Khẳng định giá trị tên gọi: Đại biểu Nhân dân

Nâng niu như cuốn cẩm nang

Là người công tác ở cơ quan hành chính nhà nước và cơ quan dân cử địa phương từ đầu những năm 80 của thế kỷ trước, tôi sớm được tiếp cận những ấn phẩm đầu tiên của Tạp chí Người Đại biểu Nhân dân từ khi chính thức ra đời ngày 5.10.1988. Thời kỳ đó, sách, báo và các ấn phẩm phục vụ cho hoạt động của cơ quan dân cử địa phương còn rất ít; văn bản, tài liệu chủ yếu ấn hành bằng đánh máy chữ thủ công với giấy pơ luya mỏng, hoặc in roneo sau khi đánh máy chữ trên giấy sáp. Chúng tôi mong chờ hàng tháng trời mới có được cuốn Tạp chí Người Đại biểu Nhân dân chuyền tay nhau đọc.

Một thời gian sau, Tạp chí ra đều hàng tháng 3 kỳ rồi trở thành tuần báo Người Đại biểu Nhân dân từ ngày 1.1.2002. Cùng với các thông tin, tư liệu của tuần báo và sổ tay Người Đại biểu Nhân dân có trích đăng chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, phương thức hoạt động của HĐND, UBND... Những ấn phẩm này luôn được các đại biểu HĐND và cán bộ UBND nâng niu như cuốn cẩm nang, giúp tra cứu kịp thời luật pháp và thực hiện tốt hơn bổn phận, trách nhiệm được nhân dân ủy thác, giao cho. Bốn năm sau, ngày 1.1.2006, chúng tôi vui mừng chào đón sự kiện đầy ý nghĩa: tuần báo Người Đại biểu Nhân dân trở thành nhật báo.

Bằng nỗ lực, cống hiến không ngừng của Tòa soạn và các nhà báo; đồng thời, tập hợp được đội ngũ cộng tác viên nhiệt tâm, giàu thực tiễn đang công tác ở Đoàn đại biểu Quốc hội, HĐND và các cơ quan trong hệ thống chính trị địa phương, Tờ báo đã thể hiện rõ sự tiến bộ vượt bậc để gần 4 năm sau nữa, vinh dự được Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết nghị nâng cấp lên báo loại I (Nghị quyết 816/2009/UBTVQH12) và đổi tên thành Báo Đại biểu Nhân dân. Măng-sét mới được Chủ tịch Quốc hội Khóa XII Nguyễn Phú Trọng, nay là Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam ký duyệt.

Kỷ niệm 35 năm hình thành, phát triển Báo Đại biểu Nhân dân, cộng tác viên chúng tôi cảm thấy thật hạnh phúc khi được đồng hành, chứng kiến các dấu mốc lịch sử phát triển của tờ báo; tự hào vì tầm vóc của Báo Đại biểu Nhân dân ngày càng lớn mạnh, nâng tầm vị thế, khẳng định được giá trị thực tiễn khi gánh vác sứ mệnh thiêng liêng: Tiếng nói của Quốc hội, diễn đàn của đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND và cử tri.

Tròn 16 năm vinh dự được làm cộng tác viên của báo, tôi không khỏi xúc động khi tìm lại và cầm trong tay tờ báo Người Đại biểu Nhân dân cũ số 261 (1279) ngày 18.9.2007 có đăng bài viết đầu tiên của chính mình nói về “bệnh hình thức” trong việc tiếp xúc cử tri của đại biểu HĐND. Qua đó, đề xuất các giải pháp khắc phục và mở rộng hình thức tiếp xúc, thu thập ý nguyện của cử tri, kỳ vọng cơ quan dân cử luôn giữ mối liên hệ mật thiết với dân, là hiện thân của thể chế dân chủ với các giá trị cốt lõi mà tôi và bao người đã dấn thân phục vụ, cống hiến. Tôi cảm ơn Ban biên tập, Ban Công tác Hội đồng nhân dân và Phóng viên thường trú, những nhà báo thâm niên đã luôn động viên, khuyến khích, hướng dẫn tận tình từ những ngày đầu bước vào “ngôi nhà Đại biểu Nhân dân”, tạo điều kiện tốt nhất cho các cộng tác viên có cơ hội “phóng bút” và được hiện diện trên tờ báo lớn trong làng báo chí cách mạng của nước nhà.

Diễn đàn trao đổi, tranh luận, tổng kết thực tiễn

35 năm đồng hành với sự phát triển của đất nước, nhật báo Đại biểu Nhân dân luôn hòa cùng nhịp đập của cuộc sống với sức lan tỏa mạnh mẽ, phản ánh trung thực, kịp thời quá trình đổi mới, hiệu quả hoạt động của Quốc hội, HĐND. Tờ báo còn là nơi để cử tri, nhân dân thể hiện ý nguyện, khát vọng của mình và có thể tham gia công việc của Nhà nước, tham gia đời sống chính trị, góp phần thúc đẩy dân chủ hóa, làm cho mối quan hệ gắn bó máu thịt giữa Nhà nước với nhân dân ngày càng bền chặt.

Dư luận độc giả và cử tri, nhân dân đánh giá cao chất lượng báo in và báo điện tử Đại biểu Nhân dân thực sự có sức sống và ngày càng cuốn hút. Đó là nhờ nội dung cũng như hình thức luôn thể hiện tính mới, phong phú, đa dạng mà không phân tán mục tiêu, tôn chỉ của tờ báo; phản ánh thời sự sinh động, gần gũi với nhân dân và đời sống chính trị của một xã hội dân chủ với vai trò không thể thiếu của cơ quan đại diện quyền lực của nhân dân trong thiết chế Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam. Cùng với đó, các vấn đề về xây dựng chính sách, pháp luật, quốc kế dân sinh, đời sống văn hóa... cũng được dành thời lượng hợp lý.

Đặc biệt, tờ báo có nhiều bài viết lập luận sâu sắc, thuyết phục, kết hợp giữa lý luận và thực tiễn sinh động. Từ đó, đưa ra những định hướng, giải pháp, sáng kiến lập pháp rất có giá trị, cung cấp cho các cơ quan hoạch định, thực thi chính sách các luận cứ khoa học xác đáng để nghiên cứu, điều chỉnh, sửa đổi... nhằm khắc phục những bất cập, bảo đảm mục tiêu phát huy dân chủ, quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân.

Độc giả đặc biệt ấn tượng với những tuyến bài trên Báo Đại biểu Nhân dân từng làm sôi động cả trong cuộc sống và trên nghị trường về thể chế tổ chức, hoạt động của Quốc hội, HĐND; thí điểm không tổ chức HĐND huyện, quận, phường; về góp ý các đề án, dự thảo luật; về vai trò, sứ mệnh cơ quan dân cử địa phương trong nhà nước pháp quyền XHCN; về mối quan hệ giữa Quốc hội và HĐND, giữa cơ quan quyền lực Nhà nước với cử tri, nhân dân; về bản lĩnh và trí tuệ của người đại biểu trong các phiên chất vấn, trả lời chất vấn; về tổng kết mỗi nhiệm kỳ hoạt động của Quốc hội, HĐND...  Diễn đàn trao đổi, tranh luận, tổng kết thực tiễn được báo Đại biểu Nhân dân ứng xử như một hoạt động khoa học, qua đó, tìm ra chân lý khách quan, đúc rút những bài học quý trong quá trình vận động, phát triển, đổi mới mô hình tổ chức, hoạt động của cơ quan dân cử, hướng tới mục tiêu cao hơn, xa hơn trong việc phát huy quyền dân chủ sinh hoạt chính trị của toàn dân, góp phần khắc phục những hạn chế, sai lầm mà nhiệm kỳ nào cũng bị lặp đi lặp lại.

Nhiều hơn những tiếng nói trực tiếp từ cử tri

Tuy vậy, có những vấn đề cần tiếp tục được đưa ra trao đổi, góp tiếng nói để tạo chuyển biến tích cực trên thực tế. Chẳng hạn, câu hỏi “Ủy viên UBND là người đứng đầu cơ quan chuyên môn, bầu xong mới bổ nhiệm hay bổ nhiệm rồi HĐND mới bầu?” được Thường trực HĐND cấp huyện, tỉnh và nhiều nhà khoa học, quản lý công quan tâm, được diễn đàn báo Đại biểu Nhân dân đăng nhiều kỳ, nhưng đến nay vẫn chưa có văn bản giải thích, hướng dẫn mang tính quy phạm pháp luật, theo đúng thẩm quyền. Có chăng, Bộ Nội vụ ban hành “công văn” là dạng văn bản cá biệt nhưng có chứa quy phạm pháp luật để giải thích, hướng dẫn UBND các tỉnh, thành phố thực hiện Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2015 (CV 58/BNV-CQĐP ngày 6.1.2020 và CV 3308/BNV-CQĐP ngày 8.7.2021), vừa lạm quyền, vừa là hành vi bị nghiêm cấm, quy định tại Điều 14 Luật Ban hành Văn bản quy phạm pháp luật 2015, đã từng được cảnh báo trong một số bài viết trên báo Đại biểu Nhân dân các năm 2016, 2020 và 2021.

Kỳ vọng cùng với tiếng nói của đại biểu và cơ quan dân cử đại diện cho dân, báo Đại biểu Nhân dân sẽ có nhiều hơn những tiếng nói trực tiếp từ cử tri được hiện diện trên mặt báo, như lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Đưa mọi vấn đề cho dân chúng thảo luận và tìm cách giải quyết”, “Phải đưa chính trị vào giữa dân gian”. Đây cũng là cách thể hiện sự tôn trọng dân, thu hút độc giả, phát huy quyền làm chủ và cơ chế nhân dân thực hiện quyền lực Nhà nước bằng dân chủ trực tiếp, bằng dân chủ đại diện theo Hiến định, góp phần xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng.