phủ (Nghị định 168) được đánh giá là một trong những nghị định đi vào cuộc sống một cách nhanh nhất. Ý thức tuân thủ pháp luật giao thông của người dân được nâng lên, số người chết, bị thương do tai nạn giao thông đã giảm đáng kể.

Cuộc cách mạng vì Nhân dân
Chính sách và cuộc sống

Cuộc cách mạng vì Nhân dân

Phát biểu tại Đại hội toàn quốc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh: "Đảng ta không có lợi ích nào khác ngoài lợi ích của nhân dân; nhân dân là trung tâm, chủ thể trong mọi chủ trương, đường lối của Đảng; mọi sự phấn đấu của Đảng, Nhà nước, cả hệ thống chính trị chỉ có ý nghĩa khi người dân có cuộc sống ấm no, hạnh phúc"… Tầm nhìn và những thông điệp của Tổng Bí thư đang tạo cảm hứng mạnh mẽ lan tỏa trong xã hội, hướng đến kỷ nguyên mới của dân tộc, với tinh thần hành động dứt khoát vì lợi ích của nhân dân!